دکتر علی اسلامی بیدگلی
استاد دانشگاه و کارشناس بازار سرمایه

بی تردید برگزاری نمایشگاه‌ها و همایش‌های مختلف در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی و بهبود فضای کسب و کار می‌تواند نقش بسزایی برای ایران داشته باشد. مناطق آزاد نیز به واسطه امکانات زیرساختی مناسب‌تری که در اختیار دارند و همچنین محدودیت‌های کم‌تر از قبیل صدور و اخذ روادید و ... می‌توانند مکان‌های مناسب‌تری برای برگزاری این گونه نشست‌ها باشند. به ویژه اینکه معمولاً در مناطق آزاد ایران، قوانین با پیچدگی کمتری، حاکم بوده و فرآیندهای جذب و حضور سرمایه‌گذاری از دقت و نظم بیشتری برخوردار است. اما اینکه علی‌رغم برگزاری تعدادی از این همایش‌ها در اهداف خود موفق بوده‌ایم یا خیر، سوالی است که لازم است از ابعاد متعدد بررسی شود.

الف) از نگاه معرفی بازارهای مالی و حوزه‌های سرمایه‌گذاری در ایران، با توجه به حضور برخی از سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ در بخش دولتی و خصوصی و با عنایت به تعداد متنوع صنایع و شرکت‌هایی که در نمایشگاه‌های قبل حضور داشته‌اند و حضور خواهند داشت، می‌توان برگزاری این همایش‌ها را در گذشته موفق ارزیابی نمود از آنجا که هدف اصلی این همایش، معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری بوده است تا حدودی این هدف برآورده شده است.

ب) از نگاه جذب سرمایه سرمایه‌گذاری خارجی در هر دو حوزه FDI و FPI به دلیل در اختیار نداشتن آمارها و ارقام منسجم، شاید نتوان قضاوت صحیحی نمود. اما به نظر می‌رسد حصول این اتفاق نیازمند فراهم شدن برخی شرایط داخلی و خارجی خواهد بود. اهم این شرایط شامل: برنامه‌ریزی مناسب‌تر در همایش، تلاش در جهت حضور بیشتر شرکت‌های خارجی در همایش، برگزاری هدفمند نشست‌های جانبی میان مشارکت کنندگان داخلی و خارجی و رفع مشکلات و محدودیت‌های مربوط به انتقال وجوه و .... می‌باشد. در صورت رفع برخی موانع و تسهیل برخی از فرآیندها بنظر می‌رسد، مناطق آزاد درگاه بسیار مطلوبی در راستای تسهیل ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور خواهند بود. بدون شک موفقیت‌هایی که در برجام بدست آمده است، انکار ناپذیر و شایسته تقدیر است.

این اتفاق منجر به بهبود فضای کسب و کار بین‌المللی در ایران، کاهش ریسک سرمایه‌گذاران و افزایش انتظارات جوامع داخلی و بین‌المللی شده است. گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی، مکنزی و بسیاری از مراکز مطالعاتی معتبر دیگر در این راستا، نمایانگر آتیه‌ای درخشان از ایران به عنوان یک بازار نو ظهور و پیشرو با نرخ رشد بالا می‌باشد. بدیهی است که در این شرایط انتظار ورود سرمایه‌گذاران خارجی نیز بیش از پیش افزایش می‌یابد. رفع برخی محدودیت‌ها و تسهیل برخی فرایندها می‌تواند سرعت ورود سرمایه‌گذاری خارجی در ایران را افزایش قابل ملاحظه‌ای بدهد.