برای بهتر دیدن
روایت ناجی عینک های شکسته
تولیدکنندگان شیشههای ونیزی نیز در قرن سیزدهم سنگهای مطالعه را تولید کردند. این سنگها درواقع شیشههای جامدی بود که در قاب تک عدسی دستهدار قرار میگرفت. این ابزار درواقع چیزی شبیه ذرهبینهای دستی امروزی بود. بااینوجود هنوز هم خبری از عینک به شکل امروزی آن نبود. مورخان اختراع اولین عینکها به شکل امروزی آن را مربوط به سالهای ۱۲۲۸ تا ۱۲۸۹ میلادی میدانند. گمان میرود این وسیله به دست راهبان یا صنعتگران و در پیزا یا ونیز ساختهشده باشد. در این میان نام سالوینو دِ آرمات نیز بهعنوان مخترع، در سال ۱۲۸۹ مطرح میشود. ساختار این وسایل بهگونهای بود که میتوان گفت صورت اولیه عینکهای امروزی بوده است. این وسیله از دو ذرهبین کوچک فرم یافته تشکیل میشد که بر پایهای سوار شده و روی پل بینی تعادل مییافت. این پایه میتوانست از جنسهای گوناگون فلزی، چوبی و یا از استخوان ساخته شود. در یک نقاشی که در سال ۱۳۵۲ میلادی کشیده شد، اولین ظهور عینک را در یک اثر هنری میبینیم. درواقع آثار هنری کهن بهترین گواهان تاریخچه عینک همچون تاریخچه بسیاری از اختراعات دیگر هستند.
اما فارغ از تاریخ و پیشینه، عینک چشم دوم بهحساب میآید و برای افرادی که به عینک وابسته هستند؛ نگاه کردن بدون عینک باعث سردرد میشود. برای افراد عینکی بدتر از این نیست که عینکشان را گم کنند یا به دلیل آسیبی که به آن واردشده دیگر قابلاستفاده نباشد.عینک یار و شفیقِ همیشه همراه ماست و چون باید همهجا و در هرلحظه حضورداشته باشد، احتمال آسیب دیدنش زیاد است. مثلا ممکن است عینک را روی زمین فراموش کنید و زیر پا، دچار سانحه دلخراش شکستگی شود. ممکن است توی کیف و زیر بار وسایل سنگین کمر خم کند یا از ارتفاع بلند به سطحی ناهموار سقوط کند و بشکند.با این حساب اگر استفاده مستمر از عینک دارید حتما یکبار برای تعمیر یا بهبود وضعیت عینک گذرتان به مراکز تعمیر عینک افتاده است مراکزی که شاید بعضا با عینکفروشیها اشتباه گرفته شوند.
در یک مغازه که تابلوی عینکسازی بالای آن خورده است، غیر از فروش عینک، ساخت و تعمیرات این کالای حساس و ضروری انجام میشود که جزو خدمات این صنف است. تراش عدسی، نصب عدسی روی فریم عینک، رفع شکستگی و همه کارهایی که به یک عینک مربوط میشود، در این واحدهای شیک و تمیز انجام میشود. حتی تراش عدسی شغلی است که بعضیها در منزل انجام میدهند و بهنوعی یک شغل خانگی محسوب میشود اما بهواقع این تمام ماجرا نیست.
برخی شغلها ممکن است نامی وابسته به شغل دیگری داشته باشند اما با آنچه نامیده میشوند تفاوتی عینی بینشان وجود داشته باشند،بهعنوانمثال صنف عینک که صرفا به عینکفروشی خلاصه نمیشود و وابستههای بسیاری دراینبین وجود دارد که شغلهای قابلتوجهی را در کنار آن به وجود آورده است ازجمله عینکسازی،تعمیرات عینک،تولید قطعات وابسته مانند دستمال عینک،شیشهپاککن و...که هرکدام تخصص خاص خود را میطلبد و صرفا یک عینکفروشی مرجع تمامی این کارها نیست.ازجمله تعمیرات عینک که متاسفانه به باور غلط بخش زیادی از جامعه توسط عینکفروشیها و عینکسازیها صورت میگیرد درحالیکه تعمیرات عینک شغلی مجزا از دیگر فعالیتهای این حوزه است.هرچند تعمیرات عینک یک مولفه شناختی برای اقتصاد و جامعهشناسی نیز هست زیرا زمانی که تمایل جامعه نسبت به تعمیر عینکهای فرسوده بیشتر از تعویض آن باشد و برای تعمیر یک عینک بارها به چنین مجموعههایی مراجعه شود،به این معناست که اقتصاد برای بخشهایی از جامعه توان حرکت بهسوی تهیه وسایل جدید را ندارد و تعمیر جایگزین آن خواهد شد،تعمیری که بعضا ممکن است برای سلامتی افراد نیز مشکلاتی به وجود بیاورد زیرا عدم استفاده از عینک استاندارد نتایج منفی خود را به دنبال خواهد داشت.دراینبین تعمیرکنندگان عینک نقش مهمی ایفا میکنند،نقشی که با تخصص قابلتوجهی به کار گرفته میشود.
به جهت بررسی موضوع فوق گفتوگو کردیم با مرتضی حبیبی،یکی از متخصصین تعمیر عینک در اصفهان که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
کار تعمیرات عینک از چه زمان شروع کردید از پیشینه این کار در اصفهان برایمان توضیحاتی بفرمایید.
من سال ۸۷شروع به کار تعمیر عینک کردم قبلا در رشته ساخت عینک کار میکردم و احساس کردم در این صنف تعمیر نیز بازار خوبی دارد که در این حوزه نیز شروع به فعالیت کردم. تعمیرات عینک در اصفهان تا آنجایی که اطلاع دارم تا قبل از دهه هشتاد بهصورت حرفهای وجود نداشته استوکسانی که تعمیرات طلا انجام میدادند تعمیرات عینک نیز انجام میدادند که خیلی مبتدی و عامیانه عینکها را تعمیر میکردند.
ما بین مخاطبین شما،تمایل بیشتر به تعویض عینک است یا تعمیر؟آیا شرایط اقتصادی بر روی این مساله تاثیر گذاشته است که شهروندان به دنبال تعمیر وسایل خود بهجای تعویض بروند؟
شخصا من دوست ندارم چنین اتفاقی بیافتد چون دوست دارم اقتصاد اینقدر خوب باشد که هیچکس مجبور نشود برای تعمیر عینک به ما مراجعه کند و دوست داریم هم عزیزان هموطنمان عینکهای نو و با برند جهانی استفاده کنند و لذت ببرند زیرا عینک تعمیری مشخص است که چه اتفاقی برایش افتاده است و برای یک هموطن عزیز زیبا نیست که از عینک تعمیری استفاده کند.ازنظر پتانسیل نیز این صنف قابلیت گسترش در اصفهان را دارد که افراد بیشتری به آن مشغول شوند.
وضعیت فعلی در حوزه تعمیرات عینک چگونه است؟شهروندان اصفهانی تا چه حد تمایل به تعمیر عینک دارند؟
متاسفانه متاسفانه و باز متاسفانه بیشتر به سمت تعمیر روی آوردهاند،وضعیت بد اقتصادی و هزینههای بسیاری که بر خانوادههای تحمیلشده است همه به تعمیر رو آوردهاند و برای چندین بار عینکهایشان را تعمیر میکنند.
چالشهای شغل شما از جهات مختلف اقتصادی،اجتماعی و حتی فرهنگی چیست؟
متاسفانه تمام قطعات یعنی صد درصد قطعات مصرفی و تعمیری ما وارداتی است و اینیکی از مشکلات جدی است که در صنف ما به وقوع پیوسته است و در صنوف دیگر نیز دچار وابستگی به قطعات خارجی هستیم.
تعمیرات عینک و جزئیات وابسته ازجمله شیشه و..جزئی از بازار و اقتصاد عینکفروشی محسوب میشود یا اقتصادی جدا برای خود دارد؟چه تعداد تعمیرکار عینک در اصفهان فعال هستند؟
در یک صنف هستند ولی این کار یک شاخه کاملا جداست و بهصورت حرفهای تقریبا پنج نفر در اصفهان هستیم که این کار را دنبال میکنیم و معمولا همه همکاران عینکساز برای ما عینک میفرستند تا بهصورت حرفهای برایشان تعمیر کنیم.