اثرات قیمتی اولین مصوبه خودرویی دولت

هیات‌وزیران طی مصوبه‌ای شرایط جدید شماره‌گذاری خودروهای وارداتی در ازای اسقاط خودروهای فرسوده را اعلام کرد و در این بین خودروهای داخلی را نیز در این مصوبه گنجاند کارشناسان معتقدند این مصوبه افزایش قیمت در بازار خودرو را به دنبال دارد. براساس این مصوبه، خودروهای سواری با مصرف کمتر از ۵ لیتر در صد کیلومتر چون دارای مصرف سوخت کمی هستند از اسقاط خودرو معاف هستند اما خودروهایی با مصرف سوخت بین ۵ تا ۶ لیتر در صد کیلومتر باید ۲خودروی فرسوده را اسقاط کنند؛ خودروهایی با مصرف سوخت ۶ تا ۷ لیتر در صد کیلومتر نیز باید ۴خودرو فرسوده را از رده خارج کنند. خودروهایی که مصرف سوخت‌شان بین ۷ تا ۸ لیتر است نیز باید ۶ خودروی فرسوده را اسقاط کنند و در آخر خودروهایی که مصرف سوخت‌شان بالای ۸ لیتر است باید ۸خودروی فرسوده را از چرخه خارج کنند. این موضوع در حالی است که پیش از این خودروهای وارداتی که زیر ۶ لیتر مصرف سوخت داشتند یک خودروی فرسوده، از ۶ تا ۱۰ لیتر ۴ خودروی فرسوده و ۱۰ لیتر به بالا، ۶ خودروی فرسوده را باید اسقاط می‌کردند. تفاوت اصلى جدول کنونی اسقاط خودروهای فرسوده از سوی واردکنندگان با جدول پیشین در افزایش تعداد طبقات خودروهای وارداتی با میزان مصرف سوخت است. با این حساب طبق مصوبه جدید هیات‌وزیران در سال جاری باید شاهد افزایش خروج فرسوده‌ها از سوی واردکنندگان باشیم. بنابر آمار ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و سوخت کشور در سال گذشته ۲۴۰ هزار خودرو از سوی واردکنندگان خودرو اسقاط شده است که در صورت اجرایی شدن این مصوبه این تعداد به حدود ۴۰۰ هزار خودرو در سال افزایش پیدا می‌کند.

به‌رغم آنکه معاون حمل‌و‌نقل ستاد مدیریت مصرف سوخت یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های مصوبه جدید با گذشته را تمرکز بر کاهش مصرف سوخت و کاهش آلودگى هوا دانسته است و به این ترتیب سعى شده به‌ازاى خودروهایى که مصرف سوخت بیشتری دارند خودروی فرسوده بیشتری نیز از رده خارج شود اما واردکنندگان این مصوبه را موجب افزایش قیمت خودروهای وارداتی و آشفته شدن بازار عنوان می‌کنند. اهمیت این موضوع از آن رو است که بنابر تصمیمات ستاد مصرف سوخت، هزینه یک گواهی اسقاط خودرو ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است؛ بنابراین اجرایی شدن این مصوبه جدید موجب افزایش هزینه‌های واردات خودرو می‌شود که در نهایت از جیب مشتریان خودرو پرداخت می‌شود. برخی فعالان بازار وارداتی‌‌ها در این زمینه تاکید دارند، به دلیل اینکه قیمت گواهی اسقاط خودرو شناور است، بنابراین افزایش قیمت‌ها در بازار وارداتی‌ها گریزناپذیر خواهد بود.

در این مورد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: مقایسه جدول گذشته با جدول کنونی نشان می‌دهد، میانگین تعداد خودروی فرسوده برای اسقاط توسط واردکنندگان ۵۰ درصد افزایش یافته است. وی معتقد است: از آنجا که خودروهای فرسوده براساس مصوبه جدید شامل مالیات بر ارزش افزوده می‌شوند بنابراین با در نظر گرفتن اسقاط خودروها و مالیات بر ارزش افزوده حداقل ۱۰ میلیون تومان به قیمت نهایی خودروهای خارجی اضافه می‌شود. وی تاکید کرد: این افزایش قیمت به منزله این است که متقاضی خودروی وارداتی باید هزینه آلودگی هوا را چندین برابر بپردازد حال آنکه خودروهای داخلی این چنین نیستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف سوخت ۸۰ درصد خودروهای وارداتی به کشور بین ۶ تا ۸ لیتر است که بنابر این مصوبه گروه ۶ تا ۷ لیتر باید ۶ دستگاه خودروی فرسوده و گروه ۷ تا ۸ لیتر نیز ۸ دستگاه خودروی فرسوده را اسقاط کنند.

از آنجا که حجم عمده واردات خودرو در این مصرف سوخت قرار می‌گیرد، بنابراین قیمت خودروهای وارداتی بیش از ۱۰ میلیون تومان افزایش را به خود خواهند دید. واردکنندگان خودرو در این بین انتقاداتی را نسبت به دولت مطرح می‌کنند؛ اینکه چرا سهم خودروسازان داخلی در اسقاط خودروها همیشه کم‌رنگ دیده شده است. با وجود اینکه واردکنندگان به مصوبه دولت انتقاد دارند اما در مصوبه جدید هیات دولت خودروهای پرمصرف داخلی نیز از ابتدای سال آینده مشمول اسقاط خودروهای فرسوده می‌شوند. براساس این مصوبه خودروسازان با تولید خودروهای سواری داخلی با مصرف سوخت ۵/ ۸‌ لیتر و بیشتر در صد کیلومتر باید یک دستگاه خودروی فرسوده اسقاط کنند. بررسی مشخصات فنی و رتبه انرژی خودروهای داخلی نشان می‌دهد که مصرف سوخت ۲۰‌خودروی داخلی، بالاتر از ۸و نیم لیتر در صد کیلومتر است؛ بنابراین خودروسازان باید به ازای تولید هر یک از این خودروها یک خودروی فرسوده را اسقاط کنند. یکی از نکات قابل‌توجه اینکه خودروهای دارای مصرف سوخت بیش از ۸ لیتر را عمدتا خودروهای قدیمی، ملی و چینی تشکیل می‌دهند.

به رغم آنکه نقش خودروسازان در خروج فرسوده‌ها و کاهش آلودگی هوا در این مصوبه مورد توجه قرار گرفته است اما دست‌اندرکاران صنعت خودرو اجرای این مصوبه را موجب افزایش قیمت خودروهای داخلی نیز عنوان می‌کنند. به اعتقاد آنها با توجه به اینکه تولید‌کنندگان نیز همچون وارد‌کنندگان با در نظر گرفتن میزان مصرف سوخت محصولاتشان ملزم به خروج خودروی فرسوده شده‌اند پیش‌بینی می‌شود که هزینه این کار بر دوش مشتری قرار گیرد و خودروهای تولیدی سال آینده از این ناحیه با افزایش قیمت مواجه شوند. برهمین اساس طی هفته گذشته محمدشریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت طی نامه‌ای از معاون اول رئیس جمهور درخواست کرد که خودروسازان داخلی را از این مصوبه معاف کند. وی دلیل مهم این موضوع را افزایش قیمت خودروهای داخلی عنوان کرده است. آنگونه که به‌نظر می‌رسد هدف دولت از ورود خودروسازان داخلی به چرخه خروج فرسوده‌ها در راستای افزایش نقش خودروسازان در رویه‌های مربوط به کاهش آلودگی هوا است. موضوعی که محصولات داخلی یکی از متهمان ردیف اول آن به حساب می‌آیند.