دنیای اقتصاد: سهم خودروهای خودران از بازار خودرو جهان صفر و سهم خودروهای تمام الکتریکی از این بازار کمتر از یک درصد است. این یعنی هر دو آنها در ابتدای راه خود قراردارند. پایگاه خبری اتواولوشن با انتشار مقاله‌ای به این موضوع پرداخته است که در سالی که گذشت خودروهای الکتریکی برنده شدند یا خودروهای خودران یا اینکه همچنان باید چشم به توسعه خودروهای سوخت فسیلی داشته باشیم. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که خودروهای خودران با توجه موانع قانونی که در کنار موانع فنی فعلی برسرراهشان قرار دارد در سال ۲۰۱۷ نیز شانس زیادی برای راه یافتن به تولید انبوه ندارند. خودروهای الکتریکی نیز همچنان با محدودیت‌های ساختاری باتری و شارژ دست به گریبان هستند. به همین منظور فضا کاملا برای خودروهای بنزینی و دیزل فراهم است تا با مصادره و به کارگیری فناوری خودران به نفع خود، فاصله خود را با الکتریکی‌ها بیشتر کنند. قدر مسلم آن است که خودروهای بنزینی زیرساخت خودرویی کاملی دارند که فناوری خودران می‌تواند موجب تداوم جذابیت آنها شود. با این حال در حال حاضر برای عموم مردم این تلقی ایجاد شده که خودروهای خودران حتما باید برقی هم باشند. به راستی این ذهنیت اشتباه از کجا سرچشمه گرفته است؟

۱۲ روز از سال ۲۰۱۷ میلادی می‌گذرد ولی گویی هنوز در میانه ژوئن ۲۰۱۶ هستیم. بحث‌های مربوط به طراحی خودروهای بدون راننده، قوانین، سرمایه‌گذاری، فروش، عرضه، مشتری و بازاریابی آنها همچنان با همان حرارت قبل پیگیری می‌شود. بارها درباره موفقیت یا عدم موفقیت این محصولات آینده‌نگر بحث شده است؛ اما کمتر کسی به این نکته توجه کرده بود که اساسا ماهیت فنی خودران‌ها، چه ساختاری خواهد داشت؟ آیا آن‌طور که تسلا، فارادی، اپل و گوگل برنامه‌ریزی کرده‌اند، این خودروها با قوای محرکه برقی تولید خواهند شد یا اینکه سرانجام نفوذ و اعتبار غول‌هایی مانند مرسدس‌بنز، آئودی، فورد و نیسان کار خود را خواهد کرد؟ پاسخ به این سوال در ظاهر ساده، نقشه راه دهه‌ها ی بعدی صنعت خودرو را تبیین می‌کند. به نظر می‌رسد زمان زیادی تا ۲۰۳۰ (که به عقیده بسیاری از دولت‌ها زمان از رده خارج کردن خودروهای سوخت‌فسیلی قلمداد می‌شود) باقی مانده است؛ اما با داده‌های اولیه شرکت‌های خودروسازی در سال گذشته میلادی نیز می‌توان چندوچون آینده را از همین امروز مشخص کرد. موافقان انرژی‌های نو به دلیل مسائل آلایندگی و محیط‌زیستی و همچنین پایان‌پذیر بودن نفت، به‌شدت با بنزین و گازوئیل مخالفند و برق را بهترین راهکار می‌دانند. مخالفان این نوع از سوخت‌ها نیز نبود زیرساخت در اغلب کشورهای جهان، دستیابی به سیستم‌های پالایش جدید و کشف میادین جدید نفتی را بهترین بهانه برای شکل‌گیری آینده خودروهای برقی با موتورهای درون‌سوز عنوان می‌کنند.

نیم‌نگاهی به عقب

برخلاف آنچه تصور می‌شود،‌ خودران‌ها وسایل نقلیه نوظهوری نیستند. شاید عجیب باشد ولی نخستین نمونه از این نوع اتومبیل‌ها در دهه ۲۰ میلادی معرفی شد. طبیعی است که در آن ایام، پدیده خودران، محدود به حرکات ساده از پیش تعیین‌شده می‌شد. در دهه ۵۰ اولین محصولات خودران واقعی در ابعاد یک خودرو به‌صورت آزمایشی تولید شد. سال ۱۹۸۰ دانشگاه «کارنگی ملون» وسایل نقلیه هوشمندی را ابداع کردند که با در اختیار داشتن نسل اول کامپیوترها می‌توانستند تا حدودی فضای اطراف خود را تشخیص دهند. در ۱۹۸۰ مرسدس‌بنز توانست اولین خودروسازی باشد که به‌صورت رسمی در این زمینه سرمایه‌گذاری کرد. در ۱۹۸۷ ناگهان موج جدید صنعت خودرو به سمت خودران‌ها کشیده شد. جنرال‌موتورز، نیسان، تویوتا،‌ آئودی و ولوو هرکدام بخش‌های مستقلی را برای تحقیق در این حوزه اختصاص دادند. بوش آلمان نیز یکی از نخستین کارخانه‌های قطعه‌سازی بود که برای همکاری با خودروسازان اعلام آمادگی کرد. خودروهای بی‌راننده تا ابتدای قرن ۲۱ بیشتر در تحقیقات دانشگاهی، پروژه‌های حاشیه‌ای خودروسازان و نهایتا در فیلم‌های علمی-تخیلی حضور پیدا می‌کردند. سال گذشته میلادی، یکی از تاثیرگذارترین زمان‌ها در دنیای خودروهای بی‌راننده محسوب می‌شود. در ۲۰۱۶ تمام مرزبندی‌ها و خط‌کشی‌ها تعیین شد. عده‌ای بر این باورند که برندگان این میدان،‌ خودروسازان سنتی بودند که از قوای محرکه درون‌سوز (بنزین یا گازوئیل) استفاده می‌کردند؛ اما برخی نیز معتقدند شرکت‌های تازه‌کاری مانند تسلا، فارادی و یا دو غول صنعت دیجیتال گوگل و اپل با بهره‌گیری از قوای محرکه برقی کاپ قهرمانی را بالای سر برده‌اند.

خودران‌های برقی؛ خلاق ولی فانتزی

سال گذشته اپل بیش از ۱۰۰۰ نفر (شامل کارمند،‌ کارگر،‌ متخصص و مدیر) را برای توسعه خودروهای بدون‌ راننده‌اش به خدمت گرفت. اپل در این مسیر به‌عبارتی مجبور شد از فناوری‌های نوظهور فولکس‌واگن نیز استفاده کند. این در حالی است که خود فولکس اساسا علاقه‌ای به بهره‌گیری از قوای محرکه برقی از خود نشان نداده است. نام «بایدو» اغلب به‌عنوان بزرگ‌ترین موتور جست‌وجوی اینترنتی چین به گوش رسیده است؛ اما این شرکت فناورانه در سال ۲۰۱۴ نخستین برنامه‌هایش برای حضور در دنیای خودران‌ها را استارت زد. در ادامه طی سال گذشته میلادی بود که آنها توانستند موافقت ب‌ام‌و برای همکاری در حوزه موتورهای برقی را کسب کنند. مهندسان بایدو توانستند روی شاسی سری ۳ آلمان‌ها، یک مسیر کوتاه ۳۰ کیلومتری را دور پکن پیمایش کنند. حضور شرکت بوش آلمان دیگر تبدیل به یکی از بایدهای صنعت خودرو شده است. این شرکت سال گذشته بخش ویژه‌ای را در کارخانه‌اش برای تولید قطعات مربوط به اتومبیل‌های خودران تهیه کرد. آنها با استخدام ۲ هزار نفر قراردادهای اولیه‌ای را برای تامین تجهیزات برقی شرکت‌هایی چون تسلا و گوگل منعقد کردند. البته از گوشه و کنار خبر می‌رسد که بوش همکاری‌های نزدیکی با پورشه را نیز آغاز کرده است. دلفی،‌ بزرگ‌ترین سازنده لوازم الکترونیکی برای خودروهای ساخت انگلستان نیز برای ساخت نخستین خودروی بی‌راننده خود اقداماتی انجام داد. دلفی که تخصص خوبی در زمینه باتری و موتورهای برقی دارد، روی شاسی آئودی Q۳‌ یک نسخه آزمایشی را اجرا کرد. شرکت می‌گوید تست‌های اولیه بعد از پیمایش مسافتی بیش از ۵۴۰۰ کیلومتر،‌ کاملا امیدبخش بوده است.

خودران‌های درون‌سوز؛ قدرتمند ولی کُند

بی‌تردید فعال‌ترین خودروساز سنتی در صنعت اتومبیل‌های بدون راننده، آئودی بوده است. شرکت توانست آزمون‌های اولیه روی A۷ را با موفقیت پشت سر بگذارد. تازه این در حالی است که شرکت برنامه‌های آتی خود را برای عرضه اولین لوکس خودران یعنی مدل A۸‌ را نیز طرح‌ریزی کرده است. خودروهای هوشمند آئودی با پیشرانه‌های بنزین‌سوز توربوشارژ شده، استانداردهای ایمنی لازم تا سرعت ۶۰ کیلومتر در ساعت را کسب کرده‌اند. ب‌ام‌و با تردیدهای فراوان سرانجام فعالیت قدرتمند خود را برای ساخت یک نمونه خودران استارت زد. باواریایی‌ها با همکاری غول تراشه‌سازی دنیا یعنی اینتل از پروژه پایه خود به اسم iNext رونمایی کردند. محصولی که قرار است به‌صورت هیبریدی (برقی-گازوئیلی) روی پلت‌فرم i۸‌ پیاده‌سازی شود. در ۲۰۱۶ شاهد بزرگ‌ترین اتحاد بین سردمداران صنعت کامیون و تراک بودیم. گردهمایی معنادار ولوو، مان، اسکانیا، ایویکو و داف برای ساخت یک کشنده بی‌راننده، بزرگ‌ترین تهدید برای مرسدس‌بنزی بود که چندی پیش از یک خودران مفهومی در کلاس کامیونت‌ها رونمایی کرده بود. هنوز اطلاعاتی از خودروی جدید منتشر نشده است. حتی نمی‌دانیم سهم‌خواهی هر یک از این شرکت‌ها به چه صورت است یا اینکه هرکدام قرار است چه مسوولیتی را روی پروژه به عهده بگیرند. وقتی اواخر ۲۰۱۶ اعلام شد که فورد یک شرکت جدید به اسم FSM (شرکت پویای هوشمند فورد)، دیگر معلوم شد که آنها قصد دارند، به‌زودی حضورشان در صنعت خودران‌ها را اعلام کنند. پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمد و شرکت اولین نمونه جدی خود بعد از حدود یک دهه تحقیق را در قالب سدان فیوژن روی کار آورد. سال گذشته خبر سرمایه‌گذاری کهکشانی ۵۰۰ میلیون دلار جنرال‌موتورز برای خرید شرکت کوچک حمل‌ونقل موبایلی «لیفت»، بزرگ‌ترین رویداد در خودروسازی آمریکا به شمار می‌آمد.