ضرورت پایش دائمی تجهیزات برق
کارآمدی صنعت برق در گرو توسعه نظام متعالی بهره‌برداری و نگهداری است
شناسایی ریسک
برای پشتیبانی و ارائه خدمات فوق‌الذکر که به طور مستقیم در ارتباط با تولید برق است نیازهای تخصصی چون مهندسی، برنامه‌ریزی، مالی و بازرگانی، ارتباطات و مخابرات، سیستم تدارکات و پشتیبانی، ایمنی و محیط زیست و حراست نقش بسزایی دارند و باید به طور مناسب چینش شوند. نخستین گام در بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات، شناسایی کامل ریسک‌های موجود در تجهیزات است و خط قرمز بهره‌برداری، کاهش تولید، کاهش آمادگی واحدهای نیروگاهی، کاهش ضریب بار، کاهش راندمان، افزایش مصرف آب، سوخت، قطعات و افزایش تعمیرات بدون برنامه و غیرمترقبه است. بعد از شناخت این پارامترها باید به بهینه‌سازی آنها پرداخت و با پشتیبانی مناسب، آنها را اصلاح کرد. در ایران نزدیک به یکصد و بیست سال سابقه بهره‌برداری از نیروگاه به عنوان یک صنعت زیربنایی وجود دارد.
بهره‌برداری هوشمند
بهره‌بردار از نظر منابع انسانی باید شخصیت خاص، مستقل و باهوش داشته باشد چراکه حلقه تصمیم‌گیری را با توجه به علم و مشخصات فنی مهندسی و تجربه، باید سریعاً تکمیل کرده و هر گونه تاخیر در تصمیم‌گیری یا تصمیم اشتباه، مشکلات عمده‌ای را به وجود می‌آورند. تفکر سیستمی و کار گروهی و تیمی و همچنین شناخت قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌ها از شاخصه‌های مهم بهره‌برداری است. بهره‌بردار قبل از شروع بهره‌برداری از واحد با شرکت در کارگروه‌های راه‌اندازی، با توجه به قرارداد و مشخصات فنی (گرچه بنده عقیده دارم در زمان عقد قرارداد و تهیه مشخصات فنی هم باید از تجربه و علم بهره‌بردار استفاده شود) کار را با کمترین کاستی و مشکل تحویل گیرد. زمانی بهره‌بردار آمادگی کامل دارد که با بررسی دقیق اسناد و مشخصات فنی و نقشه‌ها و... کار خود را به صورت کامل و بی‌نقص انجام دهد و علاوه بر تولید، در امنیت شبکه نیز نقش خود را ایفا کند. بهره‌برداری بهینه شامل افزایش درآمد و فروش برق در بازار برق و افزایش عمر سیستم و تجهیزات و تولید بیشتر در کمترین زمان و با بهترین کیفیت است. ضروری است از کلیه علوم مهندسی و پایه و مدیریت مالی و اقتصاد مهندسی و... در کار خود استفاده کند و با شناخت کامل از قابلیت‌ها و توانمندی‌های سیستم، نقطه کار بهینه را پیدا کرده و با انجام به موقع تعمیرات اساسی و جاری و با استفاده از امکانات و توانمندی‌ها در کمترین زمان، خطای سیستم را شناسایی کرد و شرایط را به حالت عادی برگرداند که پیش‌نیاز آن این است که سیستم را به طور کامل تحویل گرفته و با علم و تخصص، تجربه و همچنین با تکمیل چک‌لیست‌های لازم و ضروری، تست‌شیت‌ها و آنالیز آنها وضعیت واحدها را شناسایی و در بهبود و بهینه‌سازی آن اقدام کند.
تحول در مبانی نظری و عملی
بهره‌برداری از دوره پیدایش تاکنون تحولات زیادی را شاهد بوده است. در چند دهه اخیر مبانی نظری و عملی بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات متحول شده است و روش‌های نوین بهره‌برداری و نگهداری جایگزین روش‌های سنتی و قدیمی شده است. تولید برق مطمئن و اقتصادی و ضرورت پشتیبانی مناسب در ایجاد سیستم کسب‌وکار و رفع موانع موجود در روند تولید برای ایجاد قابلیت اطمینان به عنوان یک وظیفه حاکمیتی وزارت نیرو، ضرورت توجه به بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات را مضاعف کرده است. در حال حاضر در عین بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات تولید صنعت برق زیرساخت‌های مناسبی ایجاد شده و در اهمیت ایفای نقش حاکمیتی، با توجه به خلأ ناشی از شرکت‌های مشاور و تخصصی ارائه‌دهنده خدمات جامع بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات و توسعه ساختار مناسب را در این بخش طلب می‌کند.
اهمیت به‌روز بودن فعالیت‌های بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات و ضرورت توسعه ساختار آن با توجه به ابعاد اقتصادی گسترده آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار شده به طوری که تمامی شرکت‌های بزرگ تامین تجهیزات، در ساختار خود بخش (یا شرکت) بهره‌برداری و سرویس و نگهداری ایجاد کرده‌اند.
تدوین استراتژی
تدوین استراتژی‌های بهره‌برداری، سرویس و نگـهداری از مهم‌ترین وظایف این بخش است که شامل رویکرد سیستمی به تعمیر و نگهداری و روش‌های نوین مدیریتی شامل پایش وضعیت (CM)، سرویس و نگهداری بر اساس قابلیت اطمینان (RCM) و توجه به کاهش ریسک‌های موجود و مدیریت دارایی فیزیکی و کاهش هزینه‌ها و اقتصادی کردن بهره‌برداری است. بر اساس این استراتژی‌ها باید برنامه‌ریزی و سپس بودجه‌ریزی صورت گیرد و برای پیاده‌سازی استراتژی‌های فوق، توسعه فناوری از جمله فناوری پایش وضعیت، آنالیزها و آزمون‌ها و بازرسی‌ها (شامل فناوری آنالیز روغن، آنالیز ارتعاشات، ترموگرافی، آنالیز صوتی و تست ذرات مغناطیسی وآنالیز جریان و رادیوگرافی...) مدنظر قرار گیرد. موضوع صلاحیت حرفه‌ای (PE) که مساله منابع انسانی را مورد توجه قرار می‌دهد در روند توسعه حوزه بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات بسیار موثر است.
اهمیت محیط زیست و کاهش اثرات آلایندگی
بررسی اسناد بالادستی حوزه بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات ضرورت انجام اقدامات در قالب یک نقشه راه را تایید می‌کند. افزایش راندمان، عرضه برق مطمئن، پایا و با کیفیت مناسب همراه با کاهش هزینه‌های تمام‌شده از جمله سرفصل‌های مورد تاکید این اسناد است. توجه به محیط زیست و کاهش اثرات آلایندگی و توانمندسازی نیروی انسانی بر توسعه بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات نقش کلیدی دارد. با توجه به توسعه تحولات صورت گرفته در حوزه بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات، همگرا شدن این حوزه با تحولات و تغییرات جدید امری ضروری است. توجه به تجهیزات نیروگاهی بازیافت CO۲ برای جلوگیری از آلودگی هوا از جمله این تحولات است.
هدف از تحلیل قابلیت اطمینان و بهینه‌سازی عملکرد واحدهای نیروگاهی، تامین برق مطمئن و اقتصادی است که در بسیاری از کشورهای دنیا حوزه بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات را مورد توجه خاص قرار داده است. با توجه به موارد فوق کارآمدی تولید صنعت برق در گرو توسعه نظام فناوری نوین بهره‌برداری و نگهداری بوده که می‌تواند به عنوان یک راه‌حل پربازده و زودبازده به بسیاری از چالش‌های تولید پاسخ دهد.
ارسال نظر