توسعه اکوسیستم نوآوری در شرکت‌های بزرگ
هر چند که در این میان شرکت‌های نوپا و استارت‌آپ‌ها می‌توانند نقش کلیدی در شروع این حرکت و مهاجرت به سمت اقتصاد دانش بنیان در کشور داشته باشند، بنابراین بدیهی است که پویایی اقتصاد، در گروی رشد و توسعه شرکت‌های بزرگ است که بیشترین پتانسیل‌های منابع و رشد را در اختیار دارند. اما پویایی در شرکت‌های بزرگ یک پیش شرط اساسی دارد و آن بازبینی و بهبود چارچوب نوآوری محصول در این شرکت‌ها است، به‌طوری‌که بتواند پتانسیل بزرگ این مجموعه‌های عظیم را به حرکت درآورد.
جشنواره نوآوری محصول برتر ایرانی بر مبنای همین ایده شکل گرفته است؛ یعنی کمک به ایجاد چارچوبی برای بهبود نظام نوآوری و توسعه محصولات یا خدمات جدید در شرکت‌های بزرگ ایرانی. اما بدون شک این موضوع علاوه بر تخصص و دانش روز، نیازمند کسب دانش تطبیقی و استفاده از بهترین تجربیات موجود در شرکت‌های ایرانی است تا در نهایت بتوان به یک مدل مرجع ایرانی در حوزه نوآوری محصول دست یافت. نکته جالب توجه این است که برآیند برگزاری جشنواره طی ۳ سال اخیر، نشان‌دهنده استقبال شرکت‌های بزرگ از حضور در فرآیندهای ارزیابی و عارضه‌یابی خاص جشنواره بوده است و با این پشتوانه، مدل مرجع نوآوری محصول (PIRM) به عنوان یک مدل بومی و بر اساس تجربیات شرکت‌های برتر در حوزه نوآوری، توسعه داده شده و هر روز در حال تکامل است.
این بهبود چارچوب و فرایندهای نوآوری محصول باید دو الزام کلیدی را تحت پوشش قرار دهد: اول اینکه بتواند با توسعه و بهره‌گیری از یک استراتژی نوآوری یکپارچه با استراتژی کسب و کار، زمینه ایجاد ارزش را فراهم کرده و از سوی دیگر با توسعه یک مدل کسب و کار مناسب و نیز استفاده از مدل‌های عملیاتی موثر، ارزش و انتفاع مناسبی را برای ذینفعان سازمان ایجاد کند. در این میان، بررسی برترین شرکت‌های جهانی نشان‌دهنده استفاده روزافزون و اثربخشی مدل‌های مبتنی بر رویکرد باز از قبیل نوآوری باز، تفکر طراحی و هم‌آفرینی است. بنابراین با این رویکرد و به منظور دستیابی به یک مدل کسب و کار مناسب و به روز در حوزه نوآوری، الزام بهره‌گیری از این مدل‌ها و حرکت به سمت گشودگی نوآوری، به منظور توسعه شبکه ارزش ویژه و منحصربفرد در حوزه نوآوری برای شرکت‌های بزرگ ایرانی، را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
یکی از نتایج ارزشمند جلسات عارضه‌یابی و همفکری برگزار شده مابین متخصصان صنعت و دانشگاه که از جلسات مشترک با تیم تحقیق و توسعه بیش از ۴۰ شرکت بزرگ و برتر صنعت حاصل شده است، توسعه دیدگاه مدیران صنعت در حوزه نوآوری باز و استقبال بسیار ویژه آنها از ایجاد «مرکز نوآوری» در مجموعه آنها بوده است. با این رویکرد که بخش تحقیق و توسعه شرکت با بهره‌گیری از شایستگی‌های کلیدی موجود به عنوان «لوکوموتیو نوآوری» بتواند در جایگاه پیشرانه اصلی و راهبر فعالیت‌های نوآوری شرکت عمل کند. بنابراین این هسته راهبردی می‌تواند با تعریف نیازها و چالش‌ها از یک سو و تامین منابع موردنیاز از سوی دیگر، یک شبکه همکاری نوآورانه متشکل از تمام نهادهای بیرونی از قبیل مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها، متخصصان، استارت آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بیان، شرکای تجاری، تامین‌کنندگان و نیز مشتریان را توسعه دهد. در این میان استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و توسعه روش همکاری مناسب با این مجموعه‌ها، می‌تواند ارزش افزوده قابل توجهی به مرکز نوآوری شرکت اضافه کند. بدیهی است این رویکرد استراتژیک، علاوه بر ایجاد زمینه تحول در شرکت‌های بزرگ می‌تواند تحولی بزرگ را نیز در تقویت شرکت‌های دانش بنیان ایجاد کند و در نهایت زمینه توسعه اقتصاد دانش بنیان با اتکای به بزرگترین پتانسیل‌های صنعت را فراهم آورد.
در این میان «مرکز نوآوری محصول» پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه صنعتی شریف نیز به عنوان دبیرخانه دائمی جشنواره ضمن حضور در جایگاه مرکز تعالی برای مراکز نوآوری شرکت‌ها و ایفای نقش مرجعیت علمی و تخصصی خود، نقش شناسایی و تسهیل‌کننده ارتباط بین این شرکت‌های بزرگ و نهادهای بیرونی از جمله استارت‌آپ‌ها را بر عهده خواهد داشت تا در نقش #نوآور_باشیم با کمک به ایجاد اکوسیستمی متشکل از شرکت‌های بزرگ، دانشگاه‌ها، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری و استارت‌آپ‌ها بتواند مسیر دستیابی به اقتصاد دانش بنیان را در این حوزه هموارتر کند.
مرکز نوآوری محصول فرایند جامعی را در این حوزه توسعه داده است به‌طوری‌که بر اساس نتایج حاصل از فاز شناخت و عارضه یابی که در قالب کلینیک نوآوری محصول در شرکت‌های بزرگ به اجرا گذاشته می‌شود و با شناسایی نقاط قوت و ضعف هر شرکت و مبتنی بر استراتژی هماهنگ نوآوری شرکت، راهکار و نقشه راه توسعه نوآوری را برای آن مجموعه تدوین کند. به‌طوری‌که این نقشه راه بتواند در توسعه نوآوری در مجموعه موردنظر مفید و تاثیرگذار باشد. بدیهی است علاوه بر توسعه نقشه راه نوآوری و شناسایی نهادهای همکار در شبکه ارزش نوآوری، تعریف مدل‌های همکاری مناسب بر اساس سطح بلوغ هر یک از مجموعه‌های همکار از الزامات کلیدی است. از سوی دیگر، نظارت بر فرایندهای نوآوری و فعالیت‌های همکاری مشترک، به منظور اطمینان از پیشبرد مناسب فعالیت‌ها نیز بسیار مهم و کلیدی بوده و ضامن دستیابی به اهداف اساسی تعریف شده است. امید داریم بتوانیم به عنوان مرکز تعالی نوآوری محصول کمک کنیم تا اکوسیستم نوآوری در شرکت‌های بزرگ، به نحو مناسبی شکل گرفته و راهگشای توسعه نوآوری در شرکت‌های بزرگ ایرانی باشد.
ارسال نظر