چگونه علت لرزش و تکان‌های خودرو را پیدا کنیم؟

در یک صبح سرد برفی وقتی خودروی خود را برای رفتن به محل کار روشن می‌کنید بی وقفه با لرزش‌هایی مواجه می‌شوید که شما را از راندن وسیله نقلیه شخصی‌تان منصرف می‌کند. به‌دنبال علت لرزش سر از تعمیرگاه در می‌آورید حال آنکه قرار است خودروی شما برای علت‌یابی چند روزی میهمان تعمیرگاه باشد. در مورد علت تکان و لرزش‌های خودرو طی هفته جاری باشگاه خبرنگاران جوان مطلب فنی مفیدی را منتشر کرد، که بازخوانی آن برای خوانندگان خالی از فایده نیست. در این گزارش فنی به مالکان خودرو توصیه شده که برای پیدا کردن علت لرزش خودرو ابتدا به سراغ کمک فنرها بروید چرا که کمک فنرها به‌طور معمول اولین مواردی هستند که به‌عنوان مشکل و دلیلی برای ایجاد تکان در خودرو شناخته می‌شوند. همچنین این مشکل در بیشتر مواقع به دلیل از دست دادن شکل تایرها و گرد نبودن آنها، وجود مشکل در رینگ یا بالانس نبودن تایرها و دلایل بسیاری دیگر به‌وجود می‌آید. یکی دیگر از موارد مهمی که باید در ذهن داشته باشید این است که سیستم فرمان و سیستم تعلیق خیلی به یکدیگر مربوط هستند و این ارتباط در بعضی از موارد می‌تواند باعث تشخیص اشتباه مشکل شود. به‌عنوان یک یادآوری انواع مختلفی سیستم تعلیق وجود دارد، به همین دلیل برخی از این نکات و توصیه‌ها ممکن است برای وسیله نقلیه شما مفید باشند و بعضی مفید نباشند. هرچند که سیستم‌های تعلیق مختلف خصوصیات مشترکی دارند که تشخیص ایراد را کمی ساده‌تر می‌کند.

مرحله اول: نشانه‌ها و صداها

علامت اول: افزایش تدریجی لرزش‌ها و تکان‌های فرمان. فرمان خودرو به سیستم مفصل‌بندی متصل است که سیستم مفصل‌بندی به جعبه فرمان و سیستم تعلیق متصل است. این مساله به این معنی است که اگر نیروها توسط سیستم تعلیق دفع نشوند می‌توانند به فرمان منتقل شوند و توسط راننده حس شوند. باد تایرها را چک کنید و مطمئن شوید که فشار باد در آنها مناسب است. بالانس تایرها و بلبرینگ چرخ‌ها را نیز چک کنید. جلوبندی خودرو و اکسل آن را برای وجود هرگونه آسیب و مشکل بررسی کنید.

علامت دوم: صداها. وقتی شما صدایی از سیستم تعلیق خودرو می‌شنوید نشانه‌ای است که بیان می‌کند چیزی خراب شده است و احتیاج به تعمیر دارد. در ادامه انواع مشکلات و صداهای ناشی از آن را توضیح خواهیم داد.

صدای قرقر: این صدا به‌طور معمول نشانه این است که چیزی در سیستم تعلیق شل شده است. مطمئن شوید که این صدا از سیستم تعلیق ایجاد می‌شود و صدای موتور نیست. تشخیص این صدا یکی از سخت‌ترین تشخیص‌ها است چون ممکن است به هر قسمتی ربط داشته باشد.

صدای جیر‌جیر یا خرخر: صدای خرخر، تلپ تلپ ضعیف و جیر جیر همه می‌توانند نشانه‌های وجود مشکل در اجزای فرمان باشند. از آنجا که فرمان و سیستم تعلیق بسیار با یکدیگر در ارتباط هستند، جعبه فرمان، سیبک بغل شاسی و بازوی پیتمن را چک کنید. در بررسی کامل از اجزای فرمان باید تمام این نقاط را چک کنید.

صدای تق‌تق یا ضربه زدن (دنگ): این صداها باید شما را نسبت به سیستم تعلیق نگران کند. اگر این صدا را هنگام عبور از روی سرعت‌گیرها یا دست اندازها می‌شنوید، احتمال این وجود دارد که کمک فنرها توانایی خود را از دست داده‌اند. در این صورت نیروهای وارد شده به سیستم تعلیق توسط فنرها دفع نمی‌شوند و به شاسی وسیله نقلیه یا اجزای اطراف آن وارد می‌شود. در این مورد باید بازرسی کامل فنرها و استرات‌ها انجام شود و در صورت نیاز تعمیرات لازم انجام گیرد.

صدای غژغژ: وسیله نقلیه شما هنگام عبور از سرعت‌گیرها و دست‌اندازها صدای لولاهای زنگ زده را می‌دهد، در این صورت سیبک‌ها دچار مشکل شده‌اند. در این حالت باید تمام سیبک‌ها چک شوند.

علامت سوم: آگاهیتان را از سطح جاده افزایش دهید. اگر بر روی جاده‌ای صاف و هموار در حال رانندگی هستید ولی احساس می‌کنید که در حال رانندگی بر روی سرعت‌گیر و دست‌انداز هستید، نشان‌دهنده این است که سیستم تعلیق در حال فرسودگی و فرسایش است و باید برای تشخیص علت بررسی و تست‌های بیشتری انجام شود. فاصله وسیله نقلیه خود را تا سطح زمین چک کنید و تمام قسمت‌های فرمان و تعلیق را به‌طور دقیق بررسی کنید.

علامت چهارم: لرزش فرمان زمانی که آن را می‌چرخانید. اگر در زمان پیچاندن فرمان لرزشی در آن حس می‌کنید، مشکل از سیستم تعلیق خودروی شما نیست. بلکه بلبرینگ مشکلی دارد یا گریس آن کم است. ممکن است با افزودن گریس مشکل حل شود یا اینکه احتیاج به تعمیر داشته باشد.

علامت پنجم: اگر در هنگام توقف سریع و ناگهانی جلوی خودرو بیش از اندازه پایین بیاید فنرها و استرات‌های جلوی خودرو به خوبی کار نمی‌کنند. در این مورد باید تمام سیستم تعلیق به‌طور کامل بررسی شود.

مرحله دوم: تشخیص اشکال

مرحله اول: تست جهش. در قسمت‌هایی که تایرها هستند خودرو را به سمت پایین فشار دهید تا فنرهای آن قسمت حرکت کنند. اگر حرکت رفت و برگشتی فنر بیشتر از ٢ بار باشد نشان‌دهنده این است که فن فرسوده شده است. این کار یک تست بسیار مطرح است و نتیجه آن به‌طور باور نکردنی کار آمد است و قضاوت درباره وضعیت فنربندی خودرو را امکان پذیر می‌کند. اگر تا به حال انجام این تست را توسط کسی که قبلا انجام داده است ندیده‌اید و می‌خواهید که برای اولین بار خودتان این کار را انجام دهید، ممکن است تشخیص مشکل برای شما سخت باشد.

مرحله دوم: بازرسی چشمی. استرات‌ها، پیچ و مهره‌ها، گردگیر فرمان و بوش‌ها را به‌طور کامل بررسی کنید. پیچ‌ها باید محکم و سفت باشند. گردگیر فرمان و بوش‌ها باید سالم و بدون آسیب دیدگی باشند. هرگونه سوراخ و شکاف و آسیب دیدگی بر روی این قطعات نشان‌دهنده وجود مشکل است و قطعات آسیب‌دیده احتیاج به تعویض و تعمیر دارند. همچنین قطعات و اجزای تشکیل‌دهنده سیستم فرمان را نیز به‌طور کامل بررسی کنید.

مرحله سوم: بازوی‌های فرمان را بررسی کنید. مطمئن شوید که در شرایط خوبی قرار دارند. چک کنید که گریس نشتی ندارد. بدون گریس ماندن این قطعات و مشکلات دیگر در این قطعات بسیار مهم هستند و باید بررسی شوند و مشکل حل شوند.

مرحله چهارم: تایرها را بازرسی کنید. اطمینان حاصل کنید که تایرها در وضعیت خوبی هستند. تایرهای کهنه می‌توانند نیروی زیادی به سیستم تعلیق و راننده وارد کنند. تایرهایی که بالانس نباشند به خصوص در سرعت‌های بالا می‌توانند ایجاد لرزش در خودرو بکنند.