منفعت عمومی مسوولیت پولادین
تاملی بر مسوولیت اجتماعی در شرکت فولاد مبارکه اصفهان
مسوولیت اجتماعی شرکتها بر بهبود عملکرد سازمان تاثیرات فراوان دارند. از جمله این تاثیرات در صنعت میتوان به این موارد اشاره کرد: سلامت و رفاه اجتماعی، محیط زیست، آموزش و پرورش، امور خیریه و فقرزدایی، هنر و فرهنگ، تجارت و تولید مناسب و مطلوب و اعتبار و شهرت شرکت. فولاد مبارکه را میتوان نماد مسوولیتهای اجتماعی در جامعه دید. حضور در بسترهای مختلف اجتماعی، فرهنگی و هنری همگی جزو کارکردهایی هستند که امروز فولادیها را در آن سرآمد کرده است. فولاد مبارکه همیشه یکی از ارکان سازندگی در کشور بوده و نگاهی به وضعیت تولید و حضور موثر در بدنه اجتماع بهخوبی این را نشان میدهد. چیزی که بیشتر از همه باید درباره فولاد دانست پذیرش این نقش در روحیات پرسنل آن است. بهعنوان مثال قرار دادن یک روز از حقوق همه پرسنل به سیلزدگان، ساخت مدرسه، تهیه جهیزیه و ساخت مساجد و اماکن تفریحی همگی جزو نقشهایی هستند که اگر در باور مدیران فولاد جایی نداشتند هرگز بهمنصه ظهور نمیرسیدند.
در گذشته اثربخشی شرکتها بر اساس معیارهای سود مالی و اقتصادی و بر اساس منفعتهای فردی برای سهامداران سنجیده میشد و مصرف بیش از حد منابع برای ایجاد آورده بیشتر بدون در نظر گرفتن تبعات آن بر جامعه و محیط زیست انجام میگرفت. بهتدریج و با مشخص شدن محدود بودن منابع و تاثیرات سازمانها بر جامعه و محیط زیست، دیدگاههای سازمان از سمت مباحثی چون توسعه اقتصادی مبتنی بر تولید بیرویه به سمت توسعه پایدار حرکت کرد؛، نوعی از توسعه که در ضمن توسعه، اثرات خود را بر جامعه فعلی و نسل آینده مدیریت میکند. طرح مباحثی چون مسوولیت اجتماعی همانگونه که از نام آن پیداست، سازمانها را در قبال تاثیرات اجتماعی خود مسوول میداند. این مسوولیت سازمانها جنبهها و منظرهای مختلفی را شامل میشود. مسوولیت اجتماعی شرکت بهاختصار اینگونه تعریف میشود: اداره یک کسبوکار بهطوری که آن کسبوکار انتظارات اخلاقی، قانونی، مالی و عمومیجامعه را برآورده کند. متمایز کردن فعالیتهای اقتصادی و فعالیتهای اجتماعی شرکت امری دشوار است. هدف اصلی شرکت، بقا بهوسیله بهدست آوردن مزیت رقابتی در بازار اقتصادی است. سازوکار مسوولیت اجتماعی به این منظور وجود دارند که بقای شرکت و کارایی آن را پایدار نگه دارند. بنابراین فعالیتهای مسوولیت اجتماعی ممکن است با عملکردهای سازمان (یعنی فعالیتهایی که از ماموریت و هدف شرکت در ایجاد سود منتج شدهاند) مرتبط باشد.
شرکت فولاد مبارکه بهعنوان یک شرکت متعالی از ابتدا توجه ویژهای به مسوولیتهای اجتماعی خود داشته و همواره سعی کرده است در قبال جامعه مسوولانه عمل کند. در همین راستا شرکت هم در اهداف و هم در ساختار خود مسوولیت اجتماعی را در نظر گرفته است. در ساختار شرکت، کمیتهای به نام ارتباطات و مسوولیتهای اجتماعی مسوول رسیدگی به امور مسوولیت اجتماعی و پایداری است. اعضای این کمیته را واحدهایی نظیر مدیریت شهری و ارتباطات منطقهای، روابط عمومی، امور حقوقی، دفتر مدیرعامل، بهداشت، ایمنی، محیط زیست و آموزش و توسعه تشکیل میدهند که ضمن برقراری ارتباطات درونسازمانی و برونسازمانی، گزارشهای متعددی را در مورد فعالیتها و تنظیم اهداف در این حوزه بر عهده دارند.
مسوولیت اجتماعی نگاه را از ایجاد سودآوری برای صاحبان سرمایه به ایجاد منفعت برای تمامی ذینفعان، از سهامداران تا جامعه، تغییر میدهد و مبانی خود را بر سه اصل پایداری، پاسخگویی و شفافیت در موضوعات اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی مطرح میکند. پایداری مفهوم مهمی تلقی میشود. رشد جمعیت و تکنولوژیهای بهدستآمده برای بشر موجب شده است که انسان بهطور افراطی از منابع طبیعی بهرهبرداری کند و نهتنها باعث کاهش میزان منابع با سرعت زیادی میشود و منابعی برای نسل آینده باقی نمیماند بلکه با در خطر انداختن محیط زیست و نابودی آن نسل بشر را با خطر مواجه میسازد. پایداری در واقع یک پارادایم جدید فکری است که شیوه اندیشیدن و ادراک مساله توسعه را تغییر میدهد و رویه سنتی آن را که توسعه بر مبنای رشد بوده است به رویکرد توسعه پایدار تغییر میدهد.
گرچه حاکمیت اخلاق کار بر سازمان، منافع زیادی برای سازمان از بعد داخلی از جنبههای بهبود روابط، افزایش جو تفاهم و کاهش تعارضات، افزایش تعهد و مسوولیتپذیری بیشتر کارکنان، افزایش چندگانگی و کاهش هزینههای ناشی از کنترل دارد ولی از دیدگاه مسوولیت اجتماعی نیز از راه افزایش مشروعیت سازمان و اقدامات آن، التزام اخلاقی در توجه به اهمیت ذینفعان، افزایش درآمد، سودآوری و بهبود مزیت رقابتی، و… توفیق سازمانی را تحت تاثیر قرار میدهد. باید توجه داشت که رفتار غیراخلاقی، رفتار محیط کسبوکار را بر ضد خود تحریک کرده، موجب شکست سازمان میشود. از نظر اجتماعی مسوول بودن یعنی آدمها و سازمانها باید با اخلاق و با حساسیت نسبت به مسائل اجتماعی، فرهنگی و محیطی رفتار کنند. تلاش برای برقراری مسوولیت اجتماعی، به افراد، سازمانها و دولت کمک میکند تاثیری مثبت بر پیشرفت، کار و جامعه داشته باشند. مسوولیت اجتماعی هر شرکت در راستای ماموریت همان شرکت تعریف میشود. مسوولیت اجتماعی تعهدی است برای تصمیمگیران که علاوهبر تامین منافع خودشان، موجبات بهبود رفاه جامعه را نیز فراهم آورند.
بهبود عملکرد زیستمحیطی
یکی از اهداف کلان شرکت فولاد مبارکه اصفهان همزمان با توسعه کمی در ظرفیتها و افزایش تنوع و کیفیت محصولات، بهبود مستمر وضعیت زیستمحیطی شرکت بوده است. بر این مبنا شرکت فولاد مبارکه اصفهان مبادرت به تدوین الگوی مدیریت زیستمحیطی جهت بهبود مداوم عملکرد زیستمحیطی فعالیتهای خود کرده است که مولفههای مدل تدوین شده و ارتباط آنها با یکدیگر ارائه شده است. این شرکت با توجه به الزامات قانونی و مقررات ملی و بینالمللی زیستمحیطی از یک سو و از سوی دیگر تحلیل فرصتها و چالشهای زیستمحیطی پیشرو و بررسی انتظارات ذینفعان، همچنین برآورد ظرفیتهای داخلی و نقاط قابل بهبود شرکت، اقدام به تدوین استراتژی و در مرحله بعد تهیه برنامه عملیاتی برای محقق ساختن استراتژیها کرده و در ادامه آن نیز کفایت و اثربخشی برنامههای انجامشده را تحت بررسی قرار میدهد. این شرکت بهمنظور تکمیل حلقه مدیریتی مذکور فرآیند بازنگری و ارزیابی استراتژیهای خود را بهصورت پویا و موثر در دستور کار قرار داده که حاصل این فرآیند، بهبود عملکرد زیستمحیطی شرکت و رعایت حقوق ذینفعان در راستای عمل به مسوولیتهای اجتماعی شرکت است.
تصفیه پساب شهرهای همجوار شرکت فولاد مبارکه
بهمنظور حمایت و مشارکت در فرآیند بهبود و ارتقای محیط زیست منطقه این شرکت موافقت خود را در تامین مالی طرح احداث سیستم هدایت و جمعآوری پسابها و همچنین ایجاد واحدهای تصفیه پساب شهرهای مبارکه، کرکوند و.... اعلام و بدین منظور موافقتنامهای فیمابین سازمان آب و فاضلاب استان اصفهان و شرکت فولاد مبارکه با اعتباری بالغبر ۱۲۰ میلیارد تومان منعقد و بالغبر ۷۰ میلیارد تومان آن هزینه شده است. از دیگر مزایای این طرح زیستمحیطی بزرگ استفاده مجدد از پسابهای تصفیهشده در فرآیندهای توسعهای تولید فولاد در شرکت فولاد مبارکه است که این خود نمودی بارز از تحقق مسوولیت اجتماعی شرکت و حرکت به سمت اقتصاد سبز در شرکت فولاد مبارکه است.
فضای سبز و پوشش گیاهی
یکی از اقدامات ارزنده شرکت فولاد مبارکه ایجاد، گسترش و نگهداری از ۱۶۰۰ هکتار (۲/ ۵ برابر حداقل میزان توصیهشده) از انواع گیاهان، متناسب با شرایط آب و هوایی منطقه است. همچنین آبیاری بیش از ۷۵درصد از فضای سبز مذکور از طریق پسابهای تصفیهشده صورت میگیرد که ۱۲۰۰ هکتار آن بهصورت آبیاری قطرهای است. در این خصوص مطالعات و تحقیقات کاربردی زیستمحیطی نیز صورت گرفته است که مهمترین آنها طرح تحقیقات گونهشناسی گیاهی است.
این طرح که باکاشت ۷۲ گونه مختلف از انواع درخت و درختچه صورت گرفت و در حین آن میزان رشد و پایداری درختان تحت بررسی قرار گرفت که با هدف انتخاب درختان مناسب منطقه و مطالعه اثر رژیمهای آبیاری و اثرات احتمالی فعالیتهای شرکت بر روی آنها انجام پذیرفت. برنامه اجرایی توسعه فضای سبز شرکت بر اساس نتایج آن طراحی و اجرا شده است.
تحقیقات زیستمحیطی در حال انجام در شرکت فولاد مبارکه
شرکت فولاد مبارکه در زمینه محیط زیست مسوولیتهای بزرگی برای خود تعریف کرده که اکنون در این شرکت بهعنوان وظیفه مورد توجه و اجراست. برای نمونه میتوان به موارد زیادی اشاره کرد:
کاهش میزان CO در دودکشهای کوره پخت آهکپزی تا حد۲۰۰ ppm
ارزیابی و اندازهگیری آلایندهای زیستمحیطی شرکت فولاد مبارکه
آنالیز پسماندهای جامد تصفیهخانههای فولاد مبارکه و بررسی راههای استفاده مجدد از آن
شناسایی منابع ایجاد آلودگی در بخش کوره واحد گندلهسازی و بررسی امکان کاهش یا حذف آلایندهها
الگو طیف انتشار آلایندهای هوا در منطقه استقرار فولاد مبارکه
بررسی آلودگی هوا از نظر TSP و PM۱۰ و فلزات سنگین در شهر مبارکه
کاربرد سرباره فولادسازی شرکت فولاد مبارکه در ساخت کاشی کف یا مقاومت سایشی بالا
بررسی امکان استفاده از گازهای خروجی از دودکش نیروگاه فولاد مبارکه جهت رشد گیاهان گلخانهای
شناخت کمیت و کیفیت آلودگیهای موثر بر محصولات کشاورزی در منطقه تاثیرپذیر از فرآیندهای تولید در فولاد مبارکه
مطالعه اثر اکسیدهای حاصل از خط اسیدشویی نورد سرد بر خصوصیات خاک و رشد گیاهان
بررسی وضعیت و اندازهگیری آلایندههای اتمسفری در مجتمع فولاد مبارکه
بررسی و پایش جامع فلزات سنگین در مجتمع فولاد مبارکه (هوا، پسابهای صنعتی) و آبهای زیرزمینی منطقه اطراف
ارائه راهحلهای عملی و موثر و دارای توجیه اقتصادی جهت بهبود هرچه بیشتر کیفیت آب آشامیدنی مجتمع فولاد مبارکه
بررسی خواص کیفی و کمی پارامترهای پساب در شبکه فاضلاب فولاد مبارکه
پروژه کاهش گاز CO در خروجی دودکش واحد گالوانیزه و رنگی
بررسی نحوه تاثیرپذیری پوشش گیاهی شرکت از انتشار ذرات و غبارات
بررسی علت وجود بار میکروبی در پساب تصفیهشده تصفیهخانه گالوانیزه و رفع علت آن
همکاری با پروژههای دانشجویی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در حوزه محیط زیست
الگوی پراکنش آلایندههای گازی و غبار در اتمسفر منطقه فولاد مبارکه
اجرای طرح پایلوت فرآوری سرباره به روش گرم (مذاب)
اجرای طرح نیمهصنعتی فرآوری سرباره به روش سرد
طرح استفاده از سربارههای فرآوریشده در عملیات سند بلاست قطعات فولادی
بررسی نقش فضای سبز موجود در شرکت فولاد مبارکه، کاهش گاز گلخانهای و تبادل اکسیژن با محیط منطقه.