چگونه انتخاب بهتری داشته باشم؟

انتخاب. انتخاب یعنی برگزیدن یک یا چند چیز از میان موارد مختلف. انتخاب یک توانایی است که از قوه اختیار انسان سر می‌زند. هرگاه که انتخابی می‌کنیم، در حقیقت، اختیار خود را خواه‌ناخواه به رسمیت شناخته و از آن استفاده می‌کنیم. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، در زندگی، آشکار و پنهان، دست به انتخاب‌های گوناگون می‌زنیم. بنابراین، انتخاب کردن و برگزیدن چیزی از میان موارد مختلف مساله‌ای اجتناب ناپذیر در زندگی ما است. آدمی موجودی است که زندگی خود را براساس انتخاب هایش رقم می‌زند.

انتخاب‌گر. انتخاب‌گر در معنای کلی کسی است که انتخاب می‌کند. همه ما یک انتخاب‌گر هستیم، حال یا انتخاب‌گر خوب و خبره هستیم یا انتخاب‌گری کم‌مهارت. نکته مهم این است که ما باید در انتخاب‌گری مهارت و آگاهی کسب کنیم تا انتخاب‌گری خبره شویم. در غیر این ‌صورت، با انتخاب‌های نامناسب، قبل از هر کسی به خود آسیب می‌رسانیم. آیا شما انتخاب‌گر ماهری هستید یا انتخاب‌گری کم‌مهارت؟  برای اینکه انتخاب کردن و انتخاب‌گری ماهرانه را یاد بگیرید، باید مواردی را از قبل در خود تقویت کرده باشید. در ادامه می‌خواهیم این موارد را به‌طور اجمالی برای شما شرح دهیم:

۱. کسب مهارت خودآگاهی. خودآگاهی اولین مهارت هوش هیجانی شما است. تقویت مهارت خودآگاهی باعث کسب شناخت و آگاهی بیشتر بر خودتان شده و شما را هشیار‌تر از قبل می‌کند. خودآگاهی شما را با سبک‌های انتخابی‌تان آشنا می‌کند، یعنی زمانی که این مهارت در شما بیشتر می‌شود، با نحوه و دلایل انتخاب‌هایتان بیشتر آشنا شده، بر آنها هشیار‌تر می‌شوید و بسیار کمتر از قبل، سریع، از روی هیجانات و بدون بررسی صحیح و لازم تصمیم می‌گیرید. خودآگاهی به شما کمک می‌کند که انتخاب‌های آگاهانه‌تر و مناسب‌تری در زندگی خود داشته باشید.  بخشی از خودآگاهی، مهارت مدیریت هیجانات است. با کسب این مهارت می‌توانید هیجانات مختلف خود را شناخته و به درستی مدیریت کنید. خیلی وقت‌ها افراد نمی‌توانند هیجانات خود را مدیریت کنند و تا هیجانی در آنها ایجاد می‌شود، سریع واکنش نشان می‌دهند. زمانی که بتوانید هیجانات خود را مدیریت کنید، کمتر از روی هیجان زدگی تصمیم گرفته و عمل می‌کنید، بنابراین انتخاب‌ها و واکنش‌های شما در زندگی بیشتر حالت متعادلی از هیجان و تفکر است. افرادی که انتخاب‌گران ماهری هستند، خودآگاهی بالایی دارند. خودآگاهی باعث می‌شود که خود، سلیقه، علائق، نیاز‌ها و خواسته‌های خود را بیشتر و دقیق‌تر بشناسید و براساس واقعیت‌های درون و بیرون دست به انتخاب بزنید. به‌عنوان مثال، خیلی وقت‌ها افراد فکر می‌کنند که به چیزی نیاز دارند، یا چیزی را می‌خواهند یا دوست دارند، پس انتخابش می‌کنند، اما کمی بعد متوجه می‌شوند که آن چیزی نبوده که می‌خواستند. این اشتباه از آنجا رخ می‌دهد که فرد خود واقعی خود را هنوز به درستی نمی‌شناسد و براساس دوست داشتن‌های سطحی خود انتخاب کرده است.

۲. تقویت قاطعیت درونی. آیا تا به‌حال افرادی را دیده‌اید که سخت انتخاب کرده و تصمیم می‌گیرند یا اصلا نمی‌توانند انتخاب کنند و تصمیم بگیرند؟ ممکن است که خود شما هم یکی از آن افراد باشید، اگر پاسخ شما بله است، پس تقویت قاطعیت در شما بسیار می‌تواند کمک‌کننده باشد. قاطعیت یکی از ویژگی‌های انتخاب‌گران ماهر است. قاطعیت باعث می‌شود شما از حالت هیجان‌زدگی یا از حالت انفعال به تعادل برسید و از روی تفکر و مسوولیت‌پذیری دست به اقدام بزنید. حالت هیجان‌زدگی باعث بروز رفتار‌های هیجانی در شما می‌شود و حالت انفعال باعث می‌شود که فرار کنید و اقدامی نکنید. قاطعیت به شما قدرت انتخاب و عمل از روی تعادل فکری و احساسی را می‌دهد و از نقش بال درون شما به‌وجود می‌آید.

۳. تقویت مسوولیت‌پذیری. شما هر انتخابی که بکنید، چیز‌هایی را به‌دست می‌آورید و چیز‌هایی را از دست می‌دهید. اگر این واقعیت را قبول نکنید، قدرت انتخاب شما پایین می‌آید. از طرف دیگر، اگر به‌خوبی مزایا و معایب گزینه‌های انتخاب‌تان را چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی بررسی نکنید، احتمال اینکه انتخاب نامناسبی داشته باشید، بسیار بالا است. بنابراین، قبل از هر انتخابی باید عواقب انتخاب خود را در مقایسه با دیگر گزینه‌های انتخابی خوب بررسی کنیم اما در این مرحله مراقب باشید که زیاد وسواس به خرج ندهید، زیرا این وسواس واکنش روانی شما حاکی از عدم تمایل به پذیرفتن مسوولیت انتخاب است. بعد از اینکه بررسی کردید، باید بدانید هر انتخابی که داشته باشید، در نهایت خود شما مسوول هستید. آیا می‌توانید پای عواقب آن بایستید؟ قبول کردن عواقب انتخاب‌ها و پیش رفتن را مسوولیت‌پذیری می‌گوییم. مسوولیت‌پذیری یکی از مهم‌ترین ارکان انتخاب‌گری است. انتخاب‌گران ماهر، انسان‌های مسوولیت‌پذیری هستند.

۴. مشورت گرفتن. مشورت گرفتن یکی از مهم‌ترین قدم‌های انتخاب است که باعث می‌شود گزینه‌های انتخابی را از زوایای خارج از دید خود نیز ببینیم. دیگران می‌توانند به ما کمک کنند که آنچه در نقطه دید ما نیست را نیز ببینیم. اما بسیار مهم است که شما از چه کسی یا چه کسانی مشورت بگیرید.