مزایا و معایب نمایشگر‌های غول‌پیکر
تصمیم‌گرفته‌اید تلویزیون جدیدی با صفحه نمایش بزرگ خریداری کنید. اما برند‌های مختلف به همراه محصولات گوناگونشان باعث سردرگمی شما شده‌اند؟ اگر در این شرایط قرار گرفته‌اید بد نیست به راه‌های جایگزین برای صفحه‌های نمایشگر غول‌پیکر فکر کنید. مثلا استفاده از پروژکتورها می‌تواند بهترین گزینه و جایگزین برای افرادی باشد که به‌دنبال صفحه نمایش بزرگ هستند. در حال حاضر با بالا رفتن کیفیت نمایش پروژکتورها، این دستگاه‌ها که روزگاری استفاده از آنها بسیار محدود و تنها به بهانه برگزاری یک کنفرانس بود، مورد توجه قرار گرفته است. اگر کمی به فکر فرو رفته و مطمئن نیستید این دستگاه‌ها را جایگزین تلویزیون کنید می‌توانید در ادامه با این گزارش همراه شوید. در این گزارش به نکات مثبت و منفی استفاده از پروژکتورها آشنا خواهید شد.
اصول اولیه پروژکتورها
پروژکتورهای نمایش از جلو در حقیقت سامانه‌ای دو تکه هستند: یک پروژکتور که تصاویر را ایجاد می‌کند و صفحه مخصوصی که آن را بازتاب می‌دهد. پروژکتورها عموما از این سه فناوری؛ یعنی DLP، LCD و LCOS تولید شده‌اند.
پروژکتورهای LCD اصولا با همان فناوری ساخته شده‌اند که در تلویزیون‌هایی با پنل تخت (Flat-Panel) مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع، پروژکتورهایی از این دست در حوزه قیمتی ارزان تا متوسط جای می‌گیرند، البته مدتی قبل آنها را می‌توانستیم در دسته پروژکتورهای اقتصادی یا بسیار ارزان قیمت جای دهیم، اما با توجه به پیشرفت‌هایی که در برخی از مدل‌های جدید صورت گرفته تا حدودی بر قیمت تمام شده آنها افزوده شده است. اپسون، برای نمونه در چند سال گذشته پروژکتورهای بسیار خوبی تولید و به بازار عرضه کرده است.
پروژکتورهای DLP یا پردازش رقومی نور (Digital Light Processing) از تراشه‌های کوچکی با میلیون‌ها آینه کوچک تشکیل شده‌اند. این دسته از پروژکتورها در محدوده قیمتی بسیار ارزان تا فوق گران جای می‌گیرند که نه تنها برای استفاده‌های شخصی بلکه برای سالن‌های سینما نیز کاربرد دارند. نمایش دیجیتال در سالن‌های سینما اغلب با استفاده از پروژکتورهای DLP صورت می‌گیرد، هر چند نسبت کنتراست و سطح مشکی تصویر خروجی آنها به‌خوبی بسیاری از پروژکتورهای LCOS یا مدل‌های LCD نیست، اما وضوح نمایش حرکت آن بهتر از سایر نمونه‌ها است. به همین خاطر از پروژکتورهای DLP زیاد تعریف نمی‌کنیم، اما عموما کیفیت تصویر آنها خیلی خوب است.
اما LCOS یا پروژکتورهای کریستال مایع روی سیلیکون (liquid Crystal on Silicon) را می‌توان نمونه‌ای هیبریدی (دوگانه) و از ترکیب دو نوع پروژکتور پیشین - یعنی DLP و LCD - دانست که روی صفحه آینه‌ای آن لایه‌ای از کریستال مایع قرار دارد. از این گذشته سطح رنگ مشکی و نسبت کنتراست هر دو در حد بسیار عالی است. پروژکتورهای کمپانی JVC برای نمونه (که سری D-ILA نام دارند) بهترین نسبت کنتراست ممکن را در این بین ارائه می‌کنند. از نظر کیفیت، پروژکتورهای سری SXRD شرکت سونی نیز با فاصله‌ای کم در مقام دوم قرار می‌گیرند. محدوده قیمتی این سری از پروژکتورها از متوسط تا گران‌قیمت جای دارد، البته پروژکتورهای سری ۴K سونی بسیار گران‌قیمت و در عین حال پیشرفته هستند.
فواید پروژکتورها
اندازه: یکی از مواردی است که در وهلۀ اول به نظر می‌آید و از عوامل مهم در انتخاب پروژکتور مناسب با توجه به نیاز فرد است. یک پروژکتور با عرض نمایش ۶/۳ متر یا ۱۴۴ اینچ می‌تواند به‌خوبی فیلم‌ها را به نسبت ۲.۳۵:۱ نمایش دهد و در حالت تصویری، شخصیت‌های فیلم تقریبا اندازه واقعی خودشان هستند، شاید هم قدری بزرگ‌تر. در حالت کلوزآپ هم سر کاراکتر فیلم تقریبا ۲/۱ متر می‌شود.
در صفحات کوچک، تلویزیون‌های پنجاه اینچ و بیشتر، نمی‌توانید تمامی جزئیاتی را که در فیلم‌های فول‌ اچ‌دی (1080 پیکسل) وجود دارد. از نزدیک ببینید و باتوجه به فاصله متوسط 3 متری که از تصویر داریم، چشم قادر به تشخیص تمامی موارد موجود در آن نیست، اما زمانی که این ابعاد را به 100 اینچ یا بیشتر ارتقا می‌دهید، می‌توانید تک تک موهای فرد را بشمارید.
اینجاست که پروژکتورهای ۴K وارد بازی می‌شوند. هرچند کیفیت اولترا اچ‌دی در تلویزیون‌های ۴K کیفیت جالبی نیست، پروژکتورهای ۴K انتخابی ایده‌آل به شمار می‌روند. درواقع هرچه تصویر بزرگ‌تر می‌شود، نیاز به‌وضوح تصویر بالاتری خواهیم داشت. اغلب افراد احتمالا قادر به تشخیص پیکسل‌ها در تصویری ۱۵۰ اینچ از فاصله ۵/۲ تا ۳ متری هستند. متأسفانه در حال حاضر پیدا کردن پروژکتورهای اولترا اچ‌دی سخت‌تر از تلویزیون‌های اولترا اچ‌دی شده است.
باید توجه داشته باشید تصاویر کم کیفیتی که در DVDهای معمولی یا شبکه‌های داخلی پخش می‌شوند در چنین دستگاه‌های با کیفیتی بسیار پایین نمایش داده خواهند شد.
دیدن راحت‌تر تصاویر: شاید بعضی از شما از خود بپرسید تماشای چنین تصاویر بزرگی به چشم آسیب نمی‌زند؟ درحقیقت، قضیه برعکس تصور شما است. پر کردن درصد بیشتری از فضای قابل مشاهده شما با درخشندگی متوسط روی صفحه نمایش بزرگ برای چشم آزار‌دهنده نیست و بیشتر شبیه سینمای واقعی است که اغلب بیش از پنج واحد نوری یا بیشتر تولید نمی‌کند.
فضای کم: اگر پروژکتور را روی سقف نصب کنید، صفحه آن می‌تواند روی دیوار تشکیل شود. ابزارهای گران‌قیمت‌تر شامل صفحات جمع شدنی نیز وجود دارند. به این ترتیب که صفحه پروژکتور در سقف جمع شده و زمانی که از پروژکتور استفاده نمی‌کنید، از نظر محو می‌شوند. برخی افراد نیز ترجیح می‌دهند دیوار را به‌خوبی رنگ کنند و دیگر صفحه نمایش نخرند، اما شخصا این کار نمی‌پسندم.البته می‌توانید در حالت معمول تلویزیون خود را به دیوار نصب کنید، اما بسیاری این کار را نمی‌کنند؛ البته این تلویزیون‌ها در مقایسه با صفحه بسیار سبک مورد نیاز پروژکتورها بسیار سنگین هستند و حتی اگر از دستتان رها شود، باز هم احتمال آسیب به آن بسیار کم خواهند بود.
معایب
نور: یک مشکل بزرگ پروژکتورها. فرقی نمی‌کند که پروژکتور شما تا چه حد پرنور باشد و باز هم فرقی نمی‌کند که صفحه نمایش شما از چه ماده‌ای شکل گرفته است، هر نور محیطی که در اتاق وجود دارد می‌تواند به تصویر نهایی شما آسیب برساند. تجربه تماشای تلویزیون با نوری که روی آن سایه افکنده را فراموش کنید؛ چراکه باید بتوانید کنترل تمام عیاری روی نور اتاق داشته باشید، در غیر این صورت تنها شب‌ها می‌توانید به تماشا بنشینید.
لامپ‌ها: تقریبا تمامی پروژکتورها از لامپ‌های UHP استفاده می‌کنند که می‌تواند چند هزار ساعتی کار کند و بعد از آن نیز می‌توان با قیمت نسبتا بالایی دوباره آن را به حالت اول برگرداند. حدودا هر دو سال یک بار باید آن را تعویض کنید که رابطه مستقیمی با میزان استفاده شما دارد. البته می‌توان لامپ‌های UHP را با لامپ‌های LED ارزان‌تر جایگزین کرد، ولی این لامپ‌ها نیز هزینه بالایی دارند و کارآیی لامپ‌های UHP را نیز ندارند.
صدا: نیاز به دستگاه گیرنده و بلندگوی پخش صدا خواهید داشت . چراکه پروژکتور همانند تلویزیون نیست که دارای بلندگویی برای پخش صدا باشد. از طرف دیگر هیچ کدام از
پروژکتورها ی گیرنده دیجیتالی تصویر ندارند، به همین خاطر نیاز به یک دستگاه ستاپ‌باکس یا ریسیور ماهواره خواهید داشت؛ البته کاربرانی که از تلویزیون‌های ماهواره‌ای یا دیجیتالی استفاده می‌کنند نصف راه را رفته اند.
صفحه نمایش: قیمت صفحه‌های نمایش از چند صد دلار تا چند هزار دلار در نوسان است. همانطور که پیش از این نیز گفتیم هرگز از دیوار خانه به عنوان صفحه نمایش استفاده نکنید. از آنجا که تصاویر حاصل از تابش نور پروژکتور روی صفحه نمایش است؛ پس اگر این صفحه دارای ناهمواری یا زوایدی باشد، آنها نیز همیشه دیده می‌شوند. به همین خاطر بهتر است هزینه کرده و یک صفحه سفید خوب برای خودتان تهیه کنید. برخی از صفحات نمایش دارای قابلیت‌های ویژه‌ای هستند که از آن جمله می‌توان به بهبود تصویر خروجی، افرایش کنتراست تصویر ارتقای سطح رنگ مشکی تصویر یا سایر موارد اشاره کرد. بهتر است برای انتخاب نمونه مناسب سری به بازار بزنید یا پیش از آن در فروشگاه‌های اینترنتی اطلاعات بیشتری کسب کنید.کابل‌ها: کابل‌ها مشکل دیگری است که خواسته یا ناخواسته با آن سر و کار خواهید داشت. کابل HDMI که از دستگاه گیرنده تصویری خارج شده را باید به پروژکتور خود متصل کنید. البته به تازگی فناوری‌های بی‌سیم نیز به بازار عرضه شده که می‌تواند دردسرهای کمتری در مقایسه با استفاده از کابل داشته باشد؛ متاسفانه قیمت پروژکتورهای بی‌سیم کمی چشمگیر است.
صدای اضافی: از آنجایی که لامپ‌های UHP و LED گرمای قابل توجهی ایجاد می‌کنند به همین خاطر پروژکتورها دارای فن‌هایی هستند که برای خنک کردن دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین خاطر میزان صدای تولیدی آن نیز در محیط اضافه می‌شود. پروژکتورهای ارزان قیمت و کوچک صدای بلندتری ایجاد می‌کنند. در حالی که پروژکتورهای بزرگ و گران‌قیمت‌تر به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که صدای کمتری تولید کرده و تقریبا بی‌صدا هستند. اگر قرار است پروژکتور در بالای سرتان قرار گیرد، بهتر است مدل‌های کم و سر و صداتر را انتخاب کنید و اگر قرار است این دستگاه در قفسه‌ای در فاصله‌ای دور قرار گیرند، این موضوع چندان اهمیتی نخواهد داشت.
هزینه: هزینه دیگری را نیز در نظر بگیرید. هر چند پروژکتورهای ارزان قیمت زیر هزار دلاری در بازار کم نیستند، اما برای پروزکتوردارای کیفیت تصویر خوب، باید قدری سرکیسه را شل کنید. پروژکتورهایی نظیر JVC X35، سونی HW50 و اپسون 5020 را بررسی کرده‌ام که دستگاه‌های بسیار خوبی هستند. این پروژکتورها در حدود قیمتی 3 تا 4 هزار دلار جای دارند که قدری به جیب مبارک سنگین می‌آید؛ آن هم با نرخ دلار این روزهای بازار.جالب اینجاست که تناسب خطی خاصی بین قیمت پروژکتور و کارآیی و کیفیت آن وجود ندارد. در حالی که شرکت اپسون ارائه‌دهنده شفاف‌ترین صفحات نمایش است، به‌راحتی می‌تواند تصاویر 150 اینچی را نمایش دهد. از سوی دیگر پروژکتورهای JVC بهترین کنتراست تصویر را دارند و سونی نیز رنگ‌های حقیقی و دقیقی را ارائه می‌کند. محصولات شرکت سونی شامل پروژکتورهای K می‌شوند و پروژکتورهای DLP نیز می‌توانند در عین حال رنگ‌های حقیقی و نوری خارق‌العاده‌ای داشته باشند.