انتخاب خودرو متناسب با شرایط بازار
با توجه به اجرای برجام و لغو تحریم‌های بین‌المللی، امضای قراردادهای خودروسازان با شرکای خارجی‌شان از سراب خارج شده و صورت واقعی به خود گرفته. در این شرایط یکی از موضوعات مهم در قراردادهای خودروسازان با طرف خارجی، بحث انتخاب خودروی متناسب با نیاز بازار است.بعد از توافق هسته‌ای و تحریم بازار خودرو از سوی مشتریان، آنها در شرایط کنونی در انتظار زمان مناسب برای خرید خودرو هستند. از آنجا که در موضوع خرید خودرو بحث قیمت و کیفیت برای مشتریان از اولویت بسیار زیادی برخوردار است، بنابراین یکی از موضوعات مهم در آینده بازار خودرو انتخاب محصولاتی است که بتواند انتظارات و نیاز مشتریان را مرتفع کند. هرچند به گفته دست‌اندرکاران صنعت خودرو، حضور خودروسازان معتبر جهانی در ایران و ورود خودروهای به‌روز به کشور، پروسه‌ای زمانبر به‌شمار می‌رود و ممکن است نزدیک به دو سال طول بکشد اما انتخاب خودروهای آینده بازار ایران براساس قیمت و کیفیت مناسب باید مدنظر خودروسازان قرار بگیرد.
بنابراین انتخاب شرکای خودروسازی باید به گونه‌ای باشد که ضمن ورود کلاس‌های متعدد خودرو، بحث قیمت و کیفیت نیز دیده شود تا تشنگی بازار خودرو در ایران رفع شود. در این میان، بررسی تجربه گذشته خودروسازان در انتخاب محصولات نشان‌دهنده آن است که انتخاب خودروها، متناسب بازار، سلیقه و نیاز مشتریان بوده است، به طوری که کارشناسان انتخاب محصولات برای تولید طی سال‌های گذشته را موفق توصیف می‌کنند. به‌طور مثال تولید پژو ۴۰۵ در زمان خود انتخابی مناسب بود و پتانسیل‌های خوبی برای عرضه در بازار داشت. نمونه دیگر پراید است که انتخابش در دهه ۷۰ به جا و درست بود زیرا بازار نیاز جدی به خودرویی ارزان داشت که اقشار مختلف بتوانند آن را خریداری کنند. براین اساس با وجود انتقادات کیفی بسیاری که بعدها به آن صورت گرفت این خودرو مناسب بازار ایران بود زیرا از نظر تناسب کیفیت با قیمت به گونه‌ای بود که نیاز بخش مهمی از جامعه را برطرف می‌کرد و مشتریان نیز آن را متناسب با خواسته‌ها و نیازهای خود می‌دانستند. از سوی دیگر خرید آن برای مشتری به صرفه بود. در این میان کارشناسان به تجربه ال‌۹۰ یا محصولاتی مانند مزدا و ماکسیما اشاره می‌کنند که در ابتدا با استقبال بازار روبه‌رو نشد اما کمی بعد از آن نظر مشتریان را به خود جلب کرد و استقبال بسیاری از آنها صورت گرفت. حتی خودروسازان خارجی که تلاش کردند خودروهای دیگری را جایگزین ماکسیما کنند، نتوانستند از نظر کیفیتی با این محصول رقابت کنند. این نشان می‌دهد طی ۲۰ سال گذشته انتخاب خودرو برای تولید مناسب بوده است.امیرحسین کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت در گفت‌وگو با خبرنگار ما در این باره می‌گوید: خودروسازان در گذشته انتخاب‌های خوبی را برای تولید محصولات خود داشتند بنابراین در شرایط کنونی نیز باید با نیازسنجی بازار، خواسته‌ها و انتظارات مشتریان پای قرارداد با خودروسازان خارجی بروند.وی می‌گوید: اصل مهم در بازار، تنوع محصول در کلاس‌های مختلف برای رفع نیاز مشتریان مختلف است. بنابراین بحث قیمت، کیفیت و به روز بودن خودروها در کشورهای مبدا است. به خصوص آن که خودروی تاریخ مصرف گذشته به درد مشتریان نمی‌خورد.وی می‌افزاید: کلاس‌بندی خودروها و انتخاب آنها برای تولید از اهمیت اساسی برخوردار است.

بر این اساس به نظر می رسد که در شرایط کنونی که با اجرای برجام و لغو تحریم‌ها، بحث همکاری مشترک دوباره خودروسازان داخلی با برندهای معتبر جهانی مدنظر قرار گرفته است بحث انتخاب نوع محصولات از اهمیت بسیاری برخوردار باشد. بنابراین هرچند یکی از اهداف خودروسازان داخلی‌ حل مشکلاتی همچون افت تقاضا، کاهش تولید و... است اما خودروسازان باید مراقب باشند تا انتخاب‌هایشان متناسب با شرایط بازار داخل به خصوص مصرف‌کننده‌ای باشد که از خودروهای قدیمی، تکراری و تاریخ مصرف‌گذشته خسته شده است. بنابراین انتخاب خودروسازان باید بر اساس نیازسنجی و مطالعاتی که از بازار به دست آمده، صورت بگیرد تا شراکت با خودروسازان خارجی در بازار ایران بازخورد خوبی نیز از سوی مشتریان داشته باشد. به نحوی که اگر در قرارداد با پژو و رنو خودروهایی تولید می‌شود که قرار است رنج بین 20 تا 40 و رنج قیمتی 40 تا 80 میلیون تومان را پوشش دهد در همکاری با خودروسازان دیگری چون فولکس واگن، فیات و سیتروئن و حتی بنز نیاز مشتریانی که خودروهای بالای 80 و 100 میلیون تومان را مدنظر دارند، نیز برطرف شود. هرچند ممکن است که قیمت محصولات برخی از این شرکت‌ها متناسب با توان بخش بزرگی از مشتریان داخلی نباشد اما بازارخودروی ایران با حفظ تنوع محصول در رنج‌های مختلف قیمت باید نیاز مصرف‌کنندگانی که خودروهای لوکس‌ و با تجهیزات پیشرفته را احساس می‌کنند را نیز رفع کند و لزوما تنها واردکنندگان خودرو در این زمینه به رقابت با یکدیگر نپردازند.امیرحسین کاکایی با اشاره به اینکه پس از انتخاب‌های مناسب بازار باید سرعت عمل در اجرایی کردن قراردادها مدنظر قرار بگیرد، می‌گوید: باید بتوانیم مذاکره را به موقع و با دقت پیش ببریم و برای آغاز تولید مشترک، برنامه‌ای یک‌ساله تعریف کنیم تا پس از دو سال بتوانیم این برنامه‌ها را در داخل کشور پیاده کنیم. ضمن اینکه پس از پنج سال تولید این خودرو را در بازار متوقف کنیم و سراغ محصول بعدی برویم. در هر صورت اصل مهم آن است که خودروسازان مشتری را راضی نگه دارند.بدین‌ترتیب، هرچند انتخاب خودرو توسط خودروسازان براساس نیاز بازار برای تولید مشترک موضوع مهمی است و نیازمند رعایت یک سری اصول مشخص است اما مولفه مهم دیگر در این میان بحث زمان عرضه محصولات به بازار است. یکی از کارشناسان صنعت خودرو در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: هرچند تجربه گذشته خودروسازان موفقیت‌آمیز بود و بازار نیز از محصولات آنها استقبال کرد اما انتخاب محصول خوب یک بخش قضیه است و بخش مهم دیگر عرضه به موقع محصول است.وی می‌افزاید: به عنوان مثال، خودروی تندر‌90 پس از مذاکره و قرارداد حدود پنج سال طول کشید تا عرضه شود و همین تاخیر سبب شد که با خودرویی نسبتا قدیمی در بازار روبه‌رو شویم. در حال حاضر نیز شاهد هستیم که پس از 15 سال این خودرو تولید می‌شود و همین قدیمی‌بودن باعث نارضایتی مصرف‌کنندگان آن می‌شود