شهرک پوشاک؛ پیشران اقتصاد شهری
خبری که انتشارش، موجی از امید را در بین اهالی این صنف به وجود آورد و قطعاً تأسیس چنین شهرکی اهدافی نظیر بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و تجربه‌های حرفه‌ای‌های این بخش، اشتغال‌زایی، افزایش صادرات و درکل تحول صنعت نساجی نصف جهان را دربر خواهد داشت.
باوجود شهرک پوشاک، چرخ نساجی به گردش درمی‌آید
رکود عمیق در واحدهای تولید نساجی به‌ویژه بخش پوشاک، مدت‌هاست که آغازشده و گویا هرچه هم گذشته بر عمق آن افزوده‌شده است. چراکه در این سال‌ها عواملی چون تحریم‌ها و کرونا خود مزیدی بر علت چالش‌های این بخش بوده و تعطیلی و یا نیمه تعطیلی بسیاری از کارخانه‌ها و واحدهای خرد نساجی را به دنبال داشته است.
اما آنچه قابل‌توجه است آنکه در تمام این سال‌های کسادی، متولیان و مسئولان این بخش، درصدد ارائه راهکارهایی برای خروج از این وضعیت بوده‌اند؛ زیرا پوشاک و نساجی از صنایع پر قدمت، سودآور، اشتغال‌زا و استراتژیکی محسوب می‌شوند که می‌بایست برای دوامشان نهایت تلاش را کرد؛ اما متأسفانه معضلاتی چون رکود، مالیات بر ارزش‌افزوده، واردات، بالا بودن نرخ سود تسهیلات و... منجر به تنیده شدن تاروپودهای این صنعت شده است.
در این میان استان اصفهان نیز با عنوان قطب صنعت نساجی کشور با شدت بیشتری با چنین بحرانی دست‌به‌گریبان است. این‌گونه که اکنون درصد بالایی از کارخانه‌ها و کارگاه‌های نساجی استان، بازار خود را ازدست‌داده و در شرایط چندان خوشایندی بسر نمی‌برند.
و این شرایط در حالی بر نساجی این استان سایه انداخته است که اصفهان دارای بزرگ‌ترین و بنام‌ترین کارخانه‌های مرتبط با این صنعت، در کشور بوده و تأمین‌کننده بیش از ۷۰ درصد محصولات نساجی کشور است اما سهمش از تولید پوشاک تنها دو درصد است.
براین اساس است که گفته می‌شود باوجود توانمندی فعالان این استان درزمینه های دوخت، طراحی و مد اما این صنعت نه‌تنها پیشرفتی نداشته بلکه در آستانه ورشکستگی قرارگرفته است و درزمینه صادرت پوشاک هم حرفی برای گفتن ندارد.
درصورتی‌که به‌راحتی می‌توان باوجود قابلیت‌های ویژه تبدیل به بزرگ‌ترین قطب صادرکننده پوشاک در دنیا شویم و جایگاه قبلی خود را باز پس بگیریم.
با همین رویکرد هم از مدت‌ها قبل، اندیشه تأسیس شهرکی برای پوشاک نساجی اصفهان، شکل گرفت. شهرکی که چرخه ریسندگی تا بافندگی، تولید و توزیع پوشاک را شامل می‌شود ضمن آنکه متحول کننده این صنعت بشمار می‌آید. مسئولان نیز هدف از ایجاد این شهرک را استفاده بهینه از ظرفیت‌ها و تجربه‌های استان در صنعت نساجی و ایجاد اشتغال انبوه عنوان می‌کنند. چه‌بسا با به گرش درآمدن چرخ‌های صنعت نساجی به‌غیراز ایجاد اشتغال قابل‌توجه، شاهد گردش مالی بالایی هم خواهیم بود.
تکمیل چرخه ریسندگی تا بافندگی
اما بحث شهرک پوشاک اصفهان از چه زمانی آغاز شد و چرا هنوز به نتیجه نرسیده است؟
از سال ۹۲ که بحث شهرک پوشاک اصفهان پیش آمد این پروژه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های کشور مطرح بوده است. بدون تردید با تأسیس آن تحولی اساسی را نه‌فقط در صنعت نساجی استان بلکه در کشور خواهیم دید. تا جایی که به گفته کارشناسان با شروع فعالیت این شهرک به تولید سالانه ۵ میلیارد دلاری پوشاک و رقابت با تولیدکنندگان برتر جهانی دست می‌یابیم.
ضمن آنکه با ممانعت و البته بی‌نیازی از واردات پوشاک، تولیدکننده داخلی هم از آسیب‌های واردات در امان می‌ماند.
با بهره‌گیری از فنّاوری‌های نوین، ماشین‌آلات، نیروی انسانی متبحر و آگاه در چنین شهرکی می‌توان به جایگاهی رسید که صنعت نساجی ما شایسته آن است.
اما آنچه فعلاً قابل‌تأمل است تعویق درراه اندازی چنین مجموعه‌ای است. در اسفندماه ۹۴ بنا بر اعلام مسئولان استانی قرار بر آن شد که هرچه سریع‌تر کلنگ این شهرک زده شود و به مرحله واگذاری هم برسد و از همان زمان هم هر بار از تخصیص زمینی در منطقه‌ای خاص برای تأسیس این شهرک خبر می‌رسید از زمینی که در جرقویه به این شهرک اختصاص گرفت تا زمزمه‌های جانمایی احداث شهرک در زمین‌های بین پالایشگاه و نیروگاه شهید منتظری اصفهان و مواردی دیگر بود که هیچ‌کدام به نتیجه نمی‌رسید. حتی سخن از جانمایی شهرک پوشاک کاشان هم‌زمان با اصفهان گفته می‌شد با این توجیه که تحولی اساسی در صنعت نساجی استان شکل می‌گیرد که در این سال‌ها هیچ‌یک از این وعده‌ها و گفته‌ها به انجام نرسید.
و حالا در دولت سیزدهم گویا گام‌هایی جدی در جهت تأسیس این شهرک برداشته‌شده است تا با تکمیل چرخه ریسندگی تا بافندگی و درمجموع تولیدات شبکه‌ای بتوان، هزاران شغل را ایجاد کرد و شوکی تأثیرگذار در صنعت نساجی به وجود آورد.
شهرک پوشاک اصفهان، مجموعه‌ای بی‌نظیر خواهد بود
در ارتباط با راه‌اندازی چنین مجموعه بزرگی سید آرش امامی مدیر شهر پوشاک اصفهان در گفتگو با دنیای اقتصاد می‌گوید:
شهرک‌های صنعتی پوشاک در اغلب کشورهای دنیا وجود دارد به‌گونه‌ای که شهرهای هر کشوری به‌طور شبکه‌ای و زنجیروار، هرکدام نقشی را در تولید پوشاک آن منطقه ایفا می‌کند. از طراحی لباس گرفته تا دوخت، برش و... که هریک درزمینه‌ای فعالیت داشته و پیامدش ایجاد مشاغل فراوان، رونق تولید و صادرات است.
وی بیان می‌کند: و اکنون با ایجاد شهرک پوشاک اصفهان هم قرار است به‌تدریج چنین اتفاقی را شاهد باشیم.
به گفته این مسئول شهرک فعلی پوشاک اصفهان چهارمین شهرک پوشاک اصفهان است که برای راه‌اندازی آن اقدام شده است ۳ مورد قبلی بنا به دلایلی در محاق قرار گرفت و به نتیجه‌ای نرسید و البته در چند استان دیگر از ایران نیز به‌غیراز اصفهان قرار بود شهرک پوشاک تأسیس شود که هیچ‌کدام به این مرحله نرسید.
امامی تصریح می‌کند: مشکل اساسی که مانعی اساسی برای راه‌اندازی این چند شهرک پوشاک بوده است به دولت بازمی‌گردد این‌چنین که دولت‌ها درصدد بوده قیمت زمین را باقیمت واقعی دریافت کنند درصورتی‌که در کشورهای دیگر، زمین چنین شهرک‌هایی به‌طور رایگان ارائه می‌شود. به عبارتی نگاه کاسب‌کارانه‌ای که تاکنون دولت به این شهرک‌ها داشته است اجازه ایجاد هیچ شهرک پوشاکی را هم در هیچ کجای کشور نداده است.
وی تأکید می‌کند: و البته سرانجام پس از تلاش زیاد، موفق به دریافت زمین شهرک پوشاک اصفهان به‌طور رایگان از دولت شده‌ایم که همکاری و همراهی مسئولان و نمایندگان و انجمن‌های استانی در این مسیر بسیار مؤثر بود. علاوه بر آنکه بخش عمده هزینه زیرساخت‌ها هم بر عهده دولت قرار گرفت.
این فعال می‌گوید: جریان ازاین‌قرار است که اصفهان خود دارای پیشینه قوی در صنعت نساجی است و مسئولان هم بااطلاع از این موضوع، این بار، پذیرفتند که زمین را به‌طور رایگان برای ساخت شهرک واگذار کنند و قسمت عمده زیرساخت‌ها را هم بر عهده بگیرند و این یعنی موفقیتی بزرگ که تاکنون در این راستا اتفاق نیفتاده بود.
زمین این شهرک با متراژ ۱ میلیون متر در حوالی کمشچه قرارگرفته و در همان اطراف ۴۰۰ هزار متر دیگر، هم متصل به همان زمین برای شهرک اختصاص‌یافته است و در آخرین جلسه برگزارشده در استانداری اصفهان قرار بر استعلامات لازم و دریافت مجوز بوده که هرچه سریع‌تر انجام گیرد.
مدیر شهرک پوشاک اصفهان ادامه می‌دهد: اما اعضای هیات مؤسس این شهرک تمامی افراد دخیل در صنعت پوشاک از رئیس اتحادیه پوشاک گرفته تا رئیس اتحادیه کیف و کفش، نساجی، پارچه‌فروشان و...که هرکدام به‌نوعی سهمی در صنعت پوشاک استان دارند.
به گفته امامی متقاضیانی که خواستار فعالیت در این شهرک هستند می‌بایست به‌نوعی تولیدکننده محصولات صنایع نساجی و پوشاک باشند مانند تولیدات پوشاک، کفش و متعلقات و زیورآلات لباس (اکسسوری) که با دریافت تأییدیه از اتحادیه مربوطه خود، می‌توانند پس از طی مراحل قانونی برای دریافت زمین اقدام کنند که امید است تا پایان امسال واگذاری‌ها هم آغاز شود.
گفتنی است شــهرک پــوشــاک اصفهان نه‌تنها برای تولید بلکه مجموعه‌ای است که شامل تولیدات شبکه‌ای، عمده‌فروشی، خرده‌فروشی، بندسازی طراحی و مد و... می‌شود و هرکدام از این فعالان در این محل مستقر می‌شوند.
وی اظهار می‌کند: در مورد سهم این شهرک در اشتغال‌زایی و گردش مالی باید گفت حجم بازار پوشاک دنیا حدود ۲ هزار میلیارد دلاری است و حجم بازار پوشاک ایران هم حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار است که از این میزان دوسوم آن در داخل تولیدشده و یک‌سوم هم به طریق مختلفی وارد می‌شود.
حال ازآنجاکه در صنعت نساجی و پوشاک اصفهان ۱۴۰ هزار نفر فعالیت دارند با ایجاد شهرک پوشاک ۱۰۰ هزار شغل دیگر هم در این حوزه ایجاد خواهد شد که پیش‌بینی می‌شود با اشتغال این تعداد، ۵ میلیارد دلار در سال تولید انجام گیرد. عددی قابل‌توجه که نه‌تنها در بازار پوشاک استان تأثیرگذار است بلکه تأثیر بسزایی در گردش اقتصادی کشور خواهد داشت.
به‌ویژه با توجه به موقعیت ترانزیتی اصفهان، محصولات شهرک، امکان صادرات به مناطق زیادی را دارد.
این مسئول خاطرنشان می‌کند: درمجموع اگر شهرک پوشاک استان تأسیس شود محلی بی‌نظیر در کل خاورمیانه خواهد بود که ازلحاظ وجود دفــاتر بــازرگــانی، نمایندگی فروش کشورهای همسایه، دفاتر طراحی مد، سالن‌های مد لــباس، مــراکز دانـشگاهی و فنــی‌وحرفــه‌ای نمونه‌ای بسیار ناب محسوب می‌شود همچنین قرار است باشگاه ورزشی برای خدمت‌رسانی به نیروی کارگری در این شهرک راه‌اندازی شود و مهدکودک برای فرزندان مادرانی که در این محل مشغول به اشتغال می‌شوند.
شهرکی است که به‌عنوان قطب شهرک‌های پوشاک اصفهان خواهد بود و قرار است شهرک‌های کوچک‌تری هم به‌عنوان زیرمجموعه آن تأسیس شود. تا بتوان تولیدات شبکه‌ای ایجاد کرد.
امامی در رابطه با دلیل انتخاب این منطقه برای تأسیس شهرک پوشاک توضیح می‌دهد: دلیل نخست آنکه در مناطق اطراف این زمین اختصاص‌یافته مجموعه‌ای از بهترین خیاطان و دوزندگان اجتماع یافته‌اند. همچنین تعداد زیادی از تحصیل‌کردگان بیکار در این منطقه ساکن هستند که امکان اشتغال‌زایی بالایی برای آن‌ها وجود خواهد داشت و بیشتر با همین دیدگاه که برای جمعیت بالای این منطقه اشتغال‌زایی انجام گیرد، این محل انتخاب شد. به‌علاوه منطقه موردنظر در قلب خوشه‌های پارچه استان، قرارگرفته است.
ضمن آنکه قرارگیری در شاهراه اصلی اصفهان - تهران و نزدیکی به راه‌آهن سراسری هم از عوامل انتخاب این منطقه برای تأسیس شهرک پوشاک بوده است.
وی در پاسخ به این پرسش که این شهرک چه نقشی در برند سازی پوشاک اصفهان خواهد داشت می‌گوید: قطعاً وجود چنین مجموعه‌ای در برند سازی قابل‌انکار نیست چون فضایی رقابتی ایجاد می‌شود که فعالان برای ابقا در کنار رقبا باید خود را تقویت کنند و به‌تدریج شروع به برند سازی هم می‌کنند.
در پایان رئیس شهرک پوشاک اصفهان اظهار می‌کند: بدون تردید اصفهان همچنان هم مانند گذشته منچستر شرق است چون در انواع صنعت نساجی چون فرش و منسوجات سهم ۷۰ درصدی از تولید راداریم اما در تولید پوشاک دارای سهم ۲ درصدی هستیم که ناچیز است و با ایجاد شهرک پوشاک این سهم ارتقا یافته و حداقل نیاز اساسی کشور برای واردات پوشاک برطرف می‌شود. این‌گونه اقدام به تکمیل زنجیره نساجی و پوشاک کرده‌ایم.
