رئیس هیات مدیره انجمن ماشین سازان صنایع غذایی مطرح کرد:

۳۵-۳۰ درصد از ظرفیت تولید در بخش صنایع غذایی ایران جواب گوی نیاز کل جمعیت کشور است

صنعت غذا و صنعت بسته بندی، همواره یکی از نیازهای اساسی هر کشوری به شمار می‏روند. این صنعت که روزانه در حال تکامل است، یکی از پول سازترین صنایعی است که دولت‏ها می توانند با صرف حداقل هزینه و تامین کمترین مواد اولیه، سود دهی و اشتغال زایی چشم گیری از این راه به دست آورند. اما به راستی این صنعت در ایران چه تاریخچه‏ای دارد و با چه چالش‏ها و مشکلاتی روبه رو است؟ برای بررسی و نگاهی به بازار صنایع بسته بندی و کارکرد ماشین آلات بسته بندی صنایع غذایی، با مجتبی نائلی، یکی از پیشکسوتان این صنعت‏ به گفت و گو نشستیم. وی مدیرعامل شرکت کوشش کاران است. وی معتقد است، چنانچه از همه توان نصب شده در کارخانجات صنایع غذایی کشور استفاده شود حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد تولیدات باید صادر شود. در ادامه گفت و گوی دنیای اقتصاد با وی می‏خوانید.

ابتدا کمی در مورد تاریخچه و زمینه فعالیت شرکت بگویید.

تاریخ تاسیس کارگاه به سال ۱۳۶۳ باز می‌گردد که با مشاهده کارخانه ای که محصولاتش را با دست بسته بندی میکرد بفکر ساخت ماشینی افتادیم که بتواند مربا را بطور اتوماتیک پر کند حاصل چندین ماه کار ماشینی بود که در ساعت ۹۰۰ عدد شیشه مربا را بدون دخالت دست پر میکرد که این سرعت در آن روزها سرعت ایده آلی بود،ساخت ماشین آلات با امکانات آنروزها کاری سخت بود ولی سخت تر از آن فروش بود زیرا کارخانجات صنایع غذایی اعتمادی به ماشین های ساخت ایران نداشتند که بحمد الله پس از تلاش های فراوان و روشهای گوناگون این اعتماد جلب شدو در این زمینه آنقدر در مملکت رشد کرده ایم که نه تنها اعتماد بازار داخلی را بدست آورده ایم بلکه صادرات نسبتا قابل توجه ای به کشورهای مختلف داریم .

ظرفیتهای تولیدی ماشین آلات هم که روزی ۹۰۰ عدد در ساعت بود الان تا ظرفیت ۲۴۰۰۰ عدد در ساعت رشد داشته بعضی دقیقه ای ۴۰۰ عدد

ماشین آلات شما چه طیفی از صنایع غذایی را دربر می‌گیرد؟

در حال حاضر عمده تولید ما تولید ماشین آلات بسته بندی محصولات کنسروی - بسته بندی لبنیات مثل دوغ - شیر و انواع مایعات لبنی - بسته بندی روغنهای خوراکی مایع و جامد آبمیوه ها - آب آشامیدنی - نوشابه های گازدار و مایعات شیمیایی مثل روغنهای صنعتی و محصولات آرایشی و بهداشتی که حدودا چهل و پنج نوع ماشین از انواع دستگاههای تغذیه کننده ظروف به خط - دستگاههای شستشو دهنده ظروف - انواع دربندی ها - انواع لیبل زن ها و ماشینهای شرینک پک و کارتونینگ را شامل میشوند که در ظرفیتهای مختلف ساخته  می شوند.

میزان ظرفیت تولید شرکت چقدر است؟

به طور میانگین ظرفیت تولید سالانه ۴۵۰ دستگاه (پرکن‌ها، لیبل زن‌ها، در بندها) را داریم.

در مورد فعالیت های شرکت در زمینه صادرات بگویید.

در چند سال گذشته حدود ۵۰ درصد از ظرفیت تولید شرکت صادر شده است عمده مشتریان یا کشورهای عراق - افغانستان - ترکیه- امارات - آذربایجان- روسیه - ترکمنستان و ... میباشد.

باید به این نکته اشاره کنم که ما در سالیان نچندان دور، به کشور عربستان صادرات قابل ملاحظه‌ای داشتیم که متاسفانه به دلیل مشکلات سیاسی، این بازار صادراتی از بین رفت. و اکنون نیز بابت از دست دادن بسیاری از بازارهای صادراتی خود نگران هستیم. درحال حاضر بازار صادراتی ما در امارات تحت الشعاع اختلافات سیاسی قرار دارد و هر لحظه ممکن است این بازار صادراتی ارزشمند از دست برود.

آیا در زمینه گشایش اعتبارات اسنادی (LC) مشکل دارید؟

باید توجه داشته باشیم که گشایش اعتبارات اسنادی LC نیازمند شرایط خاص خودش است از آنجایی که بانکهای محدودی در کشورها با سیستم بانکی ایران ارتباط دارند و از طرفی شرکتهای فروشنده و یا خریدار کالا ممکن است در این بانک حساب نداشته باشند ، عملا گشایش اعتبارات اسنادی محدود میباشد.

در مورد مشکلات اقتصادی که با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنید، بیشتر توضیح دهید.

تصمیمات سیاسی اثرات کاملا مشهودی روی گردش اقتصاد دارد . مثلا در بحث صادرات بین کشورها این لابی تعاملات سیاسی بین دولتهاست که زمینه ساز صادرات و واردات کشورها با هم میشود . متاسفانه مشکلات  سیاسی ما با بعضی از کشورها و نفوذ آن کشورها روی دیگران و همچنین عدم هماهنگی بین ارگانها و سازمان های کشوری خودمان روز به روز شرایط را برای تولید و صادرات سخت تر میکند.

از طرفی در شرایط ویژه کنونی که ما شاهد افزایش نرخ ارز هستیم این عدم هماهنگی نهادهای تصمیم گیرنده در دولت و صدور بخشنامه های گاها حساب نشده و عدم ثبات نرخ ارز اثرات بدی روی اقتصاد دارد نه صرفا افزایش نرخ ارز. اتفاقا افزایش نرخ ارز ( بصورت معقول) موجب کم شدن واردات افزایش تولید داخلی و افزایش صادرات ، رونق صنعت گردشگری و بصرفه بودن تولید برای صادرات خواهد شد.

ظرفیت تولید در صنایع غذایی کشور را چطور ارزیابی می‌کنید؟

به عنوان یک تولید کننده ماشین آلات بسته بندی، معتقدم ۳۵-۳۰ درصد از ظرفیت تولید در بخش صنایع غذایی ایران، جواب گوی نیاز کل جمعیت این کشور است. ۷۰- ۶۵ درصد از ظرفیت نصب شده در صنعت غذا، برای صادرات محصول ایجاد شده است. اگر در همین لحظه صادرات ایران به عراق و افغانستان نباشد ، بسیاری از کارخانه‌ها باید با زیر ۳۰ درصد ظرفیت اسمی تولید کنند. این مورد تنها در صنعت غذا نیست. بلکه در بسیاری از صنایع منجمله صنعت سیمان، سنگ، سرامیک و... تولید وابسته به صادرات است و اگر این صادرات قطع شود، کارخانه‌ها نمی‌توانند ادامه حیات دهند. به عنوان مثال در شهر یزد بیش از ۱۰۰ کارخانه مدرن تولید کاشی و سرامیک وجود دارد که صادرات این کارخانجات، تمامی کشورهای همسایه ایران را پوشش می‌دهد.

چند درصد از ماشین آلات مورد استفاده در صنعت غذا در داخل تولید می‌شود؟

ماشین آلاتی که در صنایع غذایی مورد استفاده قرار میگیرد در چند بخش دسته بندی میشود.

۱-ماشین آلات تاسیسات مثل دیگهای بخار - چیلرها و سردخانه - تولید هوای فشرده و تاسیسات برقی

۲- ماشین آلات پروسس مثل تهیه محصول نهائی از فرآورده های کشاورزی مانند شیر - میوه ها - غلات و ...

و تبدیل آنها به محصولات لبنی - روغنهای خوراکی - کنسروها و آبمیوه ها -شکلات و شیرینیجات و ...

۳-ماشین آلات بسته بندی که محصول نهائی بخش ماشین آلات پروسس را در انواع ظروف بسته بندی مثل بطری های پلاستیکی و شیشه ای - شیشه های جار - قوطی های فلزی و  پاکتها بسته بندی می نمایند که فعالیت شرکت ها در این بخش متمرکز می باشد. و خوشبختانه شرکتهای همکار ما در بخش پروسس و بسته بندی و تاسیسات بسیار کارکرده اند و تولیدات خیلی خوب و در سطح جهانی دارند که صادرات بسیار خوبی هم در این زمینه دارند.

میشود گفت مجموعا حدود ۷۰- از ماشین آلات مورد استفاده در صنعت غذایی کشور ساخت داخل میباشد.