حمله چهارم عسلک‌ها به پایتخت

دنیای اقتصاد: حمله عسلک‌های سفید به تهران برای چهارمین سال پیاپی در حالی رخ داده که امسال در ابتدای فصل گرما این مشکل جدی نبود اما در نیمه تابستان حجم وسیع این حشرات شناور در هوا، برای شهروندان دردسر‌ساز شده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، عسلک‌های سفید امسال کمی دیرتر از سال‌های گذشته طغیان کرده و بر خلاف هر سال که از اواخر خرداد ماه حضورشان در برخی معابر آزار‌دهنده بود امسال از نیمه مردادماه تردد در برخی خیابان‌های شهر تهران را سخت کرده‌اند. به گفته کارشناسان حوزه سلامت، این عسلک‌ها برای سلامتی شهروندان خطری ندارند اما با ورود به دهان و سیستم تنفسی، سبب آزار و اذیت شهروندان تهرانی شده‌اند. هفته گذشته در صحن شورای شهر تهران محسن سرخو، عضو شورای چهارم شهر تهران با ابراز گلایه از عدم ارائه راهکار مناسب برای مقابله با این مگس‌های سفید گفت: ازدیاد این حشرات به قدری است که برخی معابر را غیر قابل تردد کرده است. حجم وسیعی از این حشرات در معابر شهر تهران وجود دارند که به علت اندازه کوچکشان مشکلات تنفسی و گوارشی هم برای شهروندان ایجاد کرده‌اند. برخی معابر حتی غیر قابل تردد شده‌اند و شهرداری باید در این زمینه راه‌حل فوری و اساسی ارائه دهد.

این موضوع را محمدحسین بازگیر، مدیرکل محیط زیست شهر تهران هم تایید کرده و با اشاره به بازگشت عسلک سفید به پایتخت به خبرگزاری مهر گفت: اقداماتی برای کنترل این حشرات انجام شده اما اقدامات شهرداری به‌عنوان متولی اصلی موضوع، کافی نبوده است. او با بیان اینکه کاشت درختان توت و عدم سمپاشی زمستانه درختان و تغییرات اقلیم در عسلک سفید علت اصلی حضور این حشرات در تهران است، یادآور شد: مسوولیت حفاظت از درختان شهر بر عهده شهرداری قرار دارد و مدیریت شهری موظف است به‌طور منظم اقداماتی انجام دهد که علاوه بر حفظ بهداشت شاهد بازگشت این حشرات نباشیم. مدیرکل محیط زیست شهر تهران با بیان اینکه درختان توت میزبان اصلی عسلک‌های سفید است، گفت: عسلک‌‌های سفید همزمان با آغاز گرما شروع به تکثیر می‌کنند. این حشرات بیشتر در مناطق مرکزی شهر هستند که در این مناطق گرما بیشتر است.

وی با تاکید بر اینکه عسلک‌های سفید در اکوسیستم کشور وجود داشته‌اند، خاطرنشان کرد: شرایط به گونه‌ای برای این حشرات فراهم شده تا جمعیت آنها افزایش یابد و گونه‌ای که به‌عنوان دشمن یا شکارگر برای این حشرات وجود داشته، اکنون از بین رفته است. بازگیر معتقد است شست‌وشوی درختان اقدام موقتی است و راهکار اصلی مقابله با عسلک‌ها محسوب نمی‌شود. بنابراین شهرداری باید در موعد مقرر اقدام به سم‌پاشی و هرس درختان کند. به گفته وی، راهکار کنترل جمعیت آنها، مبارزه بیولوژیک است و باید دشمنان طبیعی عسلک‌های سفید را پرورش داد.

مقابله غیرشیمیایی با آفات ‌گیاهی

اما مدیران شهری معتقدند تمام وظایف خود را درخصوص کنترل عسلک‌های سفید انجام داده‌اند. علی‌محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران با اشاره به اقدامات انجام شده برای کنترل آفت سفیدبالک گفت: از دیدگاه علم گیاه‌پزشکی، طغیان دوره‌ای یک آفت امری طبیعی است و نمونه مشابه وجود و شیوع آن به‌عنوان یک آفت شهری حتی در کشورهای پیشرفته گزارش شده است. او ادامه داد: هرچند ساده‌ترین شیوه برای مدیریت آفات گیاهی استفاده از سموم شیمیایی است، اما شهرداری تهران بنا به رسالت و به دلیل خطرات احتمالی ناشی از کاربرد این سموم به ویژه در محیط‌های شهری با توجه به تماس مستقیم با شهروندان و دیگر عوامل زنده با انجام اقدامات پیشگیرانه و کنترلی مطابق با دستورالعمل‌ها و تحقیقات علمی و تجربی موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور بر پایه مدیریت تلفیقی آفات، کاهش چشمگیر جمعیت آفت را طی دو سال اخیر فراهم کرده است.

وی با اشاره به گستردگی فضاهای سبز شهر تهران و تراکم بالای جمعیت سفید‌بالک‌ها گفت: توجه به شیوه‌های غیرشیمیایی و استقرار دشمنان طبیعی اجتناب‌ناپذیر است از همین رو نصب نکردن تله‌های زرد چسبنده در فصل بهار به منظور حمایت و حفاظت از دشمنان طبیعی در دستور کار همه ادارات فضای سبز قرار گرفت. همچنین برای نخستین بار در تعدادی از مناطق رهاسازی دشمنان طبیعی آفت از طریق نصب کارت‌های حاوی تخم‌های بال توری انجام گرفت. مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران از تشکیل شبکه مراقبت و برگزاری جلسات مستمر هر ۱۵ روز یک بار با حضور نمایندگان مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران، مدیران سازمان بوستان‌ها و محققان موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور به‌عنوان دیگر اقدامات مهم شهرداری در این حوزه یاد کرد و گفت: جمع‌آوری و معدوم کردن برگ‌های آلوده به «فرم زمستان‌گذران آفت‌»، هرس اصولی درختان به منظور افزایش تبادل هوا در بین شاخه‌ها به منظور کاهش استقرار حشره و نیز روغن‌پاشی درختان و درختچه‌های همیشه سبز آلوده به فرم زمستان‌گذران سفیدبالک‌ها از اقدامات مهم انجام شده در پاییز و زمستان سال گذشته بوده است.

همچنین از ابتدای امسال با تشکیل تیم‌های‌ منسجم پایش متشکل از کارشناسان گیاه‌پزشکی مناطق ۲۲گانه در سطح محله و ناحیه و شناسایی کانون‌های آلودگی و انجام اقدامات مهمی مانند استفاده هدفمند از تله‌های زرد ( کارت و رول) به منظور شکار انبوه جمعیت پروازی سفید‌بالک‌، آب‌شویی مستمر درختان با صابون حشره‌کش (‌محلول پالیزین حاوی دی اتانول آمید روغن نارگیل)، حذف پاجوش و تنه‌جوش‌های درختان، استفاده از ترکیبات گیاهی و ترجیحا غیرشیمیایی، هرس سبز سرشاخه‌های با آلودگی بالا، از افزایش تصاعدی جمعیت در نسل‌ها و بروز حالت طغیانی آفت جلوگیری شد، به نحوی که زمان اوج پروازی حشره نسبت به سال‌های گذشته با حدود دو ماه تاخیر همراه بوده است.

مختاری در ادامه با بیان اینکه مراکز تحقیقات، آموزش و مشاوره فضای سبز با تشکیل و برگزاری کلاس‌های رایگان، تهیه و توزیع تراکت و بروشور، مشارکت‌دهی و افزایش مسوولیت‌پذیری شهروندان با ایجاد تشکل‌های مردمی ( NGO) برقراری ارتباط با ادارات و مراکز و بخش‌های خصوصی و نیمه‌خصوصی و نظایر آن، موجبات هم‌افزایی، اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی فرهنگی و اجتماعی را فراهم کرده‌اند، تاکید کرد: با توجه به اقدامات یاد شده، اکنون در مقایسه با پارسال از مراحل طغیانی گسترده پرواز سفیدبالک گزارشی دریافت نشده است. با این همه محمد حقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر چهارم معتقد است اگر اقدامات شهرداری کافی بود و سمپاشی‌ها به‌صورت سراسری طبق برنامه انجام شده بود، دوباره شاهد طغیان عسلک‌های سفید نبودیم. او نیز معتقد است مبارزه با این آفت باید با سم‌پاشی‌های ارگانیک صورت گیرد.