خطر بیخ گوش کشورهای فقیر
وضعیت غذای ایرانیان در سال پیش‌رو چگونه است؟
آنگونه که فائو گزارش داده است، این وضعیت درباره امنیت غذایی هشداردهنده بوده و می‌تواند بیانگر دشوارتر شدن تامین هزینه واردات غذا برای کشورهای واردکننده باشد. بنابر نظر اوپالی گالکتی، اقتصاددان، قیمت نهاده‌‌‌‌‌‌های تولید افزایش یافته و نگرانی‌هایی درباره شرایط آب‌‌‌‌‌‌وهوایی ایجاد شده است که نااطمینانی‌‌‌‌‌‌های بازار غذا را افزایش می‌دهد. این نااطمینانی‌ها عمدتاً از تنش میان اوکراین و روسیه ناشی شده است. فائو همچنین پیش‌بینی کرده است که در بازارهای مواد غذایی کمبود ایجاد شده و هزینههای وارداتی به رکوردهای جدیدی برسد. چربی‌‌‌‌‌‌های حیوانی و روغن‌های نباتی اصلی‌ترین عامل افزایش هزینههای وارداتی غذا در سال ۲۰۲۲ خواهند بود. در کنار این موارد غلات هستند که نقش مهمی در هزینههای وارداتی کشورهای درحال توسعه دارند. در سال پیش‌رو کشورهای درحال توسعه ناگزیر به کاهش واردات غلات، دانه‌‌‌‌‌‌های روغنی و گوشت خواهند بود که نشان می‌دهد از عهده تامین افزایش قیمت مواد غذایی برنیامده‌اند.
کاهش تولید جهانی غذا
فائو در این گزارش همچنین پیش‌بینی کرده است که تولید جهانی غلات اصلی بعد از چهار سال در سال ۲۰۲۲ کاهش پیدا کند. در عین حال، در سال پیش‌رو مصرف جهانی غلات نیز برای نخستین‌بار در طول ۲۰ سال گذشته با کاهش مواجه شده است. البته انتظار بر این نیست که در شرایط کنونی مصرف مستقیم غذای انسان موثر واقع شود، چراکه کاهش در مصرف کل ناشی از کاهش مصرف گندم، غلات سخت و برنج به‌عنوان غذای دام خواهد بود. گفتنی است که ذخایر جهانی گندم هم در سال افزایش خواهد یافت که علت اصلی آن انتظار انباشت ذخایر در چین، روسیه و اوکراین است. تولید و مصرف جهانی ذرت در سال جاری به رکوردهای جدیدی خواهد رسید، چراکه انتظار می‌رود تولید اتانول در برزیل و ایالات‌متحده و تولید صنعتی نشاسته در چین افزایش یابد. به‌علاوه، فائو انتظار دارد مصرف جهانی روغن‌های نباتی از تولید سبقت بگیرد؛ با وجودی‌‌‌‌‌‌که احتمال سهمیه‌‌‌‌‌‌بندی تقاضا وجود دارد. طبق این گزارش درحالی‌که انتظار می‌رود تولید گوشت در آرژانتین، اتحادیه اروپا و آمریکا کاهش داشته باشد، تولید جهانی گوشت با ۴/ ۱ درصد افزایش پیش‌بینی شده است. به این علت که تولید گوشت خوک چین افزایش یافته است. همچنین طبق آنچه فائو گزارش داده است تولید جهانی شیر در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال‌گذشته رشد کندتری خواهد داشت و علت اصلی آن هم کاهش تعداد گله‌‌‌‌‌‌های دام‌های شیرده و کاهش حاشیه سود در بسیاری از مناطق تولیدی است. فائو همچنین پیش‌بینی کرده است که تجارت شیر در سال جاری با کاهش مواجه شده است. فائو همچنین پیش‌بینی می‌کند که تولید شکر در سال جاری پس از سه سال روند کاهشی، با افزایش مواجه شود. تولید آبزیان نیز در سال جاری با ۹/ ۲ درصد افزایش نسبت به سال‌گذشته روبه‌رو خواهد شد.
وضعیت غذا در ایران
فائو همچنین درباره وضعیت تولید غذا در ایران هم گزارش داده است. آنگونه که این نهاد گزارش داده است تولید غلات ایران در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ با افزایش قابل‌ملاحظه‌‌‌‌‌‌ای روبه‌رو شده است. پیش‌بینی می‌شود که تولید غلات در سال ۲۰۲۲ از ۳/ ۱۴ میلیون تن به ۲/ ۱۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ برسد. این نهاد همچنین برآورد کرده است که واردات غلات ایران در سال زراعی ۲۰۲۳-۲۰۲۲ نسبت به سال قبل از ۶/ ۲۱ به ۲/ ۱۶ میلیون تن کاهش پیدا کند. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد همچنین پیش‌بینی می‌کند که تولید گندم ایران در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال گذشته از ۹ میلیون تن به ۱۳ میلیون تن افزایش یابد. درباره واردات گندم اما روند معکوس است. پیش‌بینی‌ها بر این است که واردات گندم با کاهش قابل‌ملاحظه ۵/ ۴ میلیون‌تنی (۵۷درصدی) روبه‌رو شده و از ۹/ ۷ به ۴/ ۳ میلیون تن برسد. با وجود این خرید گندم توسط ایران همچنان نسبت به میانگین پنج سال‌گذشته بیشتر است.
فائو همچنین گزارش کرده است که تولید ذرت ایران در سال ۲۰۲۲ معادل ۳/ ۱ میلیون تن خواهد بود. درحالی‌که واردات ذرت نسبت به سال‌گذشته بدون تغییر بوده و ۹ میلیون تن پیش‌بینی شده است. در عین حال تولید جو ایران در سال ۲۰۲۲ افزایشی خواهد بود و از دو میلیون تن در سال ۲۰۲۱ به سه میلیون تن در سال ۲۰۲۲ خواهد رسید. همراه با افزایش تولید جو ولی واردات آن کاهشی خواهد بود، همان‌طور که از سه میلیون تن در سال زراعی ۲۰۲۲-۲۰۲۱ به دو میلیون تن کاهش خواهد یافت.
در گزارش فائو درباره تولید و واردات برنج ایران نیز توضیحاتی ارائه شده است. طبق این گزارش تولید برنج در سال ۲۰۲۲ معادل ۹/ ۱ میلیون تن خواهد بود. تولید برنج ایران در ۲۰۲۱ حدود دو میلیون تن برآورد شده است. واردات برنج در ایران اما افزایشی پیش‌بینی شده است. فائو پیش‌بینی کرده است که در افق ۲۰۲۲ واردات برنج از ۹/ ۰ میلیون تن به ۸/ ۱ میلیون تن افزایش یابد. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد همچنین تولید کل محصولات روغنی ایران را ۹/ ۰ میلیون تن پیش‌بینی کرده است. واردات این محصولات نیز با روند افزایشی از ۲/ ۲میلیون تن در سال ۲۰۲۰-۲۰۲۱ به ۴/ ۲ میلیون تن در ۲۰۲۲-۲۰۲۱ می‌رسد.
فائو پیش‌بینی کرده است که تولید گوشت ایران هم از سه میلیون و ۸۶ هزار تن در سال ۲۰۲۱ به سه میلیون و ۵۶ هزار تن در سال ۲۰۲۲ برسد. با وجود این واردات گوشت ایران در کشور هم افزایشی پیش‌بینی شده است. پیش‌بینی می‌شود که از ۱۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ به ۱۲۱ هزار تن در سال ۲۰۲۲ برسد. صادرات گوشت هم کاهشی پیش‌بینی شده است. انتظار می‌رود صادرات گوشت از ۴۱ هزار تن در سال ۲۰۲۱ به ۳۰ هزار تن در سال ۲۰۲۲ کاهش پیدا کند. طبق برآوردهای فائو تولید لبنیات ایران در سال جاری با روندی افزایشی از هفت میلیون و ۷۴۹ تن در سال ۲۰۲۱ به هفت میلیون و ۷۹۰ هزار تن در سال ۲۰۲۲ برسد. در این گزارش همچنین پیش‌بینی شده است که واردات لبنیات ایران از ۱۰۳ هزار تن در سال ۲۰۲۱ به ۱۰۴ هزار تن افزایش پیدا کند. صادرات لبنیات نیز با روندی افزایشی از یک‌میلیون و ۲۲۰ هزار تن به یک‌میلیون و ۴۰۱ هزار تن خواهد رسید. گفتنی است گزارش‌های فائو درباره چشم‌‌‌‌‌‌انداز بازار جهانی غذا هر شش ماه یک‌بار توسط این نهاد منتشر می‌شود.
