رکورد نیم قرن بازار سهام در سال ۹۶ چگونه شکسته شد؟
پایان سرد سال پیشتازی بورس
بورس تهران در حالی سال ۹۶ را آغاز کرد که شاخص کل این بازار در محدوده ۷۷ هزار واحدی قرار داشت و سال ۹۵ را با زیان پشت سر گذاشته بود. در این شرایط، بازار سهام دو ماه ابتدایی سال را با روند مثبت ملایمی آغاز کرد. هرچند اصلاح نسبی قیمت‌ها را در خرداد ماه شاهد بودیم، اما از اواسط تیر مسیر سهام تغییر پیدا کرد و در پاییز اوج گرفت. به‌طوری که شاخص کل بورس توانست با عبور از سطح ۸۹ هزار و ۵۰۰ واحدی (سقف قبلی خود در سال ۹۲) به رکورد جدیدی در تاریخ خود دست یابد. این روند صعودی تا اواسط زمستان نیز ادامه یافت و نماگر سهام توانست تا اوج تاریخی ۹۹ هزار و ۵۲۲ واحدی نیز پیش رود. از هفته دوم بهمن اما برخی نگرانی‌های عموما غیراقتصادی منجر شدند که بورس در مسیر اصلاحی قرار گیرد. روندی که در اسفند ماه و مطابق با سنت همیشگی افزایش فشار عرضه‌های پایان سال تشدید شد
برندگان و بازندگان سال ۹۶
هرچند بازدهی بازار سهام از ابتدای سال (تا میانه این هفته) به بیش از ۲۴ درصد رسیده است، اما گروه‌های مختلف بورسی بعضا عملکردی کاملا متفاوت با این سطح داشته‌اند. در این میان، گروه‌های کالایی نظیر فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی و کانه‌های فلزی بازدهی تقریبا دو برابر شاخص کل داشته‌اند. در سوی دیگر، برخی صنایع عملکردی ضعیف داشته و حتی زیان تا ۴۸ درصد را به سهامداران خود تحمیل کرده‌اند. در میان صنایع بزرگ‌تر زیان‌ده در سال ۹۶ می‌توان به افت ۱۸ درصدی شاخص گروه سیمان، کاهش ۱۳ درصدی صنعت دارو و زیان ۱۲ درصدی گروه غذایی اشاره کرد.
محرک‌های اصلی صعود بورس
با توجه به کارنامه یادشده می‌توان صعود شاخص بورس را ریشه‌یابی کرد. مهم‌ترین محرک عملکرد مثبت شاخص سهام را می‌توان روند قیمت‌ها در بازار جهانی دانست. جایی که کالاهای خام توانستند در بخش‌های مختلف و به ویژه حوزه نفت و پتروشیمی و فلزات رکوردهای جدیدی را ثبت کنند. ازآنجاکه بیش از نیمی از شرکت‌های بورسی وابسته به قیمت کالاهای مزبور هستند، بهبود عملکرد این گروه‌ها توانست شاخص بورس را نیز صعودی کند. بر این اساس مشاهده می‌شود در صدر گروه‌ها با بیشترین بازدهی، صنایع کالایی بورس تهران قرار دارند. اما سایر صنایع چندان نتوانستند از این تحولات بازار جهانی اثر مثبت بپذیرند و روند کم‌رمق خود را ادامه دادند. فارغ از عملکرد بازارهای جهانی، دو عامل کلان دیگر در بهبود سودآوری بورس در سال جاری نقش داشتند. بنابراین، افزایش نرخ دلار به ویژه در نیمه دوم سال و همچنین کاهش نرخ سود در اواخر تابستان به رشد سهام کمک کردند. نرخ دلار مشابه قیمت‌های جهانی کالاها بر نرخ فروش شرکت‌ها اثر مثبت گذاشته و کاهش نرخ سود نیز ارزش‌گذاری سهام را افزایش داده و باعث جذب نقدینگی بیشتر به بورس شده است.
عوامل سرمای زمستان
اما این محرک‌ها در پایان سال با موانعی مواجه شدند و همین مساله منجر به تغییر مسیر بورس تهران شد. قیمت کالاها در بازار جهانی پس از ثبت رکوردهای تازه به دلیل برخی نگرانی‌ها از وضعیت تقاضا و همچنین احتمال جنگ تجاری به دلیل سیاست‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا طی هفته‌های اخیر مسیر اصلاحی در پیش گرفته است. رشد نرخ دلار نیز با دخالت بازارساز به‌طور مقطعی سرکوب شده است و فضای مبهمی را تجربه می‌کند. نرخ سود بانکی نیز به منظور کنترل نوسان بازار ارز مجددا به سطح ۲۰ درصد برگشت. در کنار این موارد برخی نگرانی‌های غیراقتصادی به ویژه در حوزه سیاست خارجه و بحث برجام در مجموع منجر شدند فضای احتیاطی بر بورس تهران حاکم شود. بنابراین و در شرایطی که روزهای پایانی سال عموما با فشار مقطعی عرضه سهام مواجه است شاهد روند کم‌رمق بورس تهران در پایان یک سال پررونق هستیم.
ارسال نظر