ورزش همگانی؛ اقتصاد همگانی
ورزش همگانی طبق تعریف سند راهبردی نظام جامع توسعه تربیتبدنی و ورزشی کشور یعنی فعالیتهای تربیتبدنی و ورزشی آحاد جامعه که بهطور منظم توسط فرد یا گروههای رسمی و غیررسمی برای رفع نیازهای جسمی و روانی باهدف تامین سلامت، نشاط افراد و بهبود روابط اجتماعی آنان بهصورت آگاهانه انجام میشود. متاسفانه با برنامهریزیهای نادرست صرفا ورزشهایی مانند دو، راهپیمایی، کوه گشت و امثال آنها که نیاز به مهارت نداشته و همه افراد قادر به انجام آن هستند در دستور کار ورزش همگانی بوده است.
درحالیکه دسترسی آسان همه به امکانات ورزشی، توجه عمومی به تمام ورزشها و رشد ورزش قهرمانی در کنار آن باید موردتوجه قرار گیرد. ارتباط ورزش با پدیدههای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاکی از اهمیت این پدیده و نقش آن در برنامههای توسعه ملی کشورهاست و در یک نگاه کلی توسعه و پیشرفت ورزش در هر کشور بااقتدار و قدرت آن کشور ارتباط نزدیکی دارد.
این موضوع باعث شده است که سرمایهگذاریهای هنگفتی برای توسعه ورزش در اکثر کشورها انجام شود و سهم بالایی از تولید ناخالص ملی و تولید ناخالص داخلی به ورزش اختصاص یابد. این سهم در بسیاری از کشورها بین ۲/ ۰ تا ۵ درصد را شامل میشود. در کشور ما بااینکه همگان به اهمیت ورزش، بهخصوص ورزش همگانی آگاهند، اما در عمل چندان توجهی به آن نمیکنند.
با انجام تحقیقی در سال ۹۴ عواملی بهعنوان موانع توسعه ورزش همگانی شناسایی شد که بزرگترین مانع کمبود فضای ورزشی تشخیص داده شد. اینکه سرانه فضای ورزشی در شهر اصفهان از حد استاندارد کمتر است ایرادی غیرقابلاجتناب است، اما باکمی سرک کشیدن در شهر و دیدن فضاهای متروکه، بلااستفاده و خالی ورزشی متوجه میشویم که همین فضای کم نیز مورداستفاده قرار نمیگیرد، پس به نسبت استفاده از فضاهای ورزشی میتوان نتیجه گرفت که ما فضای اضافه نیز داریم. دومین مانع فرهنگسازی است که سهم بزرگی از آن در دست رسانهها و استفاده صحیح سازمانهای مربوطه از رسانهها برای فرهنگسازی است.
با استفاده صحیح، برنامهریزیشده و هدفمند از رسانههای دیداری، شنیداری، نوشتاری، مجازی و هنری میتوان تغییری هرچند کوچک در سبک زندگی و نگرش مردم ایجاد کرد. استفاده از رسانهها در سالهای قبل اثرات خود را بهخوبی در جامعه نمایان کرده است، همانند سریالی که اخیرا در شبکه نمایش خانگی به نمایش درآمد و با استفاده از یک داستان پیرامون یک کشتی گیر، علاقه مردم به این ورزش را بیشتر کرد و کلاسهای آموزش کشتی رونق زیادی گرفت.
عدم خلاقیت و تنوع در ارائه برنامههای ورزش همگانی باعث شده است که جذابیتی برای مردم نداشته باشد و مردم گذران وقت در خانه یا مهمانی را به ورزش و دورهمی های فعالانه ترجیح دهند. کمی با تغییر نگرش مسوولان و مردم نسبت به ورزش همگانی و نوع برنامهریزی برای این حوزه میتوان رونق زیادی به ورزش و سلامت جامعه داد.
نگاه کنونی باهدف سودآوری و ارزشآفرینی برای مخاطبان نیست و صرفا برای رفع مسوولیت و به شیوههای منسوخ است. وقت آن رسیده که با نگاهی جدید، حال و هوای متفاوتی در ورزش همگانی و علاقه مردم به ورزش ایجاد شود.
قدم اول خلق ارزش است که پایه و اساس هر کار و برنامهای است با استفاده از برنامههای خلاقانه و متفاوت برای هر قشر در جامعه میتوان آن جامعه هدف را با اشتیاق و با پای خودشان به میدان ورزش کشاند.
چه سرمایهگذارانی باشند که از طریق ورود به ورزش دنبال سودآوری و کسب سود باشند و چه افرادی که خودمصرف کننده خدمات ورزشی هستند. بههرحال با شناسایی ارزشها و خلق آن برای جامعه هدف، باعث میشود با کمترین اصطکاک و هزینه در مسیر موردنظر ما پا بگذارند و همین حضور منابع مالی و انسانها در کنار هم اعتبار زیادی به ورزش همگانی میدهد که باعث جلبتوجه بیشتر میشود. دقیقا اتفاقی که به ورزش قهرمانی و حرفهای اعتباری داد که در حال حاضر سرمایهگذاریهای هنگفتی در آن بخش صورت میگیرد و روزبهروز به بینندگان و علاقهمندان ورزش حرفهای افزوده میشود.
زمانی که جذابیت ورزش همگانی افزایش یافت، شرکتهای بزرگ برای تبلیغات، باشگاههای ورزشی بهمنظور انجام رسالت اجتماعی، کسبوکارهای ورزشی جهت بیشتر دیده شدن و فعالان ورزشی برای جذب ارتباطات بیشتر، ناخودآگاه فعالیتشان را در این زمینه بیشتر میکنند.
درنتیجه مارکت جدیدی در ورزش ایجاد میشود که بهسلامت جامعه کمک میکند. وسعت این مارکت نه بهاندازه کل افراد جامعه، اما با درست اجرایی شدن آن بهاندازه اکثریت جامعه است. از دل خانوادههایی که با ورزش تعامل دارند، قهرمانان و ملی پوشان بیشتری را میتوان استخراج کرد.
ورزش همگانی پایه و اساس رشد و توسعه سلامت، پرورش قهرمانان ورزشی، ایجاد علاقه بیشتر جهت سرمایهگذاری در ورزش حرفهای، پیشرفت ورزشی در عرصههای بینالمللی و درنتیجه قهرمانیها و ایجاد شور و شوق ملی خواهد شد.
اثرات این اتفاقات مجددا به ورزش همگانی و پیشرفت آن بازخواهد گشت و اینگونه چرخه ورزش و سلامت کشور تکمیل خواهد شد.