تعریف طب سنتی - ۲۷ مهر ۹۱
مهدی شفاخواه
در سال ۱۹۷۸ سازمان بهداشت جهانی بیانیه‌ای در زمینه توسعه طب سنتی منتشرکرد. در این بیانیه طب سنتی به‌طور خلاصه اینگونه تعریف شده است:
* مجموعه تمامی علوم نظری و عملی که در تشخیص طبی، پیشگیری و درمان بیماری‌های جسمی، ذهنی یا نابهنجاری‌های اجتماعی به کار می رود و به صورت گفتاری یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته باشد.
طب سنتی ایران
مکتب طب سنتی ایران، دانشی آمیخته با هنر و فراست و ذخیره‌ای برخاسته از حکمت خسروانی اهالی سرزمین آریایی ایران است که در حکمت یونانی آمیخته و با محک تجربه در طول سالیان حیات انسان آزموده شده است.
در سال ۱۹۷۸ سازمان بهداشت جهانی بیانیه‌ای در زمینه توسعه طب سنتی منتشرکرد. در این بیانیه طب سنتی به‌طور خلاصه اینگونه تعریف شده است:
* مجموعه تمامی علوم نظری و عملی که در تشخیص طبی، پیشگیری و درمان بیماری‌های جسمی، ذهنی یا نابهنجاری‌های اجتماعی به کار می رود و به صورت گفتاری یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته باشد.
طب سنتی ایران
مکتب طب سنتی ایران، دانشی آمیخته با هنر و فراست و ذخیره‌ای برخاسته از حکمت خسروانی اهالی سرزمین آریایی ایران است که در حکمت یونانی آمیخته و با محک تجربه در طول سالیان حیات انسان آزموده شده است.
مهدی شفاخواه
در سال ۱۹۷۸ سازمان بهداشت جهانی بیانیه‌ای در زمینه توسعه طب سنتی منتشرکرد. در این بیانیه طب سنتی به‌طور خلاصه اینگونه تعریف شده است:
* مجموعه تمامی علوم نظری و عملی که در تشخیص طبی، پیشگیری و درمان بیماری‌های جسمی، ذهنی یا نابهنجاری‌های اجتماعی به کار می رود و به صورت گفتاری یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته باشد.
طب سنتی ایران
مکتب طب سنتی ایران، دانشی آمیخته با هنر و فراست و ذخیره‌ای برخاسته از حکمت خسروانی اهالی سرزمین آریایی ایران است که در حکمت یونانی آمیخته و با محک تجربه در طول سالیان حیات انسان آزموده شده است. مکتبی که در دوران زرّین شکوفایی تمدن اسلامی، و با طلوع ستارگان پرفروغ تاریخ علم، آن فرزانگان ایرانیِ جهان‌وطن، بر پایه خردورزی و با جدا ساختن سره از ناسره گسترش یافت و اکنون نیز توانایی حلّ برخی از معضلات علمی را در عرصه بهداشت، پیشگیری، تشخیص و درمان دارا است.
این مکتب با ریشه‌ای ده‌‌هزار ساله، انسان را فقط از بعد مادی نمی‌نگرد، بلکه به ابعاد دیگر وجود او به‌عنوان خلیفه الهی نیز توجه دارد. در این دیدگاه، حفظ سلامت مقدم بر درمان است، و توجه به روش زندگی و تامین هوای سالم، تغذیه درست، فعالیت کافی، استراحت به‌اندازه و تعادل حالات روحی‌ـ روانی شعار طب سنتی ایران است.
اکنون جامعه پزشکی جهان به اهمیت روش‌های درمان طبیعی و مکاتب طب سنتی و مکمل پی برده است، و دانشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی بسیاری در غرب و شرق جهان به پژوهش برای به‌کارگیری روش‌های مختلف طبّی -که سابقه علمی و تاریخی دارند- مشغول می‌باشند. گسترش فوق‌العاده طب سنتی چین، طب تبتی، کایروپراکتیک، آیورودا، هومیوپاتی و صدها مکتب و روش گوناگون، نشان‌دهنده این حرکت عظیم جهانی است. این حرکت، همچنین موجب شده است که پزشکان و محققان در ایران و دیگر کشورهای جهان به شناخت مبانی طب سنتی ایران گرایش یابند. ستارگان طب سنتی ایران مانند ابن سینا، رازی، علی بن عباس اهوازی، ابن ابی الصادق نیشابوری، سید اسماعیل جرجانی و عمادالدین محمود شیرازی حدود هشت قرن هدایت دانشگاه‌های طب در غرب و شرق را بر عهده داشتند.
اصول روش تغذیه در مکتب طب سنتی ایران بر یک جمله استوار است و آن اینکه بر هر فرد لازم است تغذیه‌ای مخصوص به خود بر اساس مشخصات فردی خود داشته باشد. طب سنتی ایران بر پیشگیری از بیماری‌ها با آموزش روش صحیح زندگی تاکید دارد و پزشک موفق را پزشکی می‌داند که سلامتی جامعه را حفظ کند و خود به خود با این تدبیر تعداد بیماران و مصرف دارو کاهش خواهد یافت.
در طب سنتی استفاده از مواد طبیعی و گیاهان دارویی و موادی که منشاء حیوانی دارد رایج است. در ایران 2500 نوع گیاه دارویی شناخته شده است که نزدیک به 200 رقم آن مصرف عام دارد و مجموعا 300 تا 400 نوع آن در طب سنتی تجویز می‌شود، البته بعضی از این گیاهان خواص گوناگون دارند؛ مثلا سیاه دانه برای معالجه 72 مرض مفید است یا آویشن دارای خواص متعددی مانند ضدکرم، ضدقارچ، ضد باکتری، ضداسپاسم، آرامبخش، تقویت کننده چشم و... است.
داروی گیاهی هم گاهی مضر است
نکته مهمی که باید بر آن تاکید شود تصوری است که به اشتباه بین عده‌ای از مردم رایج است. بسیاری از افراد، گیاهی بودن دارو را دلیلی برای بی‌ضرر بودن آن می‌دانند. مطابق این تفکر تمامی داروهای گیاهی و فرآورده‌های حاصل از گیاهان دارویی، بی ضرر و فاقد عوارض جانبی هستند.
متخصصان داروسازی یادآوری می‌کنند که مصرف داروهای گیاهی همراه با سایر داروهای مورد استفاده بیمار می‌تواند عکس‌العمل و عوارض جانبی خطرناکی را به همراه داشته باشد.
بنابراین توصیه می‌شود همواره، قبل از استفاده از داروهای گیاهی با پزشک خود درباره آن مشورت کنید. بعضی از داروهای گیاهی موجب تداخل در قدرت جذب مواد غذایی مورد نیاز بدن می‌شوند، در حالی که انواع دیگری از داروهای مذکور موجب افزایش یا کاهش تاثیر یک داروی خاص می‌شوند. در این زمینه می‌توان به داروی تئوفیلین اشاره کرد که برای درمان آسم استفاده می‌شود. این دارو حاوی گزانتین است که در چای ، قهوه و شکلات نیز یافت می‌شود. مصرف این مواد غذایی به مقدار زیاد همراه با تئوفیلین ممکن است موجب ایجاد مسمومیت دارویی شود.
بعضی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هم اثر داروها را تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ مثلا مصرف مقدار زیاد کلم بروکلی، اسفناج و دیگر سبزیجات حاوی ویتامین K، کاهش اثر داروهای ضدانعقادی مثل هپارین و وارفارین را به دنبال دارد. این نکات هنگام مصرف داروها باید به دقت موردتوجه قرار گیرد.
سالمندان، بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن که معمولا دو یا چند دارو را به طور دایم استفاده می‌کنند، مبتلایان به دیابت، فشارخون بالا، افسردگی و بیماران قلبی از جمله کسانی هستند که باید درباره استفاده از داروهای گیاهی حتما با پزشک خود مشورت کنند.
باز هم تاکید می‌کنیم که طبیعی بودن به معنای بی ضرر بودن نیست و مقدار داروهای گیاهی یا جوشانده‌ها و ترکیباتی که از گیاهان دارویی تهیه می‌شوند، حتما باید به طور دقیق و تحت نظر پزشک تعیین و مصرف شوند.
استفاده خودسرانه از روش‌های طب مکمل و زیاده‌روی در آنها نیز مانند هر چیز دیگری عوارضی به همراه دارد. پس برای استفاده از روش های طب مکمل و جایگزین نیز باید به متخصصان آن مراجعه کنید
در سال ۱۹۷۸ سازمان بهداشت جهانی بیانیه‌ای در زمینه توسعه طب سنتی منتشرکرد. در این بیانیه طب سنتی به‌طور خلاصه اینگونه تعریف شده است:
* مجموعه تمامی علوم نظری و عملی که در تشخیص طبی، پیشگیری و درمان بیماری‌های جسمی، ذهنی یا نابهنجاری‌های اجتماعی به کار می رود و به صورت گفتاری یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته باشد.
طب سنتی ایران
مکتب طب سنتی ایران، دانشی آمیخته با هنر و فراست و ذخیره‌ای برخاسته از حکمت خسروانی اهالی سرزمین آریایی ایران است که در حکمت یونانی آمیخته و با محک تجربه در طول سالیان حیات انسان آزموده شده است. مکتبی که در دوران زرّین شکوفایی تمدن اسلامی، و با طلوع ستارگان پرفروغ تاریخ علم، آن فرزانگان ایرانیِ جهان‌وطن، بر پایه خردورزی و با جدا ساختن سره از ناسره گسترش یافت و اکنون نیز توانایی حلّ برخی از معضلات علمی را در عرصه بهداشت، پیشگیری، تشخیص و درمان دارا است.
این مکتب با ریشه‌ای ده‌‌هزار ساله، انسان را فقط از بعد مادی نمی‌نگرد، بلکه به ابعاد دیگر وجود او به‌عنوان خلیفه الهی نیز توجه دارد. در این دیدگاه، حفظ سلامت مقدم بر درمان است، و توجه به روش زندگی و تامین هوای سالم، تغذیه درست، فعالیت کافی، استراحت به‌اندازه و تعادل حالات روحی‌ـ روانی شعار طب سنتی ایران است.
اکنون جامعه پزشکی جهان به اهمیت روش‌های درمان طبیعی و مکاتب طب سنتی و مکمل پی برده است، و دانشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی بسیاری در غرب و شرق جهان به پژوهش برای به‌کارگیری روش‌های مختلف طبّی -که سابقه علمی و تاریخی دارند- مشغول می‌باشند. گسترش فوق‌العاده طب سنتی چین، طب تبتی، کایروپراکتیک، آیورودا، هومیوپاتی و صدها مکتب و روش گوناگون، نشان‌دهنده این حرکت عظیم جهانی است. این حرکت، همچنین موجب شده است که پزشکان و محققان در ایران و دیگر کشورهای جهان به شناخت مبانی طب سنتی ایران گرایش یابند. ستارگان طب سنتی ایران مانند ابن سینا، رازی، علی بن عباس اهوازی، ابن ابی الصادق نیشابوری، سید اسماعیل جرجانی و عمادالدین محمود شیرازی حدود هشت قرن هدایت دانشگاه‌های طب در غرب و شرق را بر عهده داشتند.
اصول روش تغذیه در مکتب طب سنتی ایران بر یک جمله استوار است و آن اینکه بر هر فرد لازم است تغذیه‌ای مخصوص به خود بر اساس مشخصات فردی خود داشته باشد. طب سنتی ایران بر پیشگیری از بیماری‌ها با آموزش روش صحیح زندگی تاکید دارد و پزشک موفق را پزشکی می‌داند که سلامتی جامعه را حفظ کند و خود به خود با این تدبیر تعداد بیماران و مصرف دارو کاهش خواهد یافت.
در طب سنتی استفاده از مواد طبیعی و گیاهان دارویی و موادی که منشاء حیوانی دارد رایج است. در ایران 2500 نوع گیاه دارویی شناخته شده است که نزدیک به 200 رقم آن مصرف عام دارد و مجموعا 300 تا 400 نوع آن در طب سنتی تجویز می‌شود، البته بعضی از این گیاهان خواص گوناگون دارند؛ مثلا سیاه دانه برای معالجه 72 مرض مفید است یا آویشن دارای خواص متعددی مانند ضدکرم، ضدقارچ، ضد باکتری، ضداسپاسم، آرامبخش، تقویت کننده چشم و... است.
داروی گیاهی هم گاهی مضر است
نکته مهمی که باید بر آن تاکید شود تصوری است که به اشتباه بین عده‌ای از مردم رایج است. بسیاری از افراد، گیاهی بودن دارو را دلیلی برای بی‌ضرر بودن آن می‌دانند. مطابق این تفکر تمامی داروهای گیاهی و فرآورده‌های حاصل از گیاهان دارویی، بی ضرر و فاقد عوارض جانبی هستند.
متخصصان داروسازی یادآوری می‌کنند که مصرف داروهای گیاهی همراه با سایر داروهای مورد استفاده بیمار می‌تواند عکس‌العمل و عوارض جانبی خطرناکی را به همراه داشته باشد.
بنابراین توصیه می‌شود همواره، قبل از استفاده از داروهای گیاهی با پزشک خود درباره آن مشورت کنید. بعضی از داروهای گیاهی موجب تداخل در قدرت جذب مواد غذایی مورد نیاز بدن می‌شوند، در حالی که انواع دیگری از داروهای مذکور موجب افزایش یا کاهش تاثیر یک داروی خاص می‌شوند. در این زمینه می‌توان به داروی تئوفیلین اشاره کرد که برای درمان آسم استفاده می‌شود. این دارو حاوی گزانتین است که در چای ، قهوه و شکلات نیز یافت می‌شود. مصرف این مواد غذایی به مقدار زیاد همراه با تئوفیلین ممکن است موجب ایجاد مسمومیت دارویی شود.
بعضی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هم اثر داروها را تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ مثلا مصرف مقدار زیاد کلم بروکلی، اسفناج و دیگر سبزیجات حاوی ویتامین K، کاهش اثر داروهای ضدانعقادی مثل هپارین و وارفارین را به دنبال دارد. این نکات هنگام مصرف داروها باید به دقت موردتوجه قرار گیرد.
سالمندان، بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن که معمولا دو یا چند دارو را به طور دایم استفاده می‌کنند، مبتلایان به دیابت، فشارخون بالا، افسردگی و بیماران قلبی از جمله کسانی هستند که باید درباره استفاده از داروهای گیاهی حتما با پزشک خود مشورت کنند.
باز هم تاکید می‌کنیم که طبیعی بودن به معنای بی ضرر بودن نیست و مقدار داروهای گیاهی یا جوشانده‌ها و ترکیباتی که از گیاهان دارویی تهیه می‌شوند، حتما باید به طور دقیق و تحت نظر پزشک تعیین و مصرف شوند.
استفاده خودسرانه از روش‌های طب مکمل و زیاده‌روی در آنها نیز مانند هر چیز دیگری عوارضی به همراه دارد. پس برای استفاده از روش های طب مکمل و جایگزین نیز باید به متخصصان آن مراجعه کنید
ارسال نظر