الکامپ به یک نمایشگاه بین‌المللی مهم تبدیل می‌شود؟

همین ضعیف بودن نمایشگاه در بخش بین‌المللی فرصت مناسبی را برای دیگر کشورهای منطقه فراهم کرده است که با برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی مناسب بتوانند جایگاه مناسبی در میان رویدادهای معتبر فناوری اطلاعات و ارتباطات دنیا یپدا کنند و نمایشگاه معتبر بین‌المللی با حضور تعداد بسیاری از شرکت‌ها و بازدیدکنندگان خارجی برگزار کنند. نمایشگاه جیتکس امارات و سبیت ترکیه، دو رویداد معتبر نمایشگاهی حوزه فناوری اطلاعات هستند که هم‌اکنون چهره فرامنطقه‌ای به خود گرفته‌اند. جیتکس امارات امروزه به نمایشگاهی تبدیل شده است که فرصت‌های مناسبی برای شرکت‌های فناوری دنیا فراهم کرده است. هرچند حضور نمایندگی‌های منطقه‌ای شرکت‌های بین‌المللی در دبی کمک شایانی به توسعه و اعتبار این نمایشگاه کرده است اما از نظر فنی نیز این نمایشگاه زیرساخت مناسب، ثبات، بازاریابی موفق و انعکاس مناسب برای تبدیل شدن به رویداد معتبر در حوزه فناوری را فراهم کرده است.

جیتکس باعث شده که شرکت‌های ایرانی زیادی هر ساله پاییز در این نمایشگاه حضور پیدا کنند. این موضوع نه تنها باعث خروج ارز در کشور شده است بلکه از اعتبار الکامپ و میزان مشارکت‌کنندگان در آن کاسته است. البته تضعیف چهره بین‌المللی الکامپ و کم‌رونق بودن این نمایشگاه دارای علت‌ها و عوامل متعددی فنی و غیر فنی است که در ادامه به بیان و بررسی آنها می‌پردازیم. در این میان نباید از مشکلات اقتصادی و سیاسی کشور که سایه بر سر این نمایشگاه می‌افکند چشم پوشید.

نبود ثبات مدیریتی

نمایشگاه‌های بین‌المللی در دنیا توسط یک شرکت یا نهاد خاص برگزار شده و حتی مجری نمایشگاه نیز در طول سال‌های متمادی یک شرکت است. این ثبات مدیریتی سیاست‌گذاری‌های یکنواخت و هماهنگ برای دوره‌های مختلف یک نمایشگاه را در بر دارد. اما این موضوع برای نمایشگاه الکامپ صدق نمی‌کند. نمایشگاه الکامپ در ابتدا توسط شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران برگزار می‌شد و این روند تا سال ۱۳۷۹ ادامه داشت. از این سال به بعد شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی برگزاری این نمایشگاه را به شرکت‌های خصوصی واگذار کرد. اما این واگذاری همچون واگذاری برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی ایرانی دیگر نبود. در دیگر نمایشگاه‌ها برگزار کننده در طول دوره‌های مختلف یک شرکت است و تغییراتی اگر باشد در مجری نمایشگاه رخ می‌دهد.

اما نمایشگاه الکامپ در طول سالها برگزارکنندگان و مجریان متعددی را به خود دیده است. برگزارکنندگانی چون انجمن انفورماتیک ایران، سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، شرکت‌های نمایشگاهی و برخی نهادهای اتحادیه‌ای هر کدام در یک یا چند دوره به عنوان برگزارکننده نمایشگاه الکامپ شناخته شده و به سلیقه شخصی خود این نمایشگاه را مدیریت کرده‌اند. همین نبود ثبات مدیریتی یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که سبب شده تا نمایشگاه الکامپ به یکی از نمایشگاه‌های مهم منطقه‌ای و کشوری تبدیل نشود. البته چهار دوره است که سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور به عنوان برگزارکننده نمایشگاه الکامپ، مدیریت این رویداد مهم فناوری اطلاعات در ایران را بر عهده دارد و انتظار می‌رود تا به همین روال برگزارکننده دائمی نمایشگاه شود و دبیرخانه دائمی نمایشگاه بین‌المللی الکامپ تشکیل شود تا بعد از برگزاری ۲۴ دوره ثبات به برگزاری این نمایشگاه برگردد.

نبود زیرساخت‌های نمایشگاهی مناسب

نمایشگاه‌های بین‌المللی حوزه فناوری اطلاعات در دنیا و حتی منطقه خاورمیانه، زیرساخت‌های نمایشگاهی بسیار مناسب و با امکانات خوبی دارند. سالن‌های نمایشگاهی مناسب و بدون مشکلات یکی از مشخصات بارز نمایشگاه‌های بین‌المللی و مطرح در دنیاست. امکاناتی چون سیستم گرمایش و سرمایش، نوردهی مناسب، برق‌رسانی و آب‌رسانی مناسب مورد نیاز غرفه‌ها، راهروهای استاندارد، سیستم‌های حمل و نقل مناسب، امکانات رفاهی مناسب برای حضور شرکت‌ها، وب‌سایت دائمی با تمام امکانات مورد نیاز بازدیدکنندگان، شرکت‌کنندگان و رسانه‌ها، راهنماهای مناسب به زبان‌های انگلیسی و دیگر زبان‌های بین‌المللی و امکاناتی از این قبیل برای برگزاری یک نمایشگاه در سطح بین‌المللی به عنوان ابتدایی‌ترین امکانات شناخته می‌شود. اما در نمایشگاه الکامپ نه تنها امکانات نام‌برده شده وجود نداشته یا به اندازه مطلوب و کافی وجود ندارد، بلکه این نمایشگاه مشکلاتی چون نبود اینترنت مناسب برای غرفه‌داران و بازدیدکنندگان، مسیرهای نامطلوب درون نمایشگاه و حتی راهروها، آلودگی صوتی بیش از حد، بی‌نظمی در اجرای نمایشگاه، امنیت پایین غرفه‌ها، حمل و نقل نامناسب درون نمایشگاه، نبود امکانات رفاهی برای بازدیدکنندگان و مشکلاتی از این دست را دربردارد که سبب فاصله گرفتن با بهترین نمایشگاه‌های منطقه‌ای را فراهم می‌کند. البته برخی از این مشکلات در دیگر نمایشگاه‌های داخلی نیز وجود دارد و اقدام مناسبی در رفع آنها دیده نشده است.

معرفی نشدن نوآوری‌های عرصه فناوری در نمایشگاه

نمایشگاه‌های مهم فناوری به خصوص در عرصه فناوری‌های دیجیتال یا فناوری‌ اطلاعات و ارتباطات که برگزار می‌شود، هر کدام با رونمایی از چندین دستاورد فناوری مهم و جذاب روبرو همراه است. همین رونمایی از نوآوری‌ها و مانور روی این دستاوردها، فرصت مناسبی برای نمایشگاه‌ها به‌وجود می‌آورد تا با استقبال بازدیدکنندگان تجاری و عادی  و همچنین با استقبال مناسب شرکت‌ها برای دریافت غرفه‌ شود. به نظر می‌رسد اگر مسئولان نمایشگاه الکامپ راهکارهای لازم برای تبدیل شدن این رویداد به محلی مناسب عرضه دستاوردهای علمی، فنی و خدماتی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ملی و جهانی را فراهم کنند، نه تنها استقبال داخلی از این نمایشگاه به شدت افزایش می‌یابد، بلکه شرکت‌ها و بازدیدکنندگان خارجی با میل و رغبت زیادی در این نمایشگاه حاضر می‌شود.

بازاریابی داخلی و بین‌المللی نامناسب

نقص‌های فراوانی در بازاریابی و فراهم‌کردن فرصت حضور شرکت‌های داخلی و بین‌المللی در نمایشگاه الکامپ وجود داشته و همچنان دیده می‌شود که فرصت‌های زیادی را از این نمایشگاه می‌گیرد. نمایشگاهی که می‌تواند حداقل با حضور حداکثری شرکت‌های داخلی بزرگ و کوچک روبرو باشد، هر ساله در مسیر خود با فراز و فرودهایی در جذب شرکت‌ها روبرو می‌شود. همیشه فرصت برای ثبت‌نام نمایشگاه الکامپ بسیار فشرده و کمتر از سه مانده به نمایشگاه بوده است. هر چند در برخی از سال‌ها دیر مشخص شدن برگزارکننده به فشرده‌شدن بیش از حد این نمایشگاه کمک کرده است اما در دو سال اخیر که برگزارکننده نمایشگاه ماه‌ها قبل یا حتی سال قبل مشخص شده نیز فرآیند ثبت‌نام به تعویق افتاده و فرصت‌های حضور مناسب شرکت‌ها را از آنها گرفته است. اگر شرکت‌ها فرصت بیشتری برای حضور در نمایشگاه داشته باشند، برگزارکننده از ۶ ماه قبل به مراحل ثبت‌نام و جانمایی اقدام کند، اقدامات موثرتری  برای حضور شرکت‌ها و بازدیدکنندگان داخلی فراهم شود، تبلیغات و بازاریابی از ماه‌ها قبل برای حضور بازدیدکنندگان داخلی و خارجی انجام شود و زمان نمایشگاه در بازه‌‌ای مشخص باشد، نه تنها باعث حضور حداکثری شرکت‌های داخلی و حضور بیشتر و موثر‌تر شرکت‌های خارجی و نمایندگی‌هایشان می‌شود بلکه بازدیدکنندگان بیشتر و دستاوردهای بیشتری را برای نمایشگاه در بر خواهد داشت.

برنامه‌‌ریزی‌های کوتاه مدت

نمایشگاه‌های بین‌المللی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین حوزه‌های مرتبط با دیجیتال در دنیا دارای برنامه‌ریزی‌های بلندمدت برای برگزاری نمایشگاه‌ هستند. نمایشگاه‌هایی چون CES آمریکا، IFA و CeBIT آلمان، MWC اسپانیا و حتی GITEX امارات، حداقل برنامه برگزاری ۳ تا ۵ سال آینده خود را انجام داده و از آینده برگزاری خود هم مطلع هستند و دیگر کشورها و شرکت‌ها را از آن باخبر می‌کنند تا آنها نیز برای حضور پرقدرت در آن برنامه ریزی کنند. این برنامه‌ریزی بلندمدت سبب می‌شود تا هم مسئولان نمایشگاهی با نظم‌ بیشتری نسبت به برگزاری نمایشگاه خود اقدام کنند و هم شرکت‌ها بتوانند با قدرت بیشتر و با برنامه مشخص برای رویداد مورد نظر برنامه‌ریزی کنند. همین امر باعث می‌شود که شرکت‌ها برای رونمایی از دستاوردها، فناوری‌ها، خدمات و محصولات خود به مشتریان و بازدیدکنندگان از ماه‌ها قبل اعلام کنند که در کدام رویداد بین‌المللی رونمایی می‌شود که همین تبلیغ خوبی برای همان رویداد بین‌المللی است. امیدواریم با ثابت شدن برگزارکننده شاهد ارائه برنامه زمانی منظم و بلند مدت از سوی مسئولان نمایشگاه الکامپ باشیم.

پوشش رسانه‌ای ضعیف

پوشش رسانه‌ای یکی از نقاط قوت نمایشگاه‌های بین‌المللی در دنیاست. پوشش رسانه‌ای در آن نمایشگاه‌ها به روزهای برگزاری یا یک ماه قبل و بعد آن محدود نمی‌شود. از طرفی برای هر رویداد بین‌الملی زمان یک تا دو روز قبل از برگزاری را به رسانه‌ها اختصاص می‌دهند تا دور از هیاهوی بازدید، بتوانند به صورت کامل، منظم و بدون کم‌وکاست، اتفاقات آن رویداد را انعکاس داده و به مخاطبان خود و بازدیدکنندگان نمایشگاه دید مناسبی از نمایشگاه و به خصوص دستاوردهای آن ارائه دهند. البته این پوشش رسانه‌ای از ماه‌ها قبل از برگزاری یک دوره شروع شده و ماه‌ها بعد از آن ادامه دارد تا رویداد بین‌المللی مذکور نه تنها در دید مخاطبان قرار گیرد، بلکه الزامی را برای حضور شرکت‌ها فراهم کند. همین می‌شود که شرکت‌های بزرگ شاید بدون بازاریابی مستقیم خود مشتاق به حضور در نمایشگاه می‌شوند. زیرا می‌دانند با حضور در نمایشگاه بین‌المللی هم فرصت مناسبی برای مذاکرات تجاری دارند، هم مخاطبان زیادی برای بازدید از غرفه‌های آنها حضور پیدا می‌کنند، هم مشتریان زیادی جذب خواهند کرد و از طرفی دستاوردها و محصولاتشان انعکاس مناسبی در رسانه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای دنیا خواهد داشت.

بهترین دوره‌ها در نمایشگاه الکامپ از نظر پوشش رسانه‌ای ضعف‌های زیادی داشته است. یکی از ضعف‌ها مدت زمان کم پوشش رسانه‌ای است که به برندینگ و اطلاع‌رسانی نمایشگاه آسیب می‌رساند. دومین موضوع این است که اطلاعات در زمان مناسب به دست خبرنگاران و رسانه‌ها نمی‌رسد و در نتیجه اطلاع‌رسانی خوبی صورت نمی‌گیرد. سومین موضوع قرار ندادن یک یا دو روز قبل از نمایشگاه برای پوشش بهتر در اختیار رسانه‌است که سبب می‌شود رسانه‌ها در روز‌های برگزاری با مطالب و رویدادهای زیادی روبرو شوند و نتوانند پوشش مناسب مورد نظر خود را به مخاطبان و شرکت‌ها ارائه کنند. چهارمین مشکل در این زمینه ثبت‌نام دیرهنگام رسانه‌ها در ستادخبری است که حضور نیافتن رسانه‌های خارجی مناسب را به همراه دارد.

تعرفه ارزی – ریالی

بر اساس قوانین سازمان توسعه تجارت و شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران شرکت‌هایی که در نمایشگاه‌های بین‌المللی ایرانی حضور پیدا می‌کنند در دو نوع ارز متفاوت مبلغ هزینه غرفه‌ را می‌پردازند. اول شرکت‌های داخلی یا بخشی از غرفه نمایندگی‌های شرکت‌های‌خارجی است که مبلغ غرفه‌های آنها بر اساس پول رایج کشور یعنی ریال محاسبه و دریافت می‌شود. بخش دوم شرکت‌ها و برندهای خارجی و قسمتی از غرفه نمایندگی‌های آنها است که هزینه غرفه‌های آنها بر اساس یورو محاسبه و دریافت می‌شود. البته امسال برای رفع این مشکل محاسبه بخش ارزی بر اساس یورو و دریافت آن از شرکت‌ها بر حسب معادل ریالی آن است.

مشکلات سیاسی

برخی از مشکلات بین‌المللی و سیاسی همچون تحریم‌ها و عدم تبادل مالی با دنیا گریبان‌گیر نمایشگاه الکامپ می‌شود و حضور شرکت‌های بین‌المللی و بازدیدکنندگان خارجی را با مشکلات روبرو می‌سازد. البته در برخی از موارد همین مشکلات زمینه حضور نیافتن شرکت‌های داخلی متعددی را در نمایشگاه الکامپ فراهم می‌سازد. امسال نیز مشکلات به‌وجود آمده به دلیل خروج آمریکا از برجام و نزدیک بودن به اعمال تحریم‌های اولیه نه تنها سبب کمرنگ شدن بخش بین‌المللی نمایشگاه الکامپ شد، بلکه شرکت‌های داخلی متعددی از جمله سخت‌افزاری‌ها و واردکنندگان را از حضور در بیست و چهارمین دوره نمایشگاه الکامپ بازداشت.

11