شش سال از همزیستی فوتبال ایران با کارلوس کی‌روش گذشت؛ شش سال پربار که حداقل منفعت عینی‌اش دو صعود دلچسب به جام‌جهانی بود. سرمربی پیشین رئال مادرید و تیم ملی پرتغال، در این مدت خصایل اخلاقی و حرفه‌ای ویژه‌ای از خودش بروز داده که سه مورد از آنها را با ذکر مثال‌های مهم مرور می‌کنیم.

اصولگرا و بی‌تعارف

در طول دو ماه گذشته سرمربیان پرسپولیس و استقلال به‌طور جداگانه از کی‌روش دعوت کردند یک نفر از شاگردانشان را به تیم ملی دعوت کند، اما این اتفاق رخ نداد. برانکو ایوانکوویچ که در یک سال اخیر اختلافات شدیدی با کی‌روش داشته، حداقل در مورد یک نفر غرورش را کنار گذاشت و با نام بردن از او، از کی‌روش خواست به وی توجه کند. این بازیکن محسن مسلمان بود که اوایل حضور کارلوس به ایران مدام به تیم ملی دعوت می‌شد، اما الان چند سالی هست که مربی پرتغالی روی نام او خط قرمز کشیده است. بعد از درخشش مسلمان در لیگ شانزدهم، برانکو در مصاحبه با یکی از رسانه‌ها گفت: «از کی‌روش می‌خواهم محسن مسلمان را زیر نظر بگیرد و به او توجه داشته باشد.» با این حال نظر سرمربی تیم ملی تغییری نکرد و مسلمان به فهرست بازی با ازبکستان هم اضافه نشد. کمی بعد از برانکو، علیرضا منصوریان هم رفتار مشابهی انجام داد.

سرمربی استقلال در یکی از نشست‌های خبری‌اش صراحتا از کاوه رضایی نام برد و از کی‌روش خواهش کرد او را به تیم ملی دعوت کند. سرمربی استقلال با ادبیات خاص خودش در این مورد گفته بود: «اعتقادم این است کاوه باید در تیم ملی باشد. او منظم و با شخصیت است. جای کاوه در تیم ملی خالی است و از دوستم آقای کی‌روش می‌خواهم به کاوه نگاه ویژه‌ای داشته باشد.» در نهایت اما کاوه رضایی برای بازی با ازبکستان هم دعوت نشد تا دوری او از تیم ملی کماکان ادامه داشته باشد. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که از ابتدا گفته می‌شد کاوه به‌خاطر روابط خوب منصوریان با کی‌روش راهی استقلال شده تا مسیر کوتاه‌تری را برای حضور در تیم ملی پیش رو داشته باشد. با این وجود کی‌روش بار دیگر به وضوح نشان داد اهل تعارف و رودربایستی نیست و در حرفه‌اش هرگز از اصولش عدول نمی‌کند.

ادبیات حرفه‌ای

کارلوس کی‌روش در شش سالی که روی نیمکت تیم ملی ایران حضور داشته، هرگز یک جمله هم در نقد بازیکنانش در رسانه‌ها سخن نگفته است. او مثل بسیاری دیگر از مربیان بزرگ دنیا پندها و نصایح فنی را برای خلوت باقی می‌گذارد و نزد رسانه‌ها چوب حراج به آبروی حرفه‌ای بازیکنانش نمی‌زند. مثلا در دوره قبلی مقدماتی جام‌جهانی، در پایان بازی با لبنان و ازبکستان که تیم ملی با اشتباهات فاحش مهدی رحمتی بازنده شد هرگز چیزی در این مورد از زبان کی‌روش نشنیدیم. این درست بر عکس رویه خیلی از مربیان ماست که در نشست‌های خبری معمولا دیواری کوتاه‌تر از بازیکنان پیدا نمی‌کنند. در ایران اگر تیمی برنده شود، مربی‌اش می‌گوید: «بچه‌ها فرامین کادر فنی را به دقت اجرا کردند» و اگر ناکامی به وجود بیاید، آقای مربی خواهد گفت: «بچه‌ها به توصیه‌های کادرفنی توجه نکردند.» و این یعنی تنها چیزی که هیچ‌وقت هیچ اشکالی ندارد، تدابیر مربیان است!

زمان‌شناس و منطقی

ما مقتدرانه به جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه رسیدیم، اما آیا به جنس رفتار کارلوس کی‌روش در روزهای منتهی به بازی با ازبکستان توجه کرده‌اید؟ تیم ملی کشورمان روز ۲۲ خرداد می‌توانست با کسب پیروزی خانگی برابر ازبکستان، صعودش به مرحله نهایی جام‌جهانی ۲۰۱۸روسیه را قطعی کند. ما در بازی رفت ازبکستان را با گل جلال حسینی برده بودیم و در تمام طول این مدت از هیچ تیمی گل نخورده بودیم. در این شرایط بدیهی بود که تیم ایران مقابل تماشاگران خودی از بخت بالایی برای پیروزی برابر ازبکستان برخوردار باشد. در همین راستا مدیران فدراسیون فوتبال هم به فکر برپایی جشن زودهنگام صعود افتادند و مشغول تدارک اسباب شادی بعد از بازی با ازبک‌ها شدند. با این وجود کارلوس کی‌روش که شنیده می‌شد موضع مثبتی نسبت به این تدابیر ندارد، در اولین مصاحبه‌اش بعد از بازگشت به ایران صراحتا نسبت به تسلط چنین افکاری بر اهالی فوتبال کشورمان هشدار داد.

مربی پرتغالی معتقد بود این که از حالا در مورد جشن صعود به جام‌جهانی حرف بزنیم، به منزله نادیده گرفتن قدرت ازبکستان است و می‌تواند تیم ملی ایران را غافلگیر کند. کافی است ما مثل چهار سال پیش در این بازی شکست بخوریم تا باز هم همه معادلات به هم بریزد. درست به همین دلیل هم بود که کارلوس حتی از اغراق و بزرگنمایی حساسیت‌های این مسابقه هم نهراسید و رسما گفت: «از نظر من بازی با ازبکستان فینال جام‌جهانی است. در حال حاضر به هیچ‌وجه نباید روی جشن و مسائلی از این دست انرژی بگذاریم و باید همه تمرکزمان روی بازی با ازبکستان باشد.» جالب است که کی‌روش حتی در طول همین بازی آخر هم به تز خودش وفادار ماند. او بعد از گل سردار آزمون در نیمه اول چندان شادی نکرد، اما بعد از گل مهدی طارمی در دقایق پایانی مسابقه که به منزله قطعی کردن صعود بود، تازه شادمانی ویژه خودش را به نمایش گذاشت. او به خوبی نشان می‌دهد وقت کار کی است و چه زمانی نوبت شادی می‌رسد. کی‌روش یک حرفه‌ای به تمام معناست.