زبان اقتصادی ترامپ

امیر شاملویی

روز ۸ نوامبر انتخابات ایالات متحده آمریکا برگزار شد و دو نامزد و رقیب اصلی به مصاف هم رفتند. از شمارش آرا مشخص شد برخلاف پیش‌بینی‌ها نامزد دموکرات که قرار بود نخستین رئیس جمهور زن آمریکا باشد، شکست خورد و دونالد ترامپ، میلیاردر آمریکایی به قدرت رسید. اقتصاد آمریکا و فراز و نشیب‌های آن در سال‌های اخیر به‌ویژه برای برخی از اقشار مردم را می‌توان یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکا دانست. در واقع، سیاست‌های اقتصادی که هر کاندیدایی عنوان می‌کند بر بخش‌هایی از هر اقتصادی تاثیر مثبت می‌گذارد و ممکن است برخی بخش‌ها را نیز با اثر منفی مواجه کند. در مورد طبقات اجتماعی نیز همین امر برقرار است. یعنی ممکن است وعده‌هایی بیشتر برای اقشار کم‌درآمد مفید باشد و کاندیداها بخواهند این طبقات را به‌عنوان پایگاه اجتماعی خود منظور کنند. ترامپ در انتخابات بیشترین تلاش خود را برای جذب اقشاری از مردم که عموما از مهاجرت متضرر شده بودند یا کسانی که تعصب‌های فرهنگی و ملی دارند، نهاده بود. در کنار این اقشار، به معضلاتی همچون اشتغال و رشد اقتصادی نیز پرداخت و در مورد سیاست‌ مالیاتی خود نیز از کاهش مالیات بر ثروتمندان خبر داد. بسیاری معتقدند که انتخاب ترامپ به وجهه آمریکا در سطح بین‌المللی آسیب خواهد زد. درادامه به سیاست‌های اقتصادی ترامپ در بخش‌های مختلف اشاره شده است.

کاهش مالیات

ترامپ معتقد است که مالیات در این کشور بسیار زیاد است و به‌خصوص این امر در مورد ثروتمندان مصداق دارد. طبق طرح پیشنهادی وی که پیش از انتخابات آن را عنوان کرده بود، قرار است مالیات بر درآمد ثروتمندان از ۶/ ۳۹ درصد کاهش یافته و به حدود ۳۳ درصد برسد. این امر می‌توانست در جذب برخی از ثروتمندان آمریکایی مفید باشد.همچنین ترامپ در نظر دارد مالیات بر کسب و کار را در حدود ۱۵ درصد قرار دهد. با این حال این بحث با ادعای ترامپ مبنی بر متوازن کردن بودجه متناقض است. به‌طور کلی توازن بودجه به معنای آن است که مخارج دولت و مالیات‌های ستانده شده باید تقریبا با هم برابر باشند. در واقع، از آنجا که دولت درآمدی از خودش ندارد (به‌خصوص در دولت‌های غربی) باید درآمدهای مالیاتی داشته باشد تا کفاف انواع مخارجش از طرح‌های عمرانی گرفته تا کارکنان دولت و بسیاری خرج‌هایی را که دارد بدهد. این نتیجه بیانگر این خواهد بود که راه ترامپ کاستن از مخارج دولت خواهد بود زیرا این کاهش مالیات بر ثروتمندان، به گفته کارشناسان درآمدهای مالیاتی را تا ۹۸/ ۱۱ تریلیون دلار در طول یک دهه کاهش خواهد داد و ممکن است منجر به کاهش رشد اقتصادی نیز بشود.ترامپ در برخی دیگر از سخنانش به شرایطی اشاره کرده است که بر اساس آن ها، وام‌دهی بانک‌ها برای خلق شغل پایین آمده و وعده داده اصلاح این وضعیت را در دستور کار خود قرار خواهد داد. همچنین، به نقش مالیات در فراری دادن شرکت‌های آمریکایی به کشورهای دیگر اشاره کرده و اظهار کرده است که جلوی این کار را با دخالت در کاهش مالیات خواهد گرفت.

سیاست‌ سلامت

در دوره ریاست‌جمهوری اوباما لایحه‌ای با عنوان لایحه حفاظت از بیمار و مراقبت مقرون به صرفه یا «اوباماکر» به تصویب رسید که با چالش‌هایی روبه‌رو شد. به‌خصوص جمهوری‌خواهان از مخالفان این سیاست بودند. مخالفان معتقدند این قانون هزینه‌های بیمه را افزایش می‌دهد و کسری بودجه را بیشتر می‌کند. ترامپ با به قدرت رسیدنش احتمالا این لایحه را تا میزان زیادی تغییر خواهد داد اما لغو کلی آن دور از ذهن به نظر می‌رسد. به‌خصوص با توجه به وضعیتی که ترامپ در آمریکا دارد و شاید چندان در حال حاضر مایل به افزایش تنش‌ها نباشد. همچنین ترامپ در برخی برنامه‌های خود پیشتر از طرح بیمه‌ای جایگزین برای اوباماکر خبر داده بود.

بازنگری یا فسخ پیمان‌های تجاری

یکی از مسائلی که دونالد ترامپ به آن همواره اشاره کرده است، بازنگری در قراردادهای تجارت آزاد و حتی فسخ برخی از موارد بوده است. یکی از پیمان‌هایی که وی به آن اشاره می‌کند، پیمان نفتا یا تجارت آزاد آمریکای شمالی است. وی همچنین به مباحث داغی همچون افزایش تعرفه‌ها اشاره کرده است و ذکر کرده که می‌خواهد تعرفه‌های وارداتی بر کالاهای وارداتی چین را به میزان زیادی افزایش دهد. به‌رغم این گفته‌ها این کار ممکن است با مقابله به مثل کشورهای دیگر در مورد کالاهای آمریکایی روبه‌رو شود و عملی بودن این اقدام چندان مشخص نیست.

سیاست‌های مهاجرت

ترامپ در برنامه‌های خود به اخراج مهاجران غیرقانونی اشاره کرده است. این کار که در صورت اجرایی شدن منجر به بیرون کردن ۱۱ میلیون نفر از آمریکا می‌شود، هرچند در ظاهر به نظر می‌رسد موجب افزایش اشتغال شود اما بنا بر گزارش سازمان‌های سیاستی ایالات متحده، تولید ناخالص داخلی حقیقی این کشور را تا ۶/ ۱ تریلیون دلار کاهش می‌دهد. آثار این سیاست هم بر عرضه و هم بر تقاضای نیروی کار اثر خواهد گذاشت. در این میان صنایعی که به شدت وابسته به نیروی کار مهاجر ارزان هستند، آسیب خواهند دید. ترامپ همچنین در مورد کاهش تعداد مشاغل اشغال شده توسط مهاجران قانونی نیز صحبت کرده است و قصد دارد این کار را از طریق دشوارتر کردن اخذ ویزا برای این کارگران انجام دهد.