رئیس بزرگ آپاچی‌ها!

دنیای اقتصاد: آنهایی که ادعای آفرودسازی دارند، تنها فکر و ذکرشان این است که چهار چرخ متحرکی بسازند که بتواند زوایای بیشتر از ۴۵ درجه را مانند خرچنگ، چنگ بیندازد و بالا برود. اما واقعیت این است که استفاده از این مدل خودروها تنها در قامت حرفه‌ای‌ها و راننده‌های «هیل کلایمب» یا تپه نورد است. شاید ساختن این سبک از خودروها کار سختی باشد، ولی در حقیقت کار سخت‌تر و هنرمندانه‌تر آن است که شما کاری کنید که خودروی آفرودتان را هر راننده ساده‌ای بتواند کنترل کند. تویوتا خیلی قصد داشت که بتواند مفهوم آفرودهای سایز بزرگ خانوادگی و لوکس را با هایلندر خود ‌تداعی کند، ولی نشد. در ادامه فورد را با اکسپلورر زیبایش دیدیم که در همان ابتدای کار زیر بار فشار اعمال خارج جاده‌ای کم آورد. سوبارو روی اوتبک خود خیلی حساب باز کرده بود ولی ژاپنی‌ها کم‌کم آنقدر به خواص اسپورت‌گرایی این خودرو اضافه کردند که می‌شد با این خودرو در رقابت‌های سرعت نیز شرکت کرد. هوندا پایلوت و دوج دورانگو رقبایی بودند که عملا فقط حرف می‌زدند. باید اعتراف کرد که ستاره درخشان شاسی‌بلندهای فول‌سایز آفرود با ویژگی‌های لوکس، تنها جیپ گرند چیروکی است. به‌خصوص آنکه شرکت نسخه جدید ۲۰۱۷ آن را نیز برای بازارهای جهانی تدارک دیده است.

آپاچی‌ها می‌آیند

با قدرتمند شدن فورد، جنرال‌موتورز و درمجموع کلیه رقبای هم‌کلاس گرند چیروکی و در ادامه بحران مالی در گروه خودروسازی کرایسلر، تولید نسل جدید گرند چیروکی عملا منطقی به نظر نمی‌رسید ولی شرکت بدون ترس از آینده، تسلیم نشد و چهارمین عضو خانواده را در ۲۰۱۱ روانه بازار کرد. محصول جدید در همان سال اول عرضه توانست ۳۰ جایزه طراحی کسب کند. همچنین با کسب بالاترین امتیاز از سوی موسسه IIHS توانست یکی از ایمن‌ترین شاسی‌بلندهای فول‌سایز دنیا لقب بگیرد. طراحی نسخه جدید به‌قدری پیشرفت کرده بود که ضریب آیرودینامیک آن به طرز عجیبی ۱۴۶درصد بهینه‌تر شده بود. وقتی هلدینگ FCA‌ (ادغام دو کمپانی فیات و کرایسلر) در سال ۲۰۱۴، وهم عجیبی را در دل طرفداران گرند چیروکی انداخت. ایتالیایی‌ها که در زمینه ساخت سواری و خودروهای اسپرت چیره‌دست بودند، اساسا علاقه‌ چندانی به خودروهای شاسی‌بلند نداشتند و در حقیقت تصویر خوبی نسبت به محصولات آفرود در ذهن خود نمی‌دیدند. اما کرایسلر نمی‌خواست تجربه نسل سوم را دوباره تکرار کند. به همین خاطر بدون در نظر گرفتن قیمت و استراتژی‌های بازارمحور، تمام تلاش خود را در زمینه طراحی و آپشن به کار بست. این شد که مدل بعد از ۲۰۱۴ به دلیل تزریق کمک‌های مالی از سوی ایتالیایی‌ها، با جسارت بیشتری تولید شدند. اکنون در آستانه سال جدید میلادی، گرند چیروکی‌های ۲۰۱۷ از راه رسیده‌اند. خودرویی که پیشرانه آن جزو ۱۰ پیشرانه برتر موسسه Ward بوده است. قیمت پایه این خودرو چیزی حدود ۵۰ هزار دلار اعلام شده است.

وقتی رئیس‌ بزرگ، کوچک بود

پروژه Grand Cherokee اساسا پیش از آنکه با اسم جیپ معروف شود، توسط زیرمجموعه آنها AMC (شرکت امریکن موتور) در ابتدای دهه ۸۰ میلادی مطرح شده بود. بعد از خریداری ای‌ام‌سی توسط کرایسلر که خود جیپ را نیز به فرزندی قبول کرده بود، چیروکی را از ۱۹۸۴ روی خط تولید برد. این خودرو یک شاسی‌بلند سایز متوسط با توانمندی‌های قابل قبول در دنیای آفرود بود. چیروکی تا سال ۲۰۰۱ ایام موفقی را پشت سر گذاشت و سرانجام جای خود را به شاسی‌بلند هم‌کلاس و مدرنی به اسم «لیبرتی» داد. اما چیروکی آنقدر برای جیپ سودآوری داشت که خداحافظی با آن محال به نظر می‌آمد. بنابر‌این پیش از آنکه پروژه از رده خارج کردن چیروکی استاندارد تحقق پیدا کند، شرکت در ۱۹۹۲ نسخه فول‌سایز آن را با اسم «گرند چیروکی» معرفی کرد. این خودرو یکی از اولین پروژه‌های جیپ بود که به کمک ابرکامپیوترها طراحی شده بود. به همین خاطر است که به نسبت قد و قواره بلند بالایش، ضریب آیرودینامیک عالی دارد. در حقیقت کرایسلر وقتی فورد اکسپلورر را می‌دید، به‌شدت به آن حسادت می‌ورزید. گرند چیروکی پاسخ مناسب این رقیب به آن رقیب بود.

نسل اول آن با جعبه‌دنده ۵‌سرعته ضریب کوتاه، شیشه‌های برقی، قفل مرکزی و صندلی چرم، سر و صدای زیادی را در زمان خود به راه انداخت. استفاده از دو پیشرانه ۴ و ۲/ ۵ لیتری هشت سیلندر Vشکل جیپ فوق را از نظر قدرت سر زبان‌ها انداخت. اواخر نسل در سال ۱۹۹۸ بود که شرکت یک پیشرانه ۹/ ۵ لیتری هشت سیلندر Vشکل را با قدرت ۲۴۵ اسب‌بخار روانه بازار کرد. نسل دوم در ۱۹۹۹ با یک زبان طراحی متفاوت‌تر رونمایی شد. نسخه جدید ۱۲۷ قطعه از قطعات نسل قبلی را هنوز در باطن خود ذخیره کرده بود. کرایسلر در تمام مدت نسل قبل روی نسل جدید پیشرانه‌ها کار کرد و سرانجام از نسل جدید هشت سیلندرهای Vشکل و مدل جدید انتقال قدرت دو دیفرانسیل خود به اسم «کوادرا درایو» پرده‌برداری کرد. گرند چیروکی برای اولین‌بار از جعبه‌دنده کمکی نیز استفاده کرد. اما واقعیت آن است که بزرگ‌ترین انقلاب فنی نسل دوم، جعبه‌دنده ۴ سرعته اتوماتیک آن است. مدل‌های جدیدتر با رویکرد مشتری‌محوری تولید می‌شد. مثلا سیستم صوتی حرفه‌ای با چنجر CD ۱۰ تایی و سیستم تهویه مطبوع دوگانه از جمله آپشن‌هایی بود که حتی روی خودروهای لوکس دیده نمی‌شد. قوی‌ترین ویرایش این خودرو در نسل دوم، نمونه‌ای بود که با قلب ۷/ ۴ لیتری هشت سیلندر خود می‌توانست ۲۶۵ اسب‌بخار نیرو تولیدکند. به جرات می‌توان گفت دوران طلایی جیپ با گرند چیروکی، سال ۲۰۰۵ همزمان با عرضه نسل سومش همراه شد. در همین دوره کرایسلر با دایملر (مالک برند مرسدس‌بنز) شراکت کرده بود. به همین دلیل گرند چیروکی‌های نسل سوم با پیشرانه‌های پیچیده ۴ لیتری ۶ سیلندر خطی تولید می‌شدند. شرکت از نسخه جدید کوادرا درایو رونمایی کرد. در بین خودروسازان آمریکایی گرند چیروکی جدید روی صندلی‌های عقب خود از نمایشگر DVD بهره می‌برد. زبان طراحی محصول جدید کمی با ساختار همیشگی‌اش تفاوت داشت ولی همین اقدام ساختارشکنانه، موجب ریزش بخش بزرگی از مشتریانش شد. این پروسه نه‌چندان شیرین ۵ سال طول کشید.

به روایت عدد و رقم

کرایسلر مالک برند جیپ درباره گرند چیروکی جدید، مستقل از فیات عمل کرد. پیشرانه‌ای که درون سینه آن قرار گرفته، همان نیروگاه حیرت‌انگیز معروف به «۳۹۲ Apache» است. پیشرانه دوست‌داشتنی که کرایسلر آن را از ۲۰۰۷ به مدار تولید خود اضافه کرد. ۳۹۲ آپاچی ابتدا روی دوج چلنجر (دیگر زیرمجموعه کرایسلر) تعبیه شد و موجی از استقبال را به همراه خود آورد. گام بعدی استفاده از موتور فوق روی مدل کرایسلر ۳۰۰ بود. سپس پیکاپ‌های غول‌آسای Ram کاندیدای استفاده از این قلب افسانه‌ای شدند. پس از آنکه پیشرانه فوق امتحان خود را پس داد و اهداف شرکت را برآورده کرد، کرایسلر تصمیم گرفت آن را روی شاسی‌بلند فول‌سایز آفرود «گرند چیروکی» امتحان کند. اصلا این ۳۹۲ آپاچی چیست؟ یک موتور ۴/ ۶ لیتری هشت سیلندر Vشکل تنفس طبیعی که با سیلندرهای ۹۰ درجه‌اش می‌تواند ۴۷۵ اسب‌بخار نیرو را در ۶۰۰۰ دور در دقیقه و ۶۳۷ نیوتن‌متر گشتاور را در ۴۳۰۰ دور در دقیقه، فراهم کند. باورکردنی نیست که سیلندرهای ۹/ ۱۰۳ میلی‌متری آن می‌توانند ضریب تراکم ۹/ ۱۰ بر یک را فراهم کنند. تاب تحمل این پیشرانه، دور موتور ۶۴۰۰ است. گرند چیروکی، ابعادی خیره‌کننده دارد. طول، عرض و ارتفاع آن به ترتیب ۴۸۵۹، ۱۹۵۸ و ۱۷۵۶ میلی‌متر شده که نشان می‌دهد این خودرو حداقل از نظر قد و قواره از رقبای اصلی‌اش جی‌ام‌سی آکادیا، سوبارو اوت بک، تویوتا هایلندر و حتی ب‌ام‌و ایکس۵ چیزی کم ندارد. فاصله بین دو محور جیپ فوق ۲۹۱۵ میلی‌متر است که یکی از طویل‌ترین‌ها در نوع خودش است. یکی از دلایل استحکام و پایداری این خودرو، فاصله عرضی بین محورهایش است. فاصله بین دو محور جلویی گرند چیروکی ۱۶۱۷ و فاصله بین دو محور عقبی آن ۱۶۳۳ میلی‌متر است. این جیپ از سطح زمین ۲۱۱ میلی‌متر فاصله دارد. در قسمت انتهایی این خودرو، یا همان قسمت بار آن می‌توان از فضای ۹۹۴ لیتری آن استفاده کرد. محیطی عالی برای قرار گرفتن حداقل نیمی از وسایل منزل. البته شرکت هنوز هم نسبت به وزن آن برنامه خاصی تدارک ندیده است. گرند چیروکی با جرم خالص ۲۳۱۵ کیلوگرمی‌اش تقریبا از تمام رقبای خود سنگین‌تر از آب درآمده است. البته همین هم برایش چسبندگی بیشتر را به ارمغان آورده است. متوقف کردن این غول فولادی حتی در سرعت‌های پایین نیز معضل است، چه برسد به شتاب‌گیری‌های ناگهانی. به همین دلیل بوده که دیسک‌های ترمز آن از چیزی که فکر می‌کنید نیز عریض‌‌تر است. چرخ‌های جلویی آن مجهز به دیسک ترمزهای ۳۸۰ میلی‌متر و چرخ‌های عقبی‌اش مجهز به نمونه ۳۵۰ میلی‌متر هستند. در گرند چیروکی‌های استاندارد تایرهای ۴۵/ ۲۹۵ میلی‌متری ۲۰ اینچی می‌بینیم. اما روی نسخه اس.آر.تی لاستیک‌های غول‌آسای ۳۵/ ۳۰۵ میلی‌متری ۲۲ اینچی را شاهد هستیم. عجیب است که این برند اصیل آمریکایی برای طراحی جعبه‌دنده‌اش سراغ متخصص آلمانی این حوزه یعنی شرکت ZF رفته است. آلمان‌ها برای این شاسی‌بلند از گیربکس معروف ۸ سرعته خود استفاده کرده‌اند. شاید گرند چیروکی بیش از حد سنگین باشد ولی پیشرانه‌اش آنقدرها هم ضعیف نیست. ماحصل این فاکتورهای مثبت و منفی خودش را در شتاب‌ اولیه نشان می‌دهد. شتاب صفر تا صد این خودرو ۹/ ۴ ثانیه است. رقمی فوق‌العاده چشمگیر برای یک محصول در این کلاس. شتاب صفر تا ۱۶۰ کیلومتر در ساعت آن ۹/ ۱۱ ثانیه، شتاب صفر تا ۲۰۰ کیلومتر ۷/ ۲۰ و در نهایت شتاب صفر تا ۲۵۰ کیلومتر در ساعت آن زیر ۵۰ ثانیه طی می‌شود. به خوبی معلوم است که وزن بالای جیپ بالاخره تاثیرش را در شتاب‌های بالاتر گذاشته است. با این خودرو می‌توان ۴۰۰ متر را در ۱/ ۱۳ ثانیه و با سرعت ۱۶۸ کیلومتر در ساعت پیمود. پیمایش مسیر یک کیلومتری با آن به ۲/ ۲۴ ثانیه نیاز دارد. در قسمت‌ شتاب‌ ثانویه نیز شاهد اعداد و ارقام بهتری هستیم. پیمایش ۶۰ تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت با دنده چهار دقیقا ۷/ ۳ ثانیه ثبت شده است. از ۸۰ تا ۱۲۰ با دنده چهار ۷/ ۳ ثانیه طول می‌کشد. همین پیمایش با دنده پنج ۲/ ۵ ثانیه و با دنده شش ۶/ ۷ ثانیه طول می‌کشد. دست آخر بد نیست بدانید که سرعت نهایی این خودرو ۲۶۰ کیلومتر در ساعت است.

نظر نهایی

جیپ استاد ساخت خودروهای آفرود است. یعنی بیش از آنکه در زمینه شاسی‌بلندسازی متخصص باشد، در حوزه خارج جاده‌ای تخصص دارد. بنا بر این نسبت به توانمندی‌های حرکتی این خودرو در مسیرهای ناهموار و قابلیت حضور در تمامی اقلیم‌های آب و هوایی، شک نداشته باشید. از نظر کیفیت و متریال نیز می‌توان با چشمانی بسته به لوازم و تجهیزات به کار رفته در آن اعتماد داشت. آپشن‌ها و امکانات داخلی آن شاید مانند یک سدان اروپایی، انبوه و فوق‌العاده نباشد ولی با این حال به اندازه کافی سرگرم‌کننده است. اما همه‌چیز جیپ گرند چیروکی ۲۰۱۷ آنقدرها که نشان می‌دهد، خوب و رو به روال نیست. این خودرو کمی بین دنیای لوکس‌ها و اسپورت‌ها گیر افتاده است. ماهیت و شخصیت آن کمی چندگانه شده است. با اینکه گرند چیروکی خودروی چندان باسابقه و کهنه‌کار نیست، ولی باز هم از همان روزهای اول تولیدش، کمی از مد افتاده و قدیمی بوده است. البته جیپ به احترام شدید نسبت به سنت‌های طراحی‌اش معروف است. این را می‌شود در رنگلر و حتی رنه‌گید نیز مشاهده کرد. شاید در یک بررسی مستقل، این اتفاق چندان چیز تلخی نباشد ولی در قیاس با دیگر رقبایش نمی‌تواند با همین روال پیش برود.

رئیس بزرگ آپاچی‌ها!