نسل جدید دانشگاه کارآفرین
ابعاد کلیدی در نسل جدید سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری
ازجمله دانشگاه‌هایی که اخیرا توانسته است گام‌های ارزنده‌ای در راستای گذار به دانشگاه نسل سوم دانشگاه کارآفرین بردارد،»دانشگاه صنعتی شریف»است.آمارها نشان می‌دهد که به مدد راهبردها و اقدامات این دانشگاه در حیطه تجاری سازی دانش و فناوری، تاکنون بیش از152شرکت یا کسب‌وکار دانش‌بنیان توسط دانشجویان، اعضای هیات علمی و دانش‌آموختگان این دانشگاه ایجادشده‌اند.برخی از اقدامات صورت گرفته توسط این دانشگاه که در راستای این گذار صورت گرفته است عبارت‌اند از:تاسیس مرکز کارآفرینی، تاسیس مرکز رشد فناوری‌های پیشرفته)، تاسیس صندوق توسعه صادرات و فناوری شریف، راه‌اندازی برنامه توسعه و انتقال فناوری، تاسیس مجتمع خدمات فناوری(1393)، راه‌اندازی شتاب‌دهنده شریف(1393)و راه‌اندازی برنامه تجاری‌سازی دستاوردهای فناورانه دانشجویان، در مسیر توسعه زیست‌بوم کارآفرینی
تکامل نهادهای تنظیم گری
توسعه نهادها و نظام‌های تنظیم گیری(Regulatory)یکی از روندهای جهانی در مسیر تکامل نظام‌های ملی نوآوری است.یک یاز اقدامات کلیدی صورت گرفته در این رابطه، تصویب»نظام‌نامه پیوست فناوری در قراردادهای بین‌المللی و طرح‌های مهم ملی است که اجرای اثربخش آن می‌تواند به تحقق اهداف اقتصاد دانش‌بنیان کمک شایانی نماید.این امر مستلزم آن است که هر بخش با شناخت کامل از زنجیره ارزش، اهداف توسعه فناورانه را مشخص و برای دستیابی به آن‌ها برنامه‌ریزی کند.یکی دیگر از روندهای جهانی، تنظیم گری متناسب با مدل‌های جدید کسب‌وکار است.شواهد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد شیوه تنظیم گری سنتی با مدل‌های جدید کسب‌وکار همخوانی ندارد.تعارض میان کسب و کارهای سنتی و کسب‌وکارهای فناوری محور جدید سابقه طولانی دارد و مداخلات به‌منظور تنظیم گری و حل تعارض ها می‌تواند اثربخش باشد.مدل‌های نوآورانه کسب‌وکار به‌ویژه در حوزه اقتصاد دیجیتال و اشتراکی در موارد متعددی نظیر صدور مجوز، بررسی شکایات، امنیت داده و اطلاعات و سایر موارد نیازمند نظام‌های نوین تنظیم گری است.
تسهیل محیط کسب‌وکار و عدم ایجاد موانع غیرضروری بر سر راه فعالیت این کسب‌وکارها یکی دیگر از الزامات تنظیم گری در دنیای امروز است. بعلاوه، ترجمه سیاست‌ها و قوانین و مقررات به یک یا چند برنامه عملیاتی با در نظر گرفتن نهاد
مسوول، دوره زمانی، ورودی‌های موردنیاز و خروجی‌های مورد انتظار و دستورالعمل‌های مشخص، اجرای اثربخش آن‌ها راتضمین می‌کند.به‌عنوان یک نمونه موفق می‌توان به«قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان»اشاره کرد.
نقش فعال‌تر پژوهشگاه‌های دولتی در گذار به اقتصاد دانش‌بنیان
وزارتخانه‌های مختلف عموما نهادهای پژوهشی تخصصی زیرمجموعه خود را به‌عنوان نهادهایی می‌بینند که می‌توانند در گذار به اقتصاد دانش‌بنیان نقش فعالی ایفا کنند.موسسات پژوهشی وابسته به دستگاه‌های بخشی که سالانه سهم قابل توجهی از بودجه پژوهشی کشور را به خود اختصاص می‌دهند، می‌توانند با اتخاذ رویکردهای جدید گام‌های مهمی برای ایفای این نقش بردارند.ایجاد مراکز نوآوری و شتاب‌دهنده‌های استارت‌آپ های فناور، مدیریت پلتفرم پژوهش‌های راهبردی و مساله محور با بهره‌گیری از شبکه‌های ملی و بین‌المللی، ایجاد مرجع استاندارد و پشتیبانی تنظیم گری بخشی، ایجاد مرکز خدمات تخصصی به شرکت‌های فعال در حوزه‌های بخشی، ایجاد مراکز انتقال فناوری و ایجاد کانون‌های تفکر وهوشمندی سیاستی می‌توانند مثال‌های از رویکردهای جدید در این پژوهشگاه‌ها باشند.
تکامل نظام تامین مالی اقتصاد دانش‌بنیان تجربه کشورهای پیشرو نشان می‌دهد که نظام تامین مالی باید ابعاد گوناگونی را در نظر بگیرد، ازجمله توجه به ابزارهای مالی متنوع متناسب با نیازمندی‌های بنگاه در مراحل مختلف چرخه عمر آن، تمرکز بر مساله محوری در به‌کارگیری ابزارهای مالی و طراحی برنامه‌های حمایتی، جهت‌دهی به ابزارهای مالی و اقتصادی کشور در مسیر توسعه فناوری و نوآوری، بکار گیری ابزارهای مالی برای تحقق اهداف راهبردی و ملی و رفع چالش‌های حوزه عمومی، توجه به الگوهای ارزیابی و برنامه‌های حمایتی برای شناسایی و توسعه کسب‌وکارهای نوآورانه دارای ظرفیت رشد سریع در آینده، توجه به توسعه و نوآوری در کلیه کسب‌وکارها به‌جای تمرکز صرف بر شرکت‌های با فناوری بالا و ایجاد زمینه گسترش سرمایه‌گذاری و افزایش ریسک‌پذیری در حوزه نوآوری و تحقیق و توسعه
توسط شرکت‌ها!
برگرفته از گزارش سیاستی نگاهی به زیست بوم علم، فناوری و نوآوری در ایران
(مسیر پیموده شده و افق های پیش رو)
پدیدآورندگان:
دکترمصطفی صفدری رنجبر(عضوهیات علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران)
دکترمحمدرضا عطارپور(عضوهیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی)
