بررسی پرونده یک بیماری خاموش؛
استخوان‌هایتان را دریابید
دنیای اقتصاد، الهه میرزاده- این روزها جملات تبلیغاتی بسیاری را بر روی مواد خوراکی گرفته تا روی جلد مجلات درباره جلوگیری از پوکی استخوان می‌بینیم. زنگ خطری که با صدای هرچه بلندتر در سالیان اخیربه صدا درآمده است. این بیماری خاموش و بدون علامت مشخص، فرد را درگیر می‌کند و زمانی تظاهرات بیماری مشخص می‌شود که فرد در مراحل پیشرفته قرار دارد، از این رو پیشگیری برای جلو گیری از به ظاهر «پوک شدن استخوان» اهمیتی دوچندان می‌یابد. با نگاه به آمار منتشر شده در نشریه سازمان بهداشت جهانی، حدود ۴۰ درصد زنان و ۱۰ درصد مردان در طول زندگی خود با خطر ابتلا به پوکی استخوان مواجه‌اند.
دنیای اقتصاد، الهه میرزاده- این روزها جملات تبلیغاتی بسیاری را بر روی مواد خوراکی گرفته تا روی جلد مجلات درباره جلوگیری از پوکی استخوان می‌بینیم. زنگ خطری که با صدای هرچه بلندتر در سالیان اخیربه صدا درآمده است. این بیماری خاموش و بدون علامت مشخص، فرد را درگیر می‌کند و زمانی تظاهرات بیماری مشخص می‌شود که فرد در مراحل پیشرفته قرار دارد، از این رو پیشگیری برای جلو گیری از به ظاهر «پوک شدن استخوان» اهمیتی دوچندان می‌یابد. با نگاه به آمار منتشر شده در نشریه سازمان بهداشت جهانی، حدود 40 درصد زنان و 10 درصد مردان در طول زندگی خود با خطر ابتلا به پوکی استخوان مواجه‌اند. طبق پیش‌بینی سازمان بهداشت جهانی، این بیماری در سرتاسر دنیا درحال افزایش بوده و این درحالی است که تا 20 سال پیش نادیده گرفته می‌شد که به‌علت نداشتن روشی برای اندازه‌گیری تراکم استخوان و درمان بیماری بود.آمارها می‌گویند در ایران در طول یک سال، شاهد از دست دادن 36 هزار و 761 سال از عمر کل جامعه به‌دلیل این بیماری هستیم. آنچه گفته شد ضرورت شناخت و آگاهی بیشتر درمورد این بیماری و راهکارهای جلوگیری از ابتلا و پیشرفت آن را به امری ضروری تبدیل کرده
است.
پوکی استخوان
در واقع توده استخوانی هر فرد معمولا در ۳۰ تا ۳۵ سالگی به بیشترین میزان خود می‌رسد، پس از این سن، کاهش توده استخوان به‌صورت یک روند طبیعی پیری آغاز می‌شود. پوکی استخوان حالتی است که در آن استخوان شکننده شده و احتمال شکستگی با ضربات کوچک افزایش می‌یابد. پوکی استخوان از گرفتاری‌های بسیار شایع جوامع بشری است که بعد از سن ۳۵ سالگی روند آن در انسان آغاز می‌شود. حدود نیمی‌از زنان مسن‌تر از ۴۵ سال و ۹۰ درصد زنان مسن‌تر از ۷۵ سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا می‌شوند. مردان مسن نیز به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند که البته میزان ابتلای آنان کمتر از زنان است. به‌طور تقریبی از هر سه زن یک نفر و از هر ۱۲ مرد یک نفر به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند و این امر در سال منجر به ۱۰هزار شکستگی ناتوان کننده در مبتلایان می‌شود که متاسفانه تعداد اندکی از مبتلایان به پوکی استخوان بررسی و ارزیابی می‌شوند.پوکی استخوان عارضه‌ای است که با بالارفتن سن به‌وجود می‌آید. درنتیجه از استحکام بافت و املاح استخوانی کم شده و از مقاومت آن کاسته می‌شود. استخوان انسان در سن کودکی خاصیت ارتجاعی و تحمل فشار زیادتری را دارد و به تدریج سفت و محکم شده و از مقاومت آن کاسته می‌شود؛ این مسأله در سن ۲۰ سالگی به اوج خود می‌رسد و بین سن ۲۰ تا ۳۵ سالگی استحکام استخوان به همان قوت باقی می‌ماند. به همین دلیل در افراد جوان ضربات بسیار شدید مثل تصادفات می‌تواند منجر به شکستگی استخوان شود، اما از این سن به بعد به‌تدریج و با سرعتی کم از تراکم استخوان کاسته می‌شود و استخوان‌ها با بالا رفتن سن پوک می‌شوند. در زنان بعد از یائسگی به‌علت توقف ترشح هورمون‌های زنانه و نقش مهم این هورمون‌ها در استحکام استخوان‌ها، شیوع پوکی استخوان زیادتر می‌شود
چه کسانی در معرض پوکی استخوان قرار دارند؟
به‌طور تقریبی و با احتمال بسیار زیاد همه ما در معرض پدیده ناخوشایند پوکی استخوان قرار داریم.
ـ افراد مسن در معرض ابتلای بیشتری قرار دارند.
ـ عارضه پوکی استخوان در خانم‌ها بعد از سن یائسگی بسیار شایع است، به‌ویژه اگر یائسگی زودرس در خانم‌ها ایجاد شده باشد.
ـ تحرک بدنی و ورزش باعث استحکام استخوان‌ها در هر سنی می‌شود. بی‌تحرکی و استراحت زیاد باعث تحلیل استخوان‌ها و پوکی آن می‌شود و دردهای استخوانی را افزایش می‌دهد.
ـ گاه پوکی استخوان در برخی از خانواده‌ها بیشتر دیده می‌شود. همچنین در بعضی نژادها مثل بعضی از نژادهای آسیایی این بیماری شایع‌تر است.
ـ تغذیه نقش مهمی در پوکی استخوان دارد. افرادی که کلسیم کافی در رژیم غذایی‌شان وجود ندارد و یا ویتامین D کافی دریافت نمی‌کنند، در معرض ابتلای بالاتری هستند.
ـ همچنین اثر مصرف سیگار، الکل و قهوه زیاد هم در پوکی استخوان ثابت شده است.
ـ کسانی‌که خود سیگار می‌کشند یا همنشین سیگاری‌ها هستند، در معرض پوکی استخوان زودرس قرار دارند و زنانی که سیگار می‌کشند دچار پوکی استخوان شدیدتری می‌شوند.
ـ استفاده طولانی از کورتون‌ها و یا داروهای ادرارآور می‌تواند باعث پوکی استخوان شود. البته باید دانست که مصرف یک یا چند آمپول کورتون در سال چنین اختلالی ایجاد نمی‌کند.
ـ افرادی که از بعضی اختلالات هورمونی مشخص رنج می‌برند مثل پرکاری تیروئید و پاراتیرویید، کم‌کاری غدد جنسی و بیماری کوشینگ در معرض ابتلای بیشتری به پوکی استخوان هستند.
آیا پوکی استخوان علامتی دارد؟
متاسفانه باید گفت به‌طور معمول پوکی استخوان قبل از بروز عوارض آن علامتی ندارد. علائم هنگامی ایجاد می‌شود که شکستگی اتفاق افتاده باشد. درد ناگهانی و شدید در ستون فقرات می‌تواند از علائم شکستگی‌های ستون فقرات باشد. ممکن است شکستگی مهره بدون درد اتفاق بیفتد و به‌صورت خمیدگی ستون فقرات و کاهش قد بیمار دیده شود. اگرچه عکس‌برداری با اشعه ایکس به تشخیص شکستگی کمک می‌کند، ولی برای تشخیص زودرس آن روش مناسبی نیست. پس بهتر است کلیه افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند قبل از شروع عوارض، مورد ارزیابی قرارگیرند و درصورت مبتلا بودن اقدامات پیش‌گیرانه اعمال شود.بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان، سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری است. خوشبختانه امروزه برای سنجش تراکم استخوان، دستگاه‌های جدیدی ساخته شده‌اند که می‌توانند با دقت نسبتا زیادی تراکم استخوانی و نسبت آن با استخوان سالم و سن مناسب را اندازه‌گیری کنند. آزمایش سنجش تراکم استخوانی بدون درد است و تنها چند دقیقه طول می‌کشد، همچنین احتیاج به آمادگی قبلی ندارد و در طی آن دارویی مصرف نمی‌شود. این سنجش، پزشک را قادر می‌سازد تا شدت پوکی استخوان را ارزیابی کند و در نتیجه استحکام استخوان را بسنجد.بنابراین بهترین روش پیشگیری از پوکی استخوان و عوارض آن رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت ورزشی مناسب و دوری از عوامل کمک کننده در افزایش پوکی استخوان مانند مصرف سیگار (به‌ویژه تمام موارد ذکر شده تا قبل از سن ۳۵ سالگی) و ارزیابی‌های لازم برای تعیین میزان تراکم استخوانی است.
جلوگیری از پوکی استخوان
می‌توان با روش‌های بسیار ساده‌ای خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش داد.
- با اطلاع از وضعیت استخوان به‌ویژه در خانم‌ها در دوران نزدیک به سن یائسگی، به‌وسیله مشورت با پزشک، به‌کار بردن روش‌های تشخیصی مناسب و درصورت نیاز تجویز داروهای ویژه می‌توان از پیشرفت بیماری و عوارض حاصل از آن پیشگیری کرد.
- تغذیه مناسب از روش‌های بسیار مؤثر برای پیشگیری از پوکی استخوان است. غذای انسان باید محتوی پروتئین‌ها و املاح کافی و ویتامین‌های لازم باشد تا روند پوکی استخوان کندتر شود. بهترین منابع کلسیم و پروتئین، شیر، پنیر، ماست و غذاهای دریایی به‌ویژه ماهی است.
- کلسیم یکی از اجزای سازنده استخوان است و غذای روزانه هر فرد بالغ باید حاوی حداقل 1000 تا 1200 میلی‌گرم کلسیم باشد. البته این مقدار نیاز در زنان باردار، شیرده، یائسه، افراد مسن و بچه‌ها بیشتر بوده و بین 1500 تا 2000 میلی‌گرم است. همانطورکه گفته شد فرآورده‌های لبنی مانند شیر، ماست، پنیر، کشک و قره‌قوروت از منابع بسیار خوب و مهم کلسیم هستند.
- سایر منابع حاوی کلسیم عبارتند از: سبزیجات برگ سبز، کلم پیچ، شلغم، هویج، پرتقال، انگور و توت‌فرنگی، خرمالو، زیتون، جعفری، اسفناج، کرفس، کشمش، بادام، پسته، گردو، حبوبات و غذاهای دریایی مانند ماهی به‌ویژه ماهی تن، کیلکا و ساردین.
- پوکی استخوان یکی از مهم‌ترین عوارض کاهش مصرف کلسیم است و درصورت همراهی با عواملی مانند کمبود ویتامین C، کمبود ویتامین D، درمان با استروئیدها (کورتون)، کم‌تحرکی، مصرف الکل و... بر شدت آن افزوده می‌شود. پس بیاییم با رعایت نکات زیر حافظ سلامتی استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان در سن میان‌سالی و پیری باشیم.
- اکنون که مقدار نیاز روزانه کلسیم خود را می‌دانید، سعی کنید به میزان لازم از مواد حاوی کلسیم در روز استفاده کنید تا دچار کمبود میزان کلسیم نشوید. این ذخیره‌سازی به‌ویژه در دهه دوم و سوم زندگی بسیار با اهمیت است. درصورتی‌که نمی‌توانید مقدار لازم کلسیم را از فرآورده‌های غذایی طبیعی تهیه کنید، برای جلوگیری از این بیماری ناخوشایند، توصیه می‌شود ترکیبات مکمل موجود در بازار را مصرف کنید.
- ویتامین D برای سلامتی استخوان‌ها و جذب کلسیم لازم و ضروری است؛ بنابراین زمانی را در بیرون از خانه بگذرانید تا آفتاب بتواند پوست شما را برای ساختن ویتامین D تحریک کند.
- به‌طور منظم ورزش کنید. استخوان‌های اطفال با ورزش کردن محکم می‌شوند و رشد طبیعی خواهند داشت. البته افراد بالغ هم باید تحرک کافی داشته باشند. استراحت و کم‌تحرکی باعث تحلیل بافت استخوانی می‌شود. بهترین، مفیدترین و بی‌خرج‌ترین ورزش برای انسان‌های بالغ و به‌ویژه افراد مسن پیاده‌روی است. توجه داشته باشید که ورزش‌های متحمل وزن، مثل پیاده‌روی نقش مهمی در رسوب کلسیم در استخوان‌ها دارند. ورزش‌هایی که فشار و تحمل استخوانی ندارند کمتر از ورزش‌های متحمل وزن اثر مثبت دارند.
- از مصرف مواد افزایش‌دهنده پوکی استخوان مانند الکل، سیگار، قهوه فراوان و... خودداری کنید.
- جایگزینی هورمون‌های زنانه در خانم‌های یائسه درصورتی‌که زیر نظر پزشک باشد، می‌تواند مانع از پوکی استخوان زودرس شود.
درمان پوکی استخوان
اگر پس از سنجش تراکم استخوان، معلوم شد که مبتلا به پوکی استخوان هستید با نظر پزشک خود می‌توانید تحت درمان قرار بگیرید.هم‌اکنون درمان‌های متفاوتی برای پوکی استخوان وجود دارد که هرکدام با توجه به شرایط بیمار برای وی انجام می‌گیرد، ازجمله تجویز ترکیبات حاوی کلسیم و ویتامین D، تجویز ترکیبات فلوراید و داروهای کاهنده سرعت پوکی استخوان مانند Alendronate, Etidronate و... که تمام موارد ذکر شده بسیار پرخرج و گران هستند و تنها مورد اول یعنی کلسیم و ویتامین D در دسترس‌تر، کم‌هزینه‌تر و برای عموم قابل استفاده است.درنهایت درنظر داشته باشید که تغذیه مناسب سرشار از کلسیم و پروتئین، فعالیت و دوری از کم‌تحرکی و انجام ورزش‌های مناسب از زمان کودکی و نوجوانی، بهترین و کم‌خرج‌ترین توشه و روش پیشگیری برای جلوگیری از پوکی استخوان است.
پوکی استخوان
در واقع توده استخوانی هر فرد معمولا در ۳۰ تا ۳۵ سالگی به بیشترین میزان خود می‌رسد، پس از این سن، کاهش توده استخوان به‌صورت یک روند طبیعی پیری آغاز می‌شود. پوکی استخوان حالتی است که در آن استخوان شکننده شده و احتمال شکستگی با ضربات کوچک افزایش می‌یابد. پوکی استخوان از گرفتاری‌های بسیار شایع جوامع بشری است که بعد از سن ۳۵ سالگی روند آن در انسان آغاز می‌شود. حدود نیمی‌از زنان مسن‌تر از ۴۵ سال و ۹۰ درصد زنان مسن‌تر از ۷۵ سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا می‌شوند. مردان مسن نیز به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند که البته میزان ابتلای آنان کمتر از زنان است. به‌طور تقریبی از هر سه زن یک نفر و از هر ۱۲ مرد یک نفر به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند و این امر در سال منجر به ۱۰هزار شکستگی ناتوان کننده در مبتلایان می‌شود که متاسفانه تعداد اندکی از مبتلایان به پوکی استخوان بررسی و ارزیابی می‌شوند.پوکی استخوان عارضه‌ای است که با بالارفتن سن به‌وجود می‌آید. درنتیجه از استحکام بافت و املاح استخوانی کم شده و از مقاومت آن کاسته می‌شود. استخوان انسان در سن کودکی خاصیت ارتجاعی و تحمل فشار زیادتری را دارد و به تدریج سفت و محکم شده و از مقاومت آن کاسته می‌شود؛ این مسأله در سن ۲۰ سالگی به اوج خود می‌رسد و بین سن ۲۰ تا ۳۵ سالگی استحکام استخوان به همان قوت باقی می‌ماند. به همین دلیل در افراد جوان ضربات بسیار شدید مثل تصادفات می‌تواند منجر به شکستگی استخوان شود، اما از این سن به بعد به‌تدریج و با سرعتی کم از تراکم استخوان کاسته می‌شود و استخوان‌ها با بالا رفتن سن پوک می‌شوند. در زنان بعد از یائسگی به‌علت توقف ترشح هورمون‌های زنانه و نقش مهم این هورمون‌ها در استحکام استخوان‌ها، شیوع پوکی استخوان زیادتر می‌شود
چه کسانی در معرض پوکی استخوان قرار دارند؟
به‌طور تقریبی و با احتمال بسیار زیاد همه ما در معرض پدیده ناخوشایند پوکی استخوان قرار داریم.
ـ افراد مسن در معرض ابتلای بیشتری قرار دارند.
ـ عارضه پوکی استخوان در خانم‌ها بعد از سن یائسگی بسیار شایع است، به‌ویژه اگر یائسگی زودرس در خانم‌ها ایجاد شده باشد.
ـ تحرک بدنی و ورزش باعث استحکام استخوان‌ها در هر سنی می‌شود. بی‌تحرکی و استراحت زیاد باعث تحلیل استخوان‌ها و پوکی آن می‌شود و دردهای استخوانی را افزایش می‌دهد.
ـ گاه پوکی استخوان در برخی از خانواده‌ها بیشتر دیده می‌شود. همچنین در بعضی نژادها مثل بعضی از نژادهای آسیایی این بیماری شایع‌تر است.
ـ تغذیه نقش مهمی در پوکی استخوان دارد. افرادی که کلسیم کافی در رژیم غذایی‌شان وجود ندارد و یا ویتامین D کافی دریافت نمی‌کنند، در معرض ابتلای بالاتری هستند.
ـ همچنین اثر مصرف سیگار، الکل و قهوه زیاد هم در پوکی استخوان ثابت شده است.
ـ کسانی‌که خود سیگار می‌کشند یا همنشین سیگاری‌ها هستند، در معرض پوکی استخوان زودرس قرار دارند و زنانی که سیگار می‌کشند دچار پوکی استخوان شدیدتری می‌شوند.
ـ استفاده طولانی از کورتون‌ها و یا داروهای ادرارآور می‌تواند باعث پوکی استخوان شود. البته باید دانست که مصرف یک یا چند آمپول کورتون در سال چنین اختلالی ایجاد نمی‌کند.
ـ افرادی که از بعضی اختلالات هورمونی مشخص رنج می‌برند مثل پرکاری تیروئید و پاراتیرویید، کم‌کاری غدد جنسی و بیماری کوشینگ در معرض ابتلای بیشتری به پوکی استخوان هستند.
آیا پوکی استخوان علامتی دارد؟
متاسفانه باید گفت به‌طور معمول پوکی استخوان قبل از بروز عوارض آن علامتی ندارد. علائم هنگامی ایجاد می‌شود که شکستگی اتفاق افتاده باشد. درد ناگهانی و شدید در ستون فقرات می‌تواند از علائم شکستگی‌های ستون فقرات باشد. ممکن است شکستگی مهره بدون درد اتفاق بیفتد و به‌صورت خمیدگی ستون فقرات و کاهش قد بیمار دیده شود. اگرچه عکس‌برداری با اشعه ایکس به تشخیص شکستگی کمک می‌کند، ولی برای تشخیص زودرس آن روش مناسبی نیست. پس بهتر است کلیه افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند قبل از شروع عوارض، مورد ارزیابی قرارگیرند و درصورت مبتلا بودن اقدامات پیش‌گیرانه اعمال شود.بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان، سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری است. خوشبختانه امروزه برای سنجش تراکم استخوان، دستگاه‌های جدیدی ساخته شده‌اند که می‌توانند با دقت نسبتا زیادی تراکم استخوانی و نسبت آن با استخوان سالم و سن مناسب را اندازه‌گیری کنند. آزمایش سنجش تراکم استخوانی بدون درد است و تنها چند دقیقه طول می‌کشد، همچنین احتیاج به آمادگی قبلی ندارد و در طی آن دارویی مصرف نمی‌شود. این سنجش، پزشک را قادر می‌سازد تا شدت پوکی استخوان را ارزیابی کند و در نتیجه استحکام استخوان را بسنجد.بنابراین بهترین روش پیشگیری از پوکی استخوان و عوارض آن رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت ورزشی مناسب و دوری از عوامل کمک کننده در افزایش پوکی استخوان مانند مصرف سیگار (به‌ویژه تمام موارد ذکر شده تا قبل از سن ۳۵ سالگی) و ارزیابی‌های لازم برای تعیین میزان تراکم استخوانی است.
جلوگیری از پوکی استخوان
می‌توان با روش‌های بسیار ساده‌ای خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش داد.
- با اطلاع از وضعیت استخوان به‌ویژه در خانم‌ها در دوران نزدیک به سن یائسگی، به‌وسیله مشورت با پزشک، به‌کار بردن روش‌های تشخیصی مناسب و درصورت نیاز تجویز داروهای ویژه می‌توان از پیشرفت بیماری و عوارض حاصل از آن پیشگیری کرد.
- تغذیه مناسب از روش‌های بسیار مؤثر برای پیشگیری از پوکی استخوان است. غذای انسان باید محتوی پروتئین‌ها و املاح کافی و ویتامین‌های لازم باشد تا روند پوکی استخوان کندتر شود. بهترین منابع کلسیم و پروتئین، شیر، پنیر، ماست و غذاهای دریایی به‌ویژه ماهی است.
- کلسیم یکی از اجزای سازنده استخوان است و غذای روزانه هر فرد بالغ باید حاوی حداقل 1000 تا 1200 میلی‌گرم کلسیم باشد. البته این مقدار نیاز در زنان باردار، شیرده، یائسه، افراد مسن و بچه‌ها بیشتر بوده و بین 1500 تا 2000 میلی‌گرم است. همانطورکه گفته شد فرآورده‌های لبنی مانند شیر، ماست، پنیر، کشک و قره‌قوروت از منابع بسیار خوب و مهم کلسیم هستند.
- سایر منابع حاوی کلسیم عبارتند از: سبزیجات برگ سبز، کلم پیچ، شلغم، هویج، پرتقال، انگور و توت‌فرنگی، خرمالو، زیتون، جعفری، اسفناج، کرفس، کشمش، بادام، پسته، گردو، حبوبات و غذاهای دریایی مانند ماهی به‌ویژه ماهی تن، کیلکا و ساردین.
- پوکی استخوان یکی از مهم‌ترین عوارض کاهش مصرف کلسیم است و درصورت همراهی با عواملی مانند کمبود ویتامین C، کمبود ویتامین D، درمان با استروئیدها (کورتون)، کم‌تحرکی، مصرف الکل و... بر شدت آن افزوده می‌شود. پس بیاییم با رعایت نکات زیر حافظ سلامتی استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان در سن میان‌سالی و پیری باشیم.
- اکنون که مقدار نیاز روزانه کلسیم خود را می‌دانید، سعی کنید به میزان لازم از مواد حاوی کلسیم در روز استفاده کنید تا دچار کمبود میزان کلسیم نشوید. این ذخیره‌سازی به‌ویژه در دهه دوم و سوم زندگی بسیار با اهمیت است. درصورتی‌که نمی‌توانید مقدار لازم کلسیم را از فرآورده‌های غذایی طبیعی تهیه کنید، برای جلوگیری از این بیماری ناخوشایند، توصیه می‌شود ترکیبات مکمل موجود در بازار را مصرف کنید.
- ویتامین D برای سلامتی استخوان‌ها و جذب کلسیم لازم و ضروری است؛ بنابراین زمانی را در بیرون از خانه بگذرانید تا آفتاب بتواند پوست شما را برای ساختن ویتامین D تحریک کند.
- به‌طور منظم ورزش کنید. استخوان‌های اطفال با ورزش کردن محکم می‌شوند و رشد طبیعی خواهند داشت. البته افراد بالغ هم باید تحرک کافی داشته باشند. استراحت و کم‌تحرکی باعث تحلیل بافت استخوانی می‌شود. بهترین، مفیدترین و بی‌خرج‌ترین ورزش برای انسان‌های بالغ و به‌ویژه افراد مسن پیاده‌روی است. توجه داشته باشید که ورزش‌های متحمل وزن، مثل پیاده‌روی نقش مهمی در رسوب کلسیم در استخوان‌ها دارند. ورزش‌هایی که فشار و تحمل استخوانی ندارند کمتر از ورزش‌های متحمل وزن اثر مثبت دارند.
- از مصرف مواد افزایش‌دهنده پوکی استخوان مانند الکل، سیگار، قهوه فراوان و... خودداری کنید.
- جایگزینی هورمون‌های زنانه در خانم‌های یائسه درصورتی‌که زیر نظر پزشک باشد، می‌تواند مانع از پوکی استخوان زودرس شود.
درمان پوکی استخوان
اگر پس از سنجش تراکم استخوان، معلوم شد که مبتلا به پوکی استخوان هستید با نظر پزشک خود می‌توانید تحت درمان قرار بگیرید.هم‌اکنون درمان‌های متفاوتی برای پوکی استخوان وجود دارد که هرکدام با توجه به شرایط بیمار برای وی انجام می‌گیرد، ازجمله تجویز ترکیبات حاوی کلسیم و ویتامین D، تجویز ترکیبات فلوراید و داروهای کاهنده سرعت پوکی استخوان مانند Alendronate, Etidronate و... که تمام موارد ذکر شده بسیار پرخرج و گران هستند و تنها مورد اول یعنی کلسیم و ویتامین D در دسترس‌تر، کم‌هزینه‌تر و برای عموم قابل استفاده است.درنهایت درنظر داشته باشید که تغذیه مناسب سرشار از کلسیم و پروتئین، فعالیت و دوری از کم‌تحرکی و انجام ورزش‌های مناسب از زمان کودکی و نوجوانی، بهترین و کم‌خرج‌ترین توشه و روش پیشگیری برای جلوگیری از پوکی استخوان است.
ارسال نظر