درباره تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی چه می‌دانید؟
پیش به سوی دنیایی گرم‌تر! دنیایی گرم‌تر از آنچه تاکنون تجربه کردیم. هرچند ۱۰ سال از گرم‌ترین سال‌های گرم جهان تنها از سال ۲۰۰۰ تاکنون به وقوع پیوسته اما دانشمندان پیش‌بینی کرده‌اند روند گرم شدن زمین همچنان ادامه خواهد داشت و زمین بیشتر از آن چیزی که تاکنون تجربه کردیم قرار است گرم شود. با گذشت هر سال نگرانی از تبعات زیانبار تغییر اقلیم و گرم شدن زمین بیش از سال قبل می‌شود.
بروز خشکسالی‌های شدید، سیل‌های ویرانگر و زیر آب رفتن بسیاری از مناطق ساحلی جهان تنها بخش کوچکی از تبعات پدیده گرم شدن زمین است و برخلاف آنچه تصور می‌شود تنها کشورهای اروپایی و جنوب شرق آسیا نیستند که در آینده نزدیک ممکن است زیر آب بروند. حالا بانک جهانی هشدار می‌دهد که تغییر اقلیم، خاورمیانه و شمال آفریقا را هم بی‌نصیب نخواهد گذاشت و علاوه بر اینکه بخش اعظمی از این منطقه با خشکسالی و کمبود آب مواجه خواهد شد بخش‌های دیگری نیز در نتیجه بالا آمدن سطح دریاها دچار آبگرفتگی می‌شوند.
رشد بالای جمعیت، تشدید خشکسالی و کاهش منابع آبی و افزایش دمای هوا بحران آب در منطقه را بیش از پیش دامن می‌زند و احتمال وقوع جنگ در منطقه بین کشورها بر سر منابع آب بیشتر می‌شود، اما این همه ماجرا نیست. به تازگی موسسه علوم جوی و تغییر اقلیم دانشگاه زوریخ نیز اعلام کرده اگر روند تغییرات آب و هوایی همچنان ادامه داشته باشد در عرض تنها یک قرن، ترکیب دما و رطوبت بالا در منطقه خلیج فارس شرایطی را ایجاد می‌کند که زندگی در این منطقه عملا غیر‌قابل تحمل می‌شود. بر اساس این گزارش در عربستان تشدید این واقعه می‌تواند سلامت مردم را در فصل گرما تحت‌الشعاع قرار داده و حتی باعث مرگ سالمندان به دلیل وزش بادهای گرم و غیر‌قابل تحمل شود. افزایش دمای هوا نه فقط در عربستان، که تهدید بزرگ کشورهای کویت، ایران، لیبی و یمن نیز خواهد بود. در ایران نیز پیش‌بینی شده بندرعباس و بندر ماهشهر شاهد وقوع گرمای طاقت فرسا در دهه‌های آتی باشد.
بر اساس گزارش بانک جهانی تا ۴۰ سال آینده میانگین دما بین یک تا سه درجه سانتیگراد در مناطق شهری خاورمیانه افزایش خواهد یافت و وقوع سیل در مناطق ساحلی این منطقه تشدید می‌شود. متاسفانه جنگل‌های حرا و آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس نیز که همچون سدی در برابر سیل‌ها عمل می‌کرد در دهه‌های اخیر به طور گسترده‌ای از بین رفته به طوری که بر اساس گزارش موسسه دیده بان جهان یا ورلد واچ، تاکنون نزدیک به ۶۰درصد مرجان‌های خلیج فارس از بین رفته است. مساحت جنگل‌های مانگرو خلیج فارس که اغلب در سواحل جنوبی ایران پراکندگی داشته در یک قرن اخیر به دلیل توسعه بی‌ضابطه صنایع و ساخت‌وسازهای ساحلی و نفتی دستخوش تغییرات بزرگی شده و تا حد زیادی کاهش یافته است از این رو ضریب سیل‌پذیری سواحل خلیج فارس بیش از پیش افزایش یافته است. علاوه بر این، ایجاد یک جزیره حرارتی در منطقه که ناشی از کمبود آب، وزش بادهای گرم و افت کیفیت هواست بر بهداشت و سلامت عمومی و رفاه اجتماعی هم تاثیر‌گذار خواهد بود و شرایط زندگی را برای ساکنان این منطقه دشوار خواهد کرد.
توفان، سیل، خشکسالی و آتش‌سوزی‌های شدید در جنگل‌ها همه حاکی از تغییراتی غیرمعمول با سرعتی بالا در جو زمین است. تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی امروزه به یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست محیطی تبدیل شده که تمام کشورهای جهان از جمله ایران را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و مقابله با این تغییرات نیازمند اقدامات جهانی است.
به گزارش «ایسنا»، با آغاز انقلاب صنعتی در دهه ۱۸۵۰ میلادی و شتابگیری آن تاکنون مصرف سوختهای فسیلی توسط بشر موجب بالا رفتن سطح «دی‌اکسید کربن» طی دوران جدید، بالا رفتن سطوح دی اکسید کربن به عنوان عامل اصلی محسوب می‌شود که موجب گرم شدن جهان شده است. تغییر اقلیم به تغییر طولانی‌مدت دما و الگوهای معمولی آب و هوا در یک منطقه خاص یا در سطح کره زمین اشاره دارد. در طول تاریخ زمین، آب و هوا به طور مداوم و با یک روند آهسته طی صدها و هزاران سال تغییر کرده اما تغییرات اقلیمی اکنون تحت‌تاثیر فعالیت‌های انسانی با سرعت بسیار بیشتری در حال وقوع است.
تغییرات آب و هوایی می‌تواند پیش‌بینی الگوهای آب و هوا را دشوار و غیر‌ممکن کند و این الگوهای آب و هوایی غیر‌منتظره می‌تواند نگهداری و پرورش محصولات را در مناطقی که به کشاورزی متکی هستند با مشکل روبه‌رو کند چراکه دیگر نمی‌توان به دمای مورد انتظار و میزان بارندگی اعتماد کرد.
تغییرات آب و هوایی همچنین با سایر حوادث آب و هوایی مخرب مانند طوفان‌های مکرر و شدیدتر، سیل، باران و طوفان‌های زمستانی همراه است. هرچند تغییر در آب و هوا و گرم شدن زمین ممکن است به عنوان بخشی از فرآیندهای طبیعی و درپی نوسانات شدت نور خورشید، انحراف در مسیر حرکت زمین و فعالیت‌های آتشفشانی ایجاد شود اما اقلیم پس از انقلاب صنعتی و افزایش مصرف سوختهای فسیلی به طرز فزاینده‌ای تحت‌تاثیر فعالیت‌های انسانی قرار گرفته است. علت تغییرات آب و هوایی فعلی عمدتا فعالیت‌های بشری مانند سوزاندن سوختهای فسیلی، مانند گاز طبیعی، نفت و زغال‌سنگ است که باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای در جو زمین می‌شود. این گازها گرمای تابش خورشید را در داخل اتمسفر به دام می‌اندازند و باعث افزایش متوسط دمای زمین می‌شوند. این افزایش دمای کره زمین را «گرمایش جهانی» می‌نامند.
توجه کشورهای جهان به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی از سال ۱۳۷۱ و درپی پیمان‌نامه سازمان ملل درباره تغییرات اقلیمی که هدف آن پایدارسازی مقدار گازهای گلخانه‌ای در جو زمین برای جلوگیری از مشکلات آتی آب‌وهوایی در جهان است بیش از پیش مورد توجه جدی قرار گرفت. توافقنامه پاریس در سال ۱۳۹۴ با شرکت ۱۷۴ کشور جهان و اتحادیه اروپا و در چارچوب کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد مصوب شد. هدف از انعقاد توافقنامه پاریس کنترل تغییرات آب و هوایی با کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای توسط کشورها و جلوگیری از افزایش دمای کره زمین بیش از ۲ درجه سانتیگراد و تلاش برای محدود کردن آن تا ۱.۵ درجه سانتیگراد است. اکنون ۱۹۷ کشور دنیا از جمله ایران عضو این معاهده‌های بین‌المللی هستند.
کارشناسان مطالعات جوی در گزارشی که به تازگی منتشر شده هشدار داده‌اند که درصورتیکه رهبران جهان در دستیابی به توافق برای کاهش قابل‌توجه انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ ناکام بمانند، ۱۰ میلیون نفر بر اثر “افزایش شدید دما” جان خود را از دست خواهند داد. همچنین محققان نیز تاکید می‌کنند که در این شرایط ممکن است تولید محصولات کشاورزی تا سال ۲۰۵۰ حدود ۳۰درصد کاهش یابد و این درحالی است که میزان مواد غذایی موردنیاز جمعیت در حال گسترش ۵۰درصد افزایش می‌یابد. توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر همواره به‌عنوان یکی از راهکارهای مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌های و در نتیجه تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی مطرح است. بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته اقدامات بلندمدتی را برای کاهش ۴۰ تا ۵۰درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ آغاز کرده‌اند. این در حالی است که ایران رتبه ششم انتشار گازهای گلخانه‌ای از بخش انرژی را در جهان دارد و برخی کارشناسان معتقدند که اقدامات کشورمان در این حوزه ناکافی بوده است.
اصفهان نیز از این دسته‌بندی جدا نیست و چالش‌های بسیاری در این حوزه دارد و تغییرات اقلیمی بر پیکیره اب استان تاثیر عمیقی گذاشته است که بعضا مورد تنش‌هایی نیز شده است اما باید واقعیت‌ها را پذیرفت حتی اگر منابع اقتصادی به خطر بیوفتد یا سبک زندگی و شغل‌های سنتی از بین بروند.
