چگونه گوزن شمالی می‌تواند به مبارزه با تغییرات اقلیمی کمک کند؟

یک مطالعه نشان می‌دهد که گوزن شمالی خود قربانی تغییرات اقلیمی است؛ اما می‌تواند سلاحی قدرتمند علیه آن باشد. تغییرات اقلیمی تهدیدی جدی برای این‌گونه حیوانی محسوب می‌شود. طی چند دهه گذشته، حداقل ۸۰ هزار گوزن شمالی در سیبری به دلیل آب شدن یخ دریا، در اثر گرسنگی مرده‌اند. در قطب شمال، افزایش دما موجب کاهش تعداد گوزن‌ها شده است.اما مطالعه‌ای که ماه گذشته در مجله Environmental Research Letters منتشر شد می‌گوید «ممکن است گوزن شمالی خود سلاحی مفید در مبارزه علیه گرمایش جهانی باشد».

در واقع این مطالعه می‌گوید اشتهای این حیوان می‌تواند به بقای آنها کمک کند.محققانی که از استان شمالی ترومس در نروژ بازدید کرده‌اند، دریافته‌اند که علف‌چرانی گوزن‌های شمالی می‌تواند با افزایش آلبدو۱ در قطب شمال به آهسته کردن تغییرات اقلیمی کمک کند. حیوانات با جویدن گیاهان پربرگ بخصوص در فصل تابستان، بوته‌ها و دیگر پوشش‌های گیاهی انبوه را هرس می‌کنند. این امر سطوح درخشان‌تر و انعکاسی‌تری را آشکار می‌کند که نور خورشید بیشتری می‌تواند بازگردد. اگر گوزن‌های شمالی در آنجا نباشند تا پوشش گیاهان را بخورند، پرتو خورشید بیشتری توسط زمین جذب می‌شود (پوشش گیاهی انبوه‌تر آلبدوی پایینی دارد و در جذب گرما بهتر است) بنابراین باعث افزایش دمای سطح و بالا رفتن میزان ذوب یخ‌های قطب شمال می‌شود.

یوهان اولافسون، استاد دانشگاه اومئو و یکی از نویسندگان این مطالعه به مجله Pacific Standard می‌گوید: «کل توندرای (tundra) شمال اسکاندیناوی توسط گوزن شمالی چریده شده است. آنچه می‌دانیم این است که آنها می‌توانند اثر بزرگی در همه این مکان‌ها داشته باشند. اگر گوزن شمالی نابود شود، واقعا اثری منفی خواهد داشت».قطعا قطب شمال می‌تواند از کمک گوزن شمالی استفاده کند. این ناحیه با نرخی دو برابر سایر نقاط جهان در حال گرم شدن است. در ماه سپتامبر، ناسا اعلام کرد که حداقل سالانه وسعت یخ دریای قطب شمال به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. ناسا در همان زمان عنوان کرد که «چون ماهواره‌ها در سال ۱۹۷۸ شروع به بازبینی یخ دریاها کرده‌اند، محققان در هر ماه از سال، شاهد کاهش شدیدی در متوسط وسعت یخ‌های دریای قطب شمال بوده‌اند».تسریع ذوب یخ‌های قطب شمال می‌تواند اثرات فاجعه‌باری بر باقی سیاره ما بگذارد. طبق گزارشی که تحت عنوان Arctic Resilience Report (گزارش انعطاف پذیری قطبی)و در ماه نوامبر منتشر شد، ذوب سریع یخ‌ها در قطب شمال می‌تواند موجب «تغییرات اقلیمی غیرقابل‌کنترل در یک سطح جهانی» شود. مطالعه روی گوزن‌های شمالی که در ۲۲ دسامبر منتشر شد می‌گوید مدیریت گیاه‌خواران در قطب شمال می‌تواند ابزار قدرتمندی در کاهش گرمایش آینده باشد.

ماریسکا تی.بیست از دانشگاه اومئو می‌گوید: «نتایج تحقیقات ما نشان می‌دهد که گوزن شمالی اثر سرمایشی بالقوه‌ای بر آب‌و‌هوا دارد. گرچه تفاوت‌های تخمین زده شده ممکن است کوچک به نظر بیایند، اما برای داشتن پیامدها بر توازن انرژی منطقه‌ای تا اندازه‌ای بزرگ هستند».این دانشمندان به Pacific Standard گفته‌اند که اکنون می‌خواهند اثرات چرای گوزن‌های شمالی را در مقیاس بزرگتری مطالعه کنند. محققان می‌گویند به‌طور کلی علف‌چرانی گیاه‌خواران ممکن است اثرات تغییر اقلیم در سایر زیستگاه‌ها نیز داشته باشد؛ زیستگاه‌هایی مانند دشت‌ها و علفزارهای آفریقا و پهن دشت‌های غرب آمریکا.اتحاد بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست، گوزن شمالی را به‌عنوان گونه‌های آسیب‌پذیر دسته‌بندی می‌کند. طبق آخرین ارزیابی این گروه از این حیوان در سال ۲۰۱۵، جمعیت این حیوان در منطقه قطب شمال در کمتر از سه دهه به ۴۰ درصد کاهش یافته است.

پی‌نوشت:

۱. دمای سیاره عملا تحت‌تاثیر میزان انعکاس انرژی تابشی خورشید به آن، موسوم به آلبدوی سیاره، و اثرات گازهای گلخانه‌ای (اگر وجود داشته باشد) قرار دارد. آلبدوی زمین ۰.۳۷ است، بدین معنی که ۳۷ درصد انرژی خورشیدی را منعکس و ۶۳ درصد آن ‌را جذب می‌کند.