« اصفهان» از منچستر ایران تا افول صنعت نساجی
در گذشته اصفهان از پایگاه‌های مهم صنعت نساجی و بازار آن بود و افزون بر آن شهرهای اقماری همچون کاشان و اردستان نیز در این صنعت جایگاه ویژه ای داشتند؛ در سال‌های اول قرن گذشته پایه های اولیه صنعت نساجی اصفهان بنا نهاده شد که راه‌آورد آن در دوران گذر ایران از سنت به مدرنیسم ، انبوه کارخانه های بافندگی و ریسندگی و هزاران کارگری بود که این حرفه را پیشه خود کردند و نان آور خانواده خود شدند.
اما از آن روزها خیلی گذشته و با انتقال نساجی ها به بیرون شهر و افول این صنعت، دیگر از صدای بوق کارخانه ها خبری نیست و از هیاهوی انبوه کارگران نساجی در صندوق خانه حافظه مردم اصفهان جز خاطره ای باقی نمانده است.
پیشی گرفتن نرخ استهلاک از سرمایه گذاری در صنعت نساجی اصفهان
دبیر کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی اصفهان وقوع ۲ اتفاق را برای صنعت نساجی آسیب‌زا دانست و گفت: برای سومین سال شاهد پیشی گرفتن نرخ استهلاک در صنعت از نرخ سرمایه‌گذاری هستیم که حذف «معافیت گمرکی» از واردات ماشین آلات صنعت نساجی در حالی صورت گرفت که از زمان پهلوی اول تاکنون این معافیت اختصاص می یافت زیرا که ایران دانش ساخت ماشین آلات این صنعت را ندارد و ما در شرایط کنونی همواره به خاطر تحریم مجبور به وارد کردن ماشین آلات کارکرده با عمر پنج تا ۱۵ سال بودیم که مشمول معافیت گمرکی می‌شد.
سید آرش امامی در گفت و گو با ایرنا افزود: در ۲ ماه گذشته نرخ تسهیلات و وام بازسازی و نوسازی صنعت صفر شد که جز فرسوده شدن صنعت عایدی دیگری ندارد.
وی با اشاره به اینکه بیش از نیمی از صنایع نساجی فرسوده است، افزود: از زمان قاجار تاکنون برای اولین بار است که در یک دهه گذشته شاهد خصوصی سازی کامل صنعت نساجی در ایران هستیم.
امامی گفت: برای تکمیل زنجیره نساجی و پوشاک در اصفهان و استفاده حداکثری اقتصاد و مردم این استان از ارزش افزوده و اشتغال این صنعت اصیل و استخوان دار، از چند سال قبل کار طراحی و جانمایی نخستین شهرک پوشاک کشور در اصفهان دنبال شد که اکنون در مرحله اخذ مصوبه هیات دولت است.
روزگار سخت صنعت نساجی اصفهان
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان در ارتباط با افول صنعت نساجی در اصفهان و سرپا نشدن آن در سال‌های گذشته، گفت: اصفهان در صنعت نساجی منچستر ایران و مرکز تولید روپوش سربازهای انگلیسی بود و کارگران توسط این صنایع امرار معاش داشتند و در پی رونق این صنعت شاهد رونق صنایع دیگر در اصفهان از جمله قطعه‌سازی، آهنگری و حتی ذوب‌آهن بودیم.
عبدالوهاب سهل‌آبادی افزود: در پی بحران اقتصادی اخیر، صنایع مجبور به تعدیل نیرو شدند و با بازنشستگی زودتر از موعد نیروی کار و نیز فرسودگی ماشین آلات و عدم جایگزینی آن با تجهیزات نو، این صنعت رو به افول رفت و دیگر کالای تولیدی در ایران توان رقابت با تولیدات مشابه خارجی را نیافت.
وی گفت: بدنبال اجرای قانون اصلاح ساختار، تمام کارخانه های نساجی از شهر اصفهان به اطراف انتقال یافتند با تخصیص تسهیلات و ماشین‌آلات شاهد رشد صنعت نساجی در اشترجان و علویجه و غیره شدیم.
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: با توجه به نرخ ارز و ارزش پایین پول ملی امکان خرید ماشین‌آلات نو نیست و اگر بخواهیم از تجهیزات دست دوم برای تولید به کار ببریم امکان رقابت با تولیدات خارجی گرفته می‌شود و برای تجهیزماشین آلات صنعت نساجی باید از توان شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده شود.
وی گفت: با توجه به اینکه صنعت پوشاک پس از خوراکی قرار دارد بنابراین ارتقای این صنعت یک الزام و ضرورت است.
صادرات صنعت نساجی به ۶۰۰ میلیون دلار کاهش یافته است
رئیس هیات مدیره انجمن کارفرمایان صنعت نساجی اصفهان،در باره علت افول این صنعت در استان اصفهان گفت: بر اثر دخالت‌های دولت در صنعت شاهد خارج شدن صنایع نساجی متعددی از جمله» پلی اکریل»، «وطن» و «بارش» و سایر واحدهای نساجی از عرصه تولید شدیم و کارخانه ریسباف همدانیان به خیریه واگذار شد.
حبیب‌الله شاه‌کرمی با بیان اینکه در دنیا دولت کارفرمای خوبی نیست و در ایران این مساله را با شدت بیشتری شاهد هستیم، افزود: اصفهان که یک زمانی بیش از ۵۰ درصد کل نساجی ایران را تولید می‌کرد که اکنون این رقم کاهش یافته است.
وی گفت: ۲۵ سال پیش میزان صادرات صنعت نساجی بالغ بر یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده است که در زمان کنونی به ۶۰۰ میلیون دلار رسیده است.
شاه کرمی همچنین در ارتباط با کارخانه ریسباف واقع در چهارباغ اصفهان و رکود آن در ۳۰ سال گذشته گفت: با فوت مالکان این کارخانه، در مصادره دولت قرار گرفت و تاکنون که تلی از گرد و غبار بر روی آن نشسته است.
از تامین ملحفه کشورهای اروپایی به تامین موکت عراق رسیدیم
همچنین رئیس هیات مدیره انجمن کارفرمایان صنعت نساجی استان اصفهان نبود تجهیزات به روز برای تولید نساجی را عمده چالش پیش‌روی این صنعت طرح کرد و گفت: اصفهان هنوز در این صنعت نسبت به استان‌های دیگر پیش‌رو ست اما واردات پارچه از کشور چین و هند و ترکیه با مجوز و بدون مجوز و فرسوده شدن ماشین‌آلات در این صنعت و جایگزین نشدن با تجهیزات نو، صنعت را به افول برده است که اگر با همین روند ادامه یابد تنها تا ۱۰ سال دیگر صنعتی به اسم نساجی خواهیم داشت.
وی با اشاره به اینکه فرهنگ کار کردن در صنعت نساجی از بین رفته و توان رقابت با تولیدات مشابه خارجی را از دست داده‌ایم، گفت: این صنعت نیازمند سرمایه گذاری کلان است که این نرخ و رشد سرمایه گذاری دیده نمی‌شود.
شاه کرمی ادامه داد: اصفهان درصنعت نساجی سابقه درخشانی داشت و تنها یک کارخانه در کاشان با پنج هزار و ۲۰۰ کارگر در یک زمانی تمام ملحفه اتحادیه اروپا را تولید می‌کرد.
شاه‌کرمی افزود: اکنون تنها موکت و فرش از ایران به کشورهای مثل عراق و افغانستان صادر می شود و این در حالی است که شاهد واردات پارچه‌های هستیم که توان تولید آن در کشور است.
پیشی گرفتن نرخ استهلاک از سرمایه گذاری در صنعت برای سومین سال پیاپی
مدیر کل صنعت ، معدن و تجارت استان اصفهان نیز با اشاره اینکه دوران افول صنعت نساجی به اتمام رسیده است گفت: از سه سال گذشته شاهد رشد این صنعت در استان اصفهان هستیم و شرکت شهرک‌های صنعتی مسوول اختصاص تسهیلات برای بازگشت صنایع راکد و نیم راکد به صنعت است
امیر حسین کمیلی افزود: تعداد کل واحدهای نساجی در استان اصفهان هزار و ۸۰۰ واحد است که تاکنون ۹ میلیارد و ۲۸۵ میلیون تومان در این صنعت سرمایه‌گذاری شده است و عامل اشتغالزایی ۵۴ هزار و ۹۳۴ نفر شده است.
وی طرح‌های در دست اجرا را ۸۲۷واحد عنوان کرد و افزود: ۲ هزار و ۱۴۰ طرح با پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد در صنعت نساجی وجود دارد.
سهم اندک صنعت نساجی اصفهان در تولیدپوشاک
از سوی دیگر سید آرش امامی دبیر کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به اینکه صنعت نساجی در اصفهان از ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، بافت و پوشاک تشکیل شده است، اظهار‌کرد: نزدیک به ۸۰ درصد تولیدات صنعت نساجی در استان تا قبل از تولید پوشاک است و از بعد مرحله پوشاک، سهم اصفهان از کشور به ۱.۹ دهم درصد می‌رسد.
وی گفت: برنامه‌ریزی ضعیف مدیران و نبود سیاست‌گذاری درست در این راستا باعث شد که بخش بزرگ صنعت نساجی در اصفهان شکل بگیرد و صنعت پوشاک که محل درآمدزایی است و ارزش افزوده بالاتر، سرمایه گذاری کمتر و تعداد شغل بیشتری دارد از استان خارج و به استان های چون همدان، تهران و کرج و قم اختصاص یابد.
از مجموع ۹ هزار و ۲۰۰ واحد صنعتی اصفهان، ۲۴ درصد به نساجی اختصاص دارد به طوری که ۲ هزار و ۳۰۰ واحد درصنعت نساجی با ۱۱۷ هزار نیروی کار فعالیت می‌کنند و ۷۵ درصد فرش ماشینی، ۵۰ درصد الیاف و نخ، ۶۰ درصد پارچه در استان اصفهان تولید می‌شود.
