رئیس هیات عامل ایمیدرو تشریح کرد
نقش‌آفرینی بخش خصوصی در معدن
ضمن اینکه امکانات ایمیدرو برای جذب سرمایه نیز موضوع دیگری بود که رئیس هیات عامل ایمیدرو به آن پاسخ داد. محور دیگر صحبت‌های رئیس هیات عامل ایمیدرو به برنامه‌های سازمان برای اکتشاف و استخراج معادن اختصاص یافت. برنامه‌ای که نشان می‌داد هزینه‌های صورت گرفته در این زمینه‌ها، منتج به افزایش ۱۳ میلیارد دلاری ارزش ذخایر معدنی کشور شده است. در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید.
جناب جعفری برنامه‌های سازمان متبوع شما برای اکتشاف و استخراج چیست؟
عملکرد این سازمان در بخش اکتشاف طی سال‌های ۹۲ تا ۱۴۰۰ در ۸۱ پهنه به مساحت ۴۸۱ هزار کیلومتر مربع انجام شده که اکنون حاصل فعالیت‌ها بدین صورت شده که مساحت پهنه‌های جاری، محدوده‌های درخواستی، پروانه‌های اکتشافی و گواهی کشف به ۹۱ هزار کیلومتر مربع رسیده است. میزان فعالیت حفاری برابر یک میلیون و ۴۵۰ هزار متر بوده که سرمایه‌گذاری آن (معادل روز) به ۱،۴۵۵ میلیارد تومان رسیده است. نکته قابل توجه این است که با این میزان هزینه، ۱۳ میلیارد دلار به ارزش ذخایر معدنی کشور افزوده شده که تفاوت معناداری با هزینه صرف شده دارد.
چه نقشی برای بخش خصوصی در بخش معدن متصور هستید؟
در حال حاضر تمامی حوزه‌های بخش معدن از اکتشافات تکمیلی، استخراج و فرآوری تا صنایع پایین‌دستی توسط بخش خصوصی انجام می‌شود. به بیان دیگر ایمیدرو در هیچ یک از حوزه‌های فوق که بخش خصوصی آماده برای سرمایه‌گذاری است، وارد نخواهد شد و تنها در بخشی که ریسک سرمایه‌گذاری بالا است، با هدف کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و تسهیل ورود بخش خصوصی، اقدام به فعالیت می‌کند. همچنین این سازمان توانسته در قالب سیاست جلب مشارکت بخش خصوصی ۲/ ۷ میلیارد دلار سرمایه طرح‌های توسعه معدن و صنایع معدنی را با مشارکت بخش خصوصی اجرا کند. از سوی دیگر، بخش عمده‌ای از معادن تجهیز شده و به بهره‌برداری رسیده در اختیار بخش خصوصی است. به تازگی نیز یک کنسرسیوم توانمند خصوصی، برنده مزایده پروژه عظیم معدن مس - طلا جانجا در سیستان و بلوچستان، شده است. نکته دیگری که درباره اقدام ایمیدرو برای افزایش نقش‌آفرینی بخش خصوصی می‌توان اعلام کرد این است که این سازمان با بهره‌گیری از امکانات صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی و افزایش سرمایه آن به ۱،۶۰۰ میلیارد تومان، حمایت از بخش خصوصی برای توسعه معادن کوچک را پیگیری می‌کند و گسترش می‌دهد.
همانطور که مستحضرید جذب سرمایه‌گذاری در این بخش چالش‌آفرین شده است. ایمیدرو چه امکاناتی را برای جذب سرمایه‌ها در نظر گرفته است؟
علاوه بر حمایت‌هایی که صندوق بیمه انجام می‌دهد، مدل‌های مختلفی از سوی این سازمان برای ورود سرمایه در بخش معدن تعریف و اجرایی شده است. طرح‌هایی همچون فراخوان جذب سرمایه‌گذاری در محدوده‌های معدنی، مشارکت مالی، مبادله تفاهم‌نامه با بانک‌های بزرگ به منظور تامین مالی، ایجاد کنسرسیوم برای اجرای پروژه‌ها، همچنین افزایش سرمایه شرکت‌های بزرگ و اخیرا تشکیل شرکت‌های سهامی عام پروژه، از جمله روش‌هایی برای جذب سرمایه بخش خصوصی هستند.
در حال حاضر استراتژی دولت در مواجهه با معادن بزرگ چیست؟ این معادن برای صنایع پایین‌دستی دارای اهمیت خاصی هستند.
جایگاهی که برای معادن بزرگ (به عنوان بخش بالادستی) تعریف شده، تامین خوراک برای صنایع پایین‌دستی است. ایمیدرو پس از طی مراحل قانونی و انتخاب پیمانکار استخراج و فروش، اقدام به انعقاد قراردادهای بلندمدت کرده است. این امر در معادن گل گهر، فلات مرکزی ایران، طلای هیرِد و اخیرا معدن جانجا انجام شده است. بدین ترتیب فعالیت‌های معدنی از بخش بالادستی تا حوزه پایین‌دستی در یک زنجیره به هم متصل، به بخش خصوصی واگذار شده است.
در بخش معادن کوچک و متوسط چه برنامه‌ای برای توسعه وجود دارد؟
معادن کوچک، در قالب طرح احیاء، فعالسازی و توسعه معادن کوچک و متوسط از سال ۹۸ مورد توجه قرار گرفته‌اند که اجرای آن را شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (زیرمجموعه ایمیدرو)، عهده‌دار شده است. به طور خلاصه، می‌توان گفت از ابتدای اجرای طرح (۱۳۹۸) تا پایان آذر ۱۴۰۰، تعداد ۷۹۱ معدن کوچک و متوسط احیا و فعال شده است. این تعداد معدن پتانسیل ۱۳هزار و ۴۰۰ شغل مستقیم و همچنین افزایش تولید سالانه ۲۹ میلیون تن مواد معدنی ایجاد کرده‌اند.
حقوق دولتی معادن بزرگ بر چه اساسی دریافت می‌شود و در کجا هزینه می‌شود؟
دریافت حقوق دولتی از معادن بزرگ - منطبق با قانون معادن - صورت می‌گیرد و به حساب خزانه واریز می‌شود. علاوه بر این توسعه زیربناها در بخش احداث جاده و ایجاد خطوط جدید برق، در جهت حمایت از معادن کوچک هزینه می‌شود.
بازار شرکت‌های زنجیره معدن و صنایع معدنی در بورس چگونه است و پیش‌بینی شما درباره آینده این بازار چیست؟
ارزش بازار شرکت‌های زنجیره معدن و صنایع معدنی (همت) در هفته پایانی بهمن ماه در بورس ۱،۹۴۳ میلیارد تومان بود که نزدیک به ۳۰ درصد ارزش بازار را شامل می‌شود. نکته قابل توجه این است که سود شرکت‌های خصوصی بخش معدن و صنایع معدنی در سال گذشته به ۱۶۳ هزار میلیارد تومان رسید. این رقم در شش ماه نخست امسال به ۱۲۶ هزار میلیارد تومان رسیده که به نظر می‌رسد، افزایش قابل توجهی تا پایان سال خواهد داشت.
