رییس انجمن صنفی آرد سازان:
امکان تولید هر نوع آردی را برای صنعت داریم
انواع آرد گندم از نظر مقدار گلوتن با هم تفاوت دارند. آردی که برای تهیه نان از آن استفاده میشود، معمولا میزان گلوتن بالایی دارد و همین امر باعث میشود که استحکام نان در کنار تردی آن حفظ شود و نان شکل خود را حفظ کرده و خرد نشود. آردهایی که گلوتن موجود در آنها کمتر است نرم تر بوده و محصول آنها هم بسیار ترد و آسیبپذیر است. به عنوان نمونه آردهایی که در تهیه انواع کیک و شیرینی از آنها استفاده میشود، کمترین میزان گلوتن را داشته و همین مساله سبب تردی و شکننده بودن برخی انواع شیرینی میشود.
آردهایی که در تهیه ماکارونی از آنها استفاده میشود، معمولا گلوتن بیشتری نسبت به آردهای کیک پزی دارند. از آرد کامل گندم، مخصوصا در تهیه بیسکویتهای سبوس دار استفاده میکنند. در تهیه این بیسکویتها از دانه و سبوس گندم در کنار هم استفاده میشود و بسیار مغذی است.
حال پرسشی که در این میان مطرح میشود، این است که تولیدکنندگان آرد در کشور در مسیر تولید آرد تخصصی تاکنون چه اقداماتی به عمل آورده اند؟ در این زمینه محمدرضا مرتضوی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران و رییس هیات مدیره انجمن صنفی آرد سازان ایران در گفت و گو با «دنیای اقتصاد» گفت: صنعت آردسازی کشور با توجه به نوع فناوری که در کارخانههای آردسازی کشور وجود دارد امکان تولید انواع آردهای تخصصی را دارد و میتوان گفت، امکان تولید هر نوع آردی با مشخصات خاص فیزیکی و شیمایی در کشور وجود دارد.
به گفته رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران، علاوه بر فناوری که در کشور وجود دارد، ما از تنوع گندم در کشور نیز برخوردار هستیم و گندم با واریتههای مختلفی در کشور تولید میشود که این موضوع، امکان تولید انواع آرد را به آردسازان کشور میدهد، به طوری که در حال حاضر امکان تولید آرد با گلوتن بسیار بالا برای تولید انواع کیک و آردهای با گلوتن بسیار پایین برای تولید انواع بیسکویت در کشور وجود دارد.
میزان مصرف داخلی
در خصوص اینکه چه میزان از نیاز تولیدکنندگان شیرینی و شکلات از سوی آردسازان داخلی تامین میشود نیز مرتضوی گفت: آرد مورد نیاز کشور از سوی آردسازان داخلی تامین میشود؛ البته در این خصوص آنچه حائز اهمیت است به میزان خرید گندم از سوی دولت باز میگردد. برخی سالها با توجه به میزان گندم خریداری شده از سوی دولت ما ناچار به واردات گندم میشویم. به گفته رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران، در برخی از ماههای پایانی سال ممکن است ذخایر گندم ما برای برخی از مصارف خاص با کمبود مواجه شود که در این خصوص نیز باید این نکته را در نظر گرفت که این مساله به سالهایی مربوط میشود که خرید گندم به اندازه مورد نیاز صورت نگرفته باشد، در این خصوص میتوان به سالهایی که میزان خرید گندم از سوی دولت به 8 تا 9 میلیون میرسد اشاره کرد در این مواقع ما به ناچار اقدام به واردات گندم میکنیم، اما در سالهای که میزان خرید دولت به 11 تا 12 میلیون تن گندم میرسد، نیازی به واردات نداریم، به طور مثال سال گذشته دولت با توجه میزان مصرف و میزان تولید گندم حدود 3/ 5 میلیون تن گندم با واریته پروتئین و گلوتن بالا را وارد کرد که این امر موجب شد تا با مشکلی در صنعت شیرینی و شکلات مواجه نشویم. براساس دادههای اعلام شده ظرفیت تولید آرد در کشور 23 میلیون تن است و نیاز داخلی کشور در بخشهای مختلف حدود 11.5 میلیون تن است که از این میزان 9 میلیون تن برای خبازی و 2.5 میلیون تن به صورت تخصصی در کشور صرف میشود. به گفته مرتضوی در حال حاضر 370 تا 380 واحد آردسازی در کشور فعال است که میزان ظرفیت واحدهای آردسازی 2.5برابر نیاز کل کشور است، بنابراین سرمایهگذاری برای ایجاد واحد آردسازی جدید توصیه نمیشود. با توجه به میزان تولید کارخانههای آردسازی میتوان گفت به طور متوسط حدود 55 تا 60 درصد ظرفیت مازاد وجود دارد.
اختلاف قیمت عامل قاچاق
از سوی دیگر قاچاق گندم به صورت آرد با توجه به پایین بودن قیمت آرد داخلی نسبت به قیمت جهانی همواره برای سودجویان بسیار مقرون به صرفه بوده به طوری که در برخی مواقع شنیدهها از قاچاق گندم و آرد به سایر کشورها حکایت دارد. در این خصوص نیز مرتضوی با اشاره به یکی از پروندههای قاچاق که به تازگی بسته شده است، اظهار کرد: یکی از واحدهای آردسازی به صورت گسترده اقدام به قاچاق آرد میکرد که در این خصوص پرونده ای از سوی دستگاههای ذی ربط تشکیل که مشخص شد که واحد آردسازی مذکور اقدام به قاچاق 30 هزار تنی آرد کرده بود که این روند با توجه به اقدمات صورت گرفته متوقف شد و با این شرایط میتوان گفت یکی از منافذبزرگ قاچاق آرد شناسایی و بسته شد. رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران در خصوص روی آوردن برخی از واحدهای تولیدی به قاچاق آرد نیز گفت: یکی از دلایل اصلی به تفاوت نرخ آرد در ایران و سایر کشورها باز میگردد، قیمت آرد آزاد در ایران حدود 180 دلار در تن است در حالی که نرخ آرد در خارج از مرزهای ایران تا حدود 340 دلار در تن است، بنابراین عده ای ممکن است که با این شرایط تمایل به قاچاق داشته باشند. به گفته مرتضوی، اقدامی که از سوی برخی در زمینه قاچاق آرد صورت میگیرد موجب میشود تا بازارهای داخلی آسیب ببیند.