سال نو را، بهانه‌ای قرار دهیم برای نگاهی نو به اخلاقیات؛ به خودمان قول دهیم که دغدغه‌های اخلاقی‌مان یک پله بالاتر از سال قبل باشد؛ در یک کلام، آماده شویم برای خانه‌تکانی اخلاقی. اما چگونه؟ پاسخ مختصر و مفید این است: خانه‌تکانی اخلاقی را، اول از «خودمان» شروع کنیم: وقتی انتقاد می‌کنیم که برخی سیاست‌های اقتصادی اشتباه به ثروت‌های بادآورده رونق داده و نسل «بنزسواران قمه‌کش» را پدید آورده، در کنارش حواس‌مان باشد که در حرفه و کسب‌وکار خودمان کم‌فروشی نکنیم، کیفیت کالا و خدماتی که به مشتری ارائه می‌دهیم را بدون دلیل نکاهیم، با مشتری و همکار و رئیس و کارمندمان صادق باشیم و در حد وسع خود، حمایتی مالی یا معنوی از هم‌نوعان نیازمند خود داشته باشیم . . .
وقتی که از کم‌مسوولیتی‌های برخی مدیران اجرایی ارشد کشور انتقاد می‌کنیم و چنین رفتارهایی از سوی مسوولان را دلیل کمرنگ شدن اخلاقیات در جامعه می‌خوانیم، در کنارش حواس‌مان باشد که خودمان با بی‌مسوولیتی زباله در خیابان نریزیم که «دیگری» آن را جمع کند . . .
اگر از فقر «شایسته‌سالاری» و ضعف «تخصص» در میان برخی دولتمردان گله می‌کنیم و ضعف «سواد» برخی از مدیران اجرایی را مانع رونق عمومی اقتصاد ملی و توانمند شدن نیازمندان کشور می‌دانیم، در کنارش قدری هم از «تخصص» و توانایی ذهنی خود استفاده کنیم تا حتی اگر شده یک شهروند نیازمند را توانمند سازیم . . .
زمانی هم که می‌گوییم هر سیاست کلان اقتصادی که نحیف‌کننده بنیه اقتصادی شهروندان باشد باعث فربه شدن انگل جُرم و جنایت و انواع ناهنجاری‌های اخلاقی می‌شود، در کنارش حواس‌مان باشد که گازوییل پای یک درخت جلوی مغازه‌مان نریزیم تا خشک شود و تابلوی مغازه ما بهتر دیده شود، در مواجهه با تابلوهای «ورود ممنوع» یا «پارک ممنوع» هم، بجای اینکه مدام ذهن و فکرمان دنبال دوربین و پلیس باشد، قدری هم فکر کنیم به افرادی که شاید داریم با نقض مقررات به دردسرشان می‌اندازیم . . .
خلاصه آنکه اگر در فصل «شکوفایی طبیعت» خواهان حرکت در مسیر «شکوفایی اخلاقی» هستیم، گام نخست آن است که خود را ملزم کنیم در کنار تعهد به انتقادهای اخلاقی همدلانه و مسوولانه نسبت به دیگران، زندگی شخصی خود را هم قدری بیشتر به زینت‌های اخلاقی آراسته سازیم. در آن‌صورت، قطعا انتقادهای ما هم دلنشین‌تر و تاثیرگذارتر خواهد شد.
ای کاش، «سال نو»، بهانه‌ای باشد برای «نگاه نو» به اخلاقیات؛ نگاهی که تغییر آن، مستلزم تغییرات کلان اقتصادی و اجتماعی نیست؛ بلکه از خودمان شروع می‌شود.


آخر هفته ها با «آخر هفته دنیای اقتصاد»
شما می‌توانید از طریق شماره تلفن 87762120 نظر خود را در مورد مطالب «آخر هفته» با ما در میان بگذارید.