حل معادلات بازار سرمایه با معاملات الگوریتمی
معاملات الگوریتمی چیست؟
معاملات الگوریتمی یا Algorithmic Trading در بازارهای مالی به معنای استفاده از برنامه‌های کامپیوتری برای ورود سفارش‌های معاملاتی است. یک یا چند الگوریتم در انتخاب و اعمال این سفارش‌ها از جنبه‌های مختلف مانند زمان‌بندی، قیمت یا حجم بدون دخالت انسان تصمیم‌گیری و اجرا می‌شود. معاملات الگوریتمی حجم عظیمی از داده‌ها را پردازش و از تکنیک‌های پیشرفته ریاضی جهت یافتن بهترین الگو استفاده می‌کند. پیش‌بینی‌ها و تصمیمات بر پایه مدل و تئوری احتمالات ایجاد می‌شود. این نوع معاملات یک حوزه میان رشته‌ای است که بر بینش محاسباتی، ریاضیات مالی، روش‌های عددی و شبیه‌سازی کامپیوتری تکیه و تصمیماتی به منظور مدیریت ریسک اخذ می‌کند. معاملات الگوریتمی کاربرد گسترده‌ای در شرکت‌های تامین سرمایه، صندوق‌های بازنشستگی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارد.
مسیر ظهور معاملات الگوریتمی چگونه بوده است؟
معاملات الگوریتمی در راستای توسعه بازار سرمایه معرفی شده است. در سال‌های اخیر تعدادی از بازیگران عملیاتی بازار همانند شرکت‌های IT ارائه دهنده نرم‌افزارهای کاربردی و زیرساخت در بازار سرمایه ظهور کردند که موجب تقویت ساختار الکترونیکی بازار سرمایه کشور شد. این امر منجر به هدایت فعالان بازار سرمایه به سمت زیرساخت‌های نرم‌افزاری و جلب حمایت از تشکیل شرکت‌های نرم‌افزاری در بازار شد. بورس اوراق بهادار به سامانه معاملاتی ATOS مجهز و پس از آن به راه‌اندازی معاملات آنلاین سهام در بازار نقدی شد. در پی تشکیل شورای راهبری ICT در بازار سرمایه، ICT Master Plan تدوین و معاملات آنلاین قراردادهای آتی سهام و کالا راه‌اندازی شده است. همزمان محصولات نرم‌افزارهای Back Office شامل: Online Trading، Web Site، Technical Analysis، Call Center، IME-CO، CRM، Mobile VAS و... معرفی و توسعه یافتند و شیوه انجام معاملات برای دسترسی به ATOS به واسطه OMS با دسترسی مستقیم صورت پذیرفت. این شیوه به کارایی عملیاتی بازار سرمایه کشور کمک کرد. در تمامی فرایندهایی که اشاره شد، بازیگران بازار سرمایه، نیاز به سرعت عمل بالا، حجم انبوه اطلاعات بازار و روند تغییرات را درک کردند که منجر به شکل‌گیری معاملات الگوریتمی شد.
هدف از طراحی و اجرای معاملات الگوریتمی در کشور چه بوده است؟
بازیگران فعال بازار سرمایه همواره نگاه متمایز و کیفی به این بازار داشته‌اند در این راستا به منظور ارتقای کیفیت بازارگردانی با هدف نزدیک شدن بازار سرمایه کشور با کلاس جهانی برای انجام فعالیتِ بازارگردانی اقدام به طراحی و پیاده‌سازی معاملات الگوریتمی کردند. بازارگردان شخص حقوقی موضوع بند ۱۵ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار است کـه بـا مجـوز سازمان بورس و اوراق بهادار ابزارهای مالی معینی را بازارگردانی می‌کند. به عبارت دیگر بازارگردان به کارگزار یا معامله‌گری گفته می‌شود که با اخذ مجوز لازم و با تعهد به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار معین و تحدید دامنه نوسان قیمت، به داد و ستد آن اوراق می‌پردازد. این نهادِ بازار سرمایه همواره به عنوان بهترین مرجع اطلاعاتی اوراق بهادار در دنیا عمل می‌کند و با محدود کردن دامنه نوسان، به خرید و فروش اوراق روی می‌آورد. اگر چه بازارگردانی یک فعالیت حرفه‌ای محسوب می‌شود و تخصص و دانش کافی از الزامات این حرفه است، ولی اقداماتی که منجر به چابکی فعالیت و سرعت در معاملات کمک می‌کند حائز اهمیت بوده است. همواره بازارگردان به دادوستد پول و دارایی مالی در بازار سرمایه کمک و به افزایش قدرت نقدشوندگی در کنار عرضه و تقاضای اوراق بهادار، کنترل قیمت ورقه بهادار در یک محدوده معین و جلوگیری از نوسانات شدید قیمتی اقدام می‌کند.
مزایای به کارگیری معاملات الگوریتمی چیست؟
سرعت عمل موردنیاز و حجم انبوه اطلاعات بازار و روند تغییرات، نیاز به سازوکار تصمیم‌ساز هوشمند براساس تجزیه و تحلیل تخصصی داده‌ها است. سیستم‌های معاملات خودکار الگوریتمی محصول این نیاز بازارهای حرفه‌ای در دنیا بوده که در بازار سرمایه کشور نیز معرفی شده است. دسترسی مستقیم بازارگردان به سامانه معاملات در راستای کاهش هزینه‌های معاملاتی از طریق کاهش شکاف قیمتی خرید و فروش و تثبیت نقدینگی در بازار سرمایه خواهد بود. همچنین به منظور بهره‌گیری از انجام معاملات با سرعت بالا، حذف خطا و هیجانات انسانی، محاسبه دقیق و درج قیمت و حجم براساس استراتژی‌های معاملاتی در نمادهای مختلف به صورت آنی، استفاده از مکانیزم بازارگردانی مبتنی بر سیستم الگوریتم اجتناب‌ناپذیر است. به عبارت دیگر، امروزه در فرآیند سفارش‌گیری دیگر انسان دخالت نداشته و سیستم معاملات الگوریتم این فعالیت را برعهده گرفته است. بر این اساس بین قیمت، حجم و زمان شروطی گذاشته می‌شود که نرم‌افزار هوشمند می‌تواند کار انسان را انجام دهد. جمع‌آوری سریع و خودکار اطلاعات لحظه‌ای و تصمیم‌سازی خودکار و سریع از دیگر مزایای این سازوکار است. تشخیص ریسک‌های موجود در بازار، محاسبه ریسک قبل از انجام معاملات و اعمال دستورالعمل‌های دقیق در کنترل معاملات برای توقف زیان از جمله جذابیت‌های معاملات الگوریتمی محسوب می‌شود.
معاملات الگوریتمی در بورس‌های دنیا چگونه است؟
در بورس‌های دنیا سیستم معاملات الگوریتم ۸۰ درصد معاملات را به خود اختصاص داده است. از الزامات بورس‌های توسعه یافته برای اعطای مجوز فعالیت بازارگردانی به نهادهای مالی متقاضی در انواع مختلف ابزارهای مالی، در اختیار داشتن مکانیزم بازارگردانی مبتنی بر سیستم الگوریتم است. یکی از دلایل ایجاد این الزام استفاده از این سیستم الگوریتمی به منظور کاهش هزینه‌های بازارگردانی با استفاده از به کارگیری استراتژی‌های معاملاتی و افزایش سودآوری است. سازوکار بازارگردانی مبتنی بر سیستم الگوریتم براساس حراج و کاملا خودکار شامل مظنه‌های الگوریتمی بازارگردان‌های منتخب و سایر اعضا است. حفظ نظم و منصفانه‌بودن فرایند اجرا در بازار، بهبود قیمت‌ها، تطبیق سفارشات ورودی و حداقل کردن تأخیر در اجرای سفارشات از وظایف تعریف شده بازارگردانی مبتنی بر سیستم الگوریتم است. برخی از انواع استراتژی‌هایی که در معاملات الگوریتمیِ بورس‌های توسعه یافته استفاده شده است شامل: Trend Following، Mean Reversion، Arbitrage، News Reading، Human Sentiment، Scalping، HFT و Iceberg است. در حال حاضر، استفاده از مکانیزم بازارگردانی مبتنی بر سیستم الگوریتم در اوراق بهادار بدهی و اسناد خزانه اسلامی در بازار سرمایه کشورمان مجاز بوده و بیش از ۲ سال بازارگردانی مبتنی بر سیستم الگوریتم سابقه دارد.
ارسال نظر