برای تقویت اعتماد به نفس نه تنها باید بدانیم که چه کار‌هایی اعتماد به نفس را تقویت می‌کنند، بلکه لازم است بدانیم چه کار‌هایی اعتماد به نفس را تخریب می‌کنند. بسیاری از رفتار‌های ما در زندگی‌مان مخرب هستند و باعث تضعیف اعتماد به نفس درون ما می‌شوند. در این مقاله یازده مورد مخرب که اعتماد به نفس شما را کاهش می‌دهند، شرح می‌دهیم:

1. کامل گرایی. کامل گرایی، دشمن اعتماد به نفس سالم است. کامل گرا‌ها نگاه صفر و صد به هر چیزی دارند، بدین صورت که یا همه چیز باید کامل و بی نقص باشد یا اصلا نباشد. در این صورت، غالبا، دو حالت به‌وجود می‌آید:

الف: همه کار‌ها را در نظر خود کامل و بی نقص انجام می‌دهند. اما همانطور که گفتیم «از نظر خود» کامل انجام می‌دهند و نه واقعا کامل و بی‌نقص. این حالت به آنها اعتماد به نفس می‌دهد اما خیلی از آنها دیری نمی‌گذرد که متوجه نارضایتی اطرافیان‌شان می‌شوند. زیرا کامل گرایی ما، در بسیاری از مواقع اطرافیان‌مان را آزار می‌دهد. بدین ترتیب، آنها فکر می‌کنند که مثلا فردی منظم، مقبول و استاندارد هستند، درحالی که در حقیقت نیستند. و این یعنی اعتماد به نفس کاذب.

ب: هیچ کاری انجام نمی‌دهند زیرا از اشتباه کردن می‌ترسند. بدین صورت اعتماد به نفس آنها تضعیف می‌شود.

2. برچسب‌های منفی. برخی از افراد عادت دارند که برچسب‌هایی منفی به خود بزنند و خود را با آنها معرفی کنند. مثلا وقتی کار اشتباهی را مرتکب می‌شوند می‌گویند «من یک احمق هستم!»، یا «من چقدر خنگ هستم!» و... برچسب زدن به خود و خود را با آن برچسب‌ها معرفی کردن، به مرور زمان اعتماد به نفس شما را کاهش می‌دهد.

3. مقایسه کردن خود با دیگران. بسیاری از افراد عادت دارند که درون خود را با ظاهر دیگران مقایسه می‌کنند و سپس دست به خودتخریبی می‌زنند. عادت مقایسه خود با دیگران اگر به برتری طلبی منجر نشود، حتما به تخریب اعتماد به نفس، افزایش اضطراب، غم و خشم منجر می‌شود. لزومی ندارد که شما خود را با دیگران مقایسه کنید، فقط کافی است که امروز خود را با دیروز خود مقایسه کرده و ببینید از دیروز تا امروز چه پیشرفت‌هایی داشته‌اید. سپس خود را با آینده خود مقایسه کنید و ببینید تا رسیدن به اهداف تان چقدر راه مانده و چه کار‌هایی را باید انجام دهید. اگر متر مقایسه خودتان را بر دیگران می‌گذارید و خود را با آنها می‌سنجید، بدانید که راه را اشتباه می‌روید.

4. عدم رسیدگی به ظاهر خود. یکی از مسائلی که به شما اعتماد به نفس می‌دهد آراستگی و رسیدگی به ظاهر خود است. رسیدگی به ظاهر خود به این معنا نیست که هر روز خود را به یک شکل در آوریم، بلکه به معنای پاکیزگی و آراستگی است. یعنی اینکه بوی خوب بدهیم، به سلامت و تناسب اندام و هیکل خود برسیم، دندان‌های تمیزی داشته باشیم، لباس‌هایی متناسب و تمیز به تن کنیم، و ظاهر خود را بپذیریم و دوست داشته باشیم.

5. دوستان نامناسب. دوستان نامناسب یا اعتماد به نفس کاذب به ما می‌دهند یا اعتماد به نفس را از ما سلب می‌کنند. شما اگر در میان افرادی باشید که هیچ تناسبی با شما ندارند یا افسرده و مضطرب می‌شوید یا اعتماد به نفس خود را در مقابل آنها از دست می‌دهید. یا اینکه بودن با برخی از افراد باعث می‌شود از آنچه که هستیم دور شویم و خود را با آنچه که نیستیم بشناسیم و این یعنی اعتماد به نفس کاذب. برخی از دوستان نیز با رفتار‌ها یا حرف‌های خود به اعتماد به نفس شما آسیب می‌رسانند. برای تقویت اعتماد به نفس خود باید با افرادی همراه شوید که متناسب با شما، حامی، مثبت بین و همراه باشند. برای خود دوستانی انتخاب کنید که اعتماد به نفس سالمی دارند و برای رسیدن به آنچه می‌خواهند باشند تلاش می‌کنند.

6. رفتار‌های هیجانی و نا متناسب. مثلا، وقتی که از روی خشم، غم یا ترس کاری را انجام می‌دهیم یا حرفی را می‌زنیم غالبا بعد از آن، به سرزنش و خود تنبیهی دچار می‌شویم. این کار نه تنها اعتماد به نفس‌مان را تضعیف می‌کند، بلکه به عزت نفس‌مان نیز آسیب می‌رساند. برای کنترل این وضعیت، لازم است هوش هیجانی خود را تقویت کنید تا مدیریت هیجانات و کنترل رفتار خود را به‌دست بگیرید.

7. عدم هدف‌گذاری. وقتی که هدف‌های مشخصی در زندگی خود نداشته باشید، کم‌کم احساس بیهودگی می‌کنید. تعیین اهداف در زندگی به شما پویایی، نشاط و اعتماد به نفس می‌دهد. تعیین هدف برای زندگی، حس مفید بودن و زنده بودن به شما می‌دهد.

8. عدم پیگیری اهداف. زمانی که برای زندگی‌تان هدف تعیین می‌کنید اما برای رسیدن به آن برنامه و استراتژی صحیحی نمی‌ریزید و آن را پیگیری نمی‌کنید در واقع به جنگ با اعتماد به نفس خود رفته‌اید. بدین منظور، پس از تعیین هدف، باید برنامه و استراتژی صحیحی جهت کسب آن داشته باشید و این برنامه را تا رسیدن به اهداف خود پیگیری کنید.

9. چشم پوشی از موفقیت ها. معمولا دیدن نیمه خالی لیوان برای ما خیلی راحت‌تر از یادآوری نیمه پر و موفقیت‌های‌مان است. مردم غالبا خیلی راحت درباره نداشته ها، کمبود‌ها و شکست‌های خود صحبت می‌کنند و زمانی که به آنها می‌گوییم از موفقیت‌های خود بگویند، بیش از چند جمله محدود نمی‌توانند بگویند. موفقیت‌های قبلی و کار‌هایی که تمام کرده‌اید را بر روی کاغذ بنویسید و بابت این کار‌های انجام شده برای خود جشن بگیرید.

10. تمرکز بر نقاط ضعف خود.

پیشرفت ما در تمرکز بر نقاط قوت‌مان است. کسانی که دائما بر نقاط ضعف و ناتوانی‌های خود پافشاری و تاکید می‌کنند، در واقع اعتماد به نفس خود را تضعیف می‌نمایند.

11. عدم شناخت خود.

عدم شناخت کافی از خود باعث می‌شود که یا دچار اعتماد به نفس کاذب شویم یا اعتماد به نفس مان ضعیف می‌شود. اینکه ما ندانیم چه کسی، با چه توانایی ها، چه نقاط ضعف، چه استعداد‌ها و چه موفقیت‌هایی هستیم آفتی بر سر راه تقویت اعتماد به نفس مان است.