سالاد و بازی‌های کامپیوتری
سونیتا سراب‌پور چند سالی می‌شود که تب بازی‌سازی در ایران بالا گرفته است. در این مدت کوتاه بازی‌های مختلفی از سوی شرکت‌ها و نهادهای گوناگون تولید شده است. بازی‌هایی که برخی به دلیل کیفیت پایین و کپی از نمونه‌های خارجی با شکست مواجه شده و برخی دیگر به دلیل رعایت استانداردهای جهانی و جذابیت سناریو نه تنها با استقبال داخلی که با استقبال کشورهای خارجی نیز روبه‌رو بوده است. در کنار تولید بازی‌های کامپیوتری در کشور، حالا مسوولان و متولیان این حوزه که شاید اصلی‌ترین‌شان بنیاد ملی‌بازی‌های رایانه‌ای باشد با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد طی دوسال گذشته برای شناساندن بازی‌های کامپیوتری داخلی به کاربران بی‌شمار این حوزه، اقدام به برگزاری نمایشگاه و جشنواره در این حوزه کرده‌اند. نمایشگاه و جشنواره‌هایی که با توجه به بازدید بالای آن در عرض ۴ روز یعنی یک میلیون و پانصد هزار نفر، نقدها و انتقادها به آن زیاد است.

از اولین تا سومین نمایشگاه
اولین جشنواره و نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای تهران در سالن همایش‌های برج میلاد و با حضور ۷۰ شرکت فعال در این بخش برگزار شد. نمایشگاهی که شاید فضای برگزاری آن آنقدر مطلوب نبود و برگزارکنندگان را به این فکر انداخت که مکان آن را به جایی دیگر یعنی مصلای تهران انتقال دهند. حالا دوسالی است که این مکان میزبان بازی‌سازان و دوستداران دنیای بازی‌های رایانه‌ای است.
براساس اعلام مسوولان بنیاد ملی‌بازی‌های رایانه‌ای در سه دوره‌ای که این جشنواره برگزار شده است مجموعا ۵۰۰ اثر در جشنواره پذیرفته شدند که تعداد ۳۰۰ اثر آن بازی بوده است. از این تعداد بازی ۴۰ تا ۵۰ عدد در حوزه بازی‌های بزرگ ، ۱۵۰ تا ۱۶۰ اثر در بخش بازی‌های کوچک و ۴۰ بازی نیز در بخش بازی‌های آنلاین بوده‌اند. اما در سومین جشنواره و نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای ۱۲۱ بازی به بازی‌دوستان معرفی شد که از این تعداد ۴۰ بازی جدید بوده است.
تراتئون، بیداری، شبگرد آرمان شهر، روبوت دیوانه، افسانه روزبه، موش و مار، قهرمان ما، سال‌های سیاه، مسیر عشق، پارامیس، فریاد آزادی، پرواز دوران، بیداری اسلامی و مقاومت خرمشهر، تندیس مرگ، ارتش‌های فرازمینی، شکارشیطان، شبگرد، بینگو، جاده های نبرد و بازی‌های موبایل مانند لاک‌پشت دوقلو، بازی توپی و... از جمله بازی‌هایی بودند که در سومین دور نمایشگاه و جشنواره بازی‌های رایانه‌ای رونمایی شدند.
بخش‌های رنگارنگ
این دور از نمایشگاه در فضایی بالغ بر ۲۴ هزار مترمربع و در قالب بخش‌های مختلف برپا شد. براساس گزارش‌های منتشر شده فضای نمایشگاه امسال در مقایسه با سال گذشته بیش از ۳۰ درصد افزایش داشته است.
در دوره سوم نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای تهران، ۱۵ دانشگاه حضور داشتند که در این میان دانشگاه‌های شریف، علم و صنعت و مازندران پررنگ‌تر از سایر دانشگاه‌ها حضور داشتند. برپایی بخش خانواده، دنیای بدون گیم، بخش بازی سازان مستقل، غرفه اسرا (نظام رده‌بندی سنی گیم) با هدف آشنایی خانواده‌ها با گیم و تهیه بازی‌های رایانه‌ای به تناسب سن فرزندان از برنامه‌های این نمایشگاه و جشنواره بود.در این نمایشگاه در بخشی با عنوان «تولیدات»، آخرین بازی‌های تولید شده ایرانی و ساخته‌های خارجی مورد تایید بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای عرضه شد. «پنجره» از بخش‌های جدیدی بود که در قالب سومین نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای به مخاطبان این عرصه معرفی شد.
در این بخش روند تولید بازی‌های ایرانی در دو دهه اخیر به نمایش گذاشته شد. برپایی ۳۰ کارگاه آموزشی، فروشگاه نمونه بازی‌های رایانه‌ای با تنوع بیش از ۵۰ عنوان گیم و مسابقات بازی‌های رایانه‌ای برای علاقه‌مندان از دیگر بخش‌های این رویداد بود. ترویج نظام ملی رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای ESRA، نمایش توانمندی‌های متخصصان و هنرمندان ایرانی، توسعه همکاری‌های بین‌المللی به‌ویژه با کشورهای اسلامی در زمینه صنعت بازی‌های رایانه‌ای، ارتقای سطح دانش فنی و تامین امکانات و تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تولید در کشور و معرفی ایران به عنوان قلب بازی‌سازی منطقه از اهداف برگزاری سومین نمایشگاه بین‌المللی بازی‌های رایانه‌ای تهران بود.
راضیان و ناراضیان
وقتی پای نمایشگاه و جشنواره‌های آن هم از نوع بازی‌های رایانه‌ای به میان می‌آید، آدم انتظار مواجه شدن با اتفاقات ویژه و خارق‌العاده‌ای دارد. مثلا معرفی یک بازی جذاب، کنسول‌های پیشرفته و پر سر و صدا و... اما باید بگویم که در این نمایشگاه خبری از این صحبت‌ها نیست یا بهتر بگوییم اگر انتظار دارید همان اتفاق‌هایی که مثلا در نمایشگاه باز‌ی‌های رایانه‌ای e۳در آلمان یا GamesCom در آمریکا می‌افتد، در این نمایشگاه هم بیفتد باید بگویم که کمی سطح توقعات خود را باید پایین بیاورید.
با نگاهی گذرا به محل برگزاری یا گوش دادن به صحبت‌های بازدیدکنندگان از این نمایشگاه نیز می‌توانستید به کیفیت و میزان جذابیت این دور از نمایشگاه پی ببرید. برخی کیفیت نمایشگاه را پایین‌تر از آنچه تصور می‌کردند می‌دانستند و عنوان می‌کردند که در طول بالا و پایین رفتن در سالن نمایشگاه به پدیده ویژه‌‌ای برخورد نکرده‌اند. به اعتقاد این گروه حتی سطح کیفی بازی‌های تولید شده ایرانی نیز آنقدر بالا نیست که تمایلی به خرید یا امتحان این بازی‌ها در بازی دوستان ایجاد شود. همچنین این گروه اعلام می‌کنند که در این نمایشگاه به جز تعداد انگشت شمار خبری از بازی جدید نیست و همان بازی‌هایی که سال گذشته در نمایشگاه وجود داشته دوباره در این نمایشگاه به بازدیدکنندگان معرفی می‌شوند.
اما در مقابل این گروه ناراضی، بازدیدکنندگان دیگر برگزاری چنین نمایشگاهی آن هم در این فصل سال را به فال نیک می‌گیرند و معتقدند این نمایشگاه فرصت خوبی برای سرگرمی جوانان فراهم کرده است. به اعتقاد این گروه این نمایشگاه باعث نظارت و کنترل دقیق بر کودکان و نوجوانان می‌شود. همچنین برگزاری این نمایشگاه برای بازی دوستان بسیار جالب است؛ چرا که به هر بازی که بخواهند دسترسی دارند و می‌توانند تا جایی که توانایی دارند تحرک داشته باشند و با دوستان خود بازی کنند. همچنین یکی از همین بازدیدکنندگان تنها هدفش برای حضور در این نمایشگاه را حضور در بخش فروش بازی‌های کامپیوتری خارجی عنوان می‌کند که می‌تواند در یک فضای گسترده به حجم بالایی از بازی‌ها دسترسی داشته باشد. در این بخش از نمایشگاه بخش ویژه‌ای برای فروش بازی‌های کامپیوتری در نظر گرفته شده بود بخشی که با کمال تعجب بازی‌های گوناگون بدون رعایت حق کپی رایت با نازل‌ترین قیمت در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌گرفت.
بخش ویژه برای بانوان؛ تهیه سالاد
یکی از ابتکارات در سومین نمایشگاه و جشنواره بازی‌های رایانه‌ای جدا کردن بخش دختران و پسران بود. البته این ابتکار از سال گذشته و در دومین دوره این نمایشگاه و جشنواره نیز دیده شده بود، اما امسال رنگ و بوی تازه‌تری به خود گرفته بود. مسوول این غرفه در خصوص تصمیم جداسازی غرفه دختران و پسران می‌گوید: «بسیاری از خانم‌های شرکت‌کننده در این نمایشگاه از این جداسازی استقبال کرده و راضی هستند و این رضایت هم به دو دلیل است اول اینکه بسیاری از دستگاه‌های بازی توسط آقایان اشغال شده و آنها اجازه بازی به خانم‌ها نمی‌دهند و دوم اینکه با این جداسازی خانم‌ها راحت‌تر می‌توانند هیجانات بازی خود را نشان دهند.» اما تفاوت این سالن ویژه بانوان با سال گذشته اضافه شدن بخشی به عنوان تهیه «سالاد» بود. این بخش به گفته یکی از مسوولان غرفه برای تنوع بیشتر در این نمایشگاه در نظر گرفته شده بود و تنها بانوان و دختران خردسال اجازه شرکت در آن را داشتند.
در این قسمت که به شکل یک آشپزخانه طراحی شده بود مواد اولیه سالادهای مختلف دیده می‌شد و بانوان می‌توانستند با حضور در این آشپزخانه و تهیه یک سالاد جدید و ویژه با دیگران به رقابت بپردازند و در نهایت نیز برنده با رای‌گیری سایرین مشخص شود.
قدرت نمایی بازی‌های آنلاین
برعکس دو دوره گذشته که حضور بازی‌سازان در بخش بازی آنلاین و تلفن همراه بسیار کمرنگ بود، اما در سومین دور از برگزاری این نمایشگاه، فعالان این بخش حضور پررنگی داشتند. شاید بیراه نباشد اگر غرفه‌های بازی‌های آنلاین را یکی از جذاب‌ترین غرفه‌های این دوره از نمایشگاه و جشنواره بازی‌های رایانه‌ای معرفی کنیم. فعالان این بخش با طراحی خاص غرفه‌های خود به شکل فضا و قهرمانان بازی‌های آنلاینشان کاربران زیادی را به سمت خود کشانده بودند. همچنین در این غرفه‌ها به صورت مجزا جایگاهی برای کاربران در نظر گرفته شده بود تا آنها بتوانند این بازی‌ها را امتحان کنند.نسخه کامل شده بازی‌های آسمان دژ، عصر پادشاهان، سرعت بیشتر، ناورد، کاپ قرمز و مزرعه رویایی در این نمایشگاه به دوستداران بازی آنلاین معرفی شدند.
بخش‌های پرطرفدار
بخش بازی‌های رایانه‌ای و به‌ویژه کنسول‌های حرکتی را می‌‌توان از بخش‌های پرطرفدار دانست که شرکت‌های عرضه‌کننده این محصولات با قرار دادن تلویزیون‌های بزرگ و جدیدترین کنسول‌های حرکتی سعی داشتند نظر بازدیدکنندگان را برای خرید این محصولات جلب کنند. بیشتر بازی‌های پرطرفدار این بخش را هم مسابقات اتومبیل‌رانی، بوکس و دیگر ورزش‌های رزمی شرکت‌های خارجی تشکیل می‌داد.
بخش مهم دیگر این نمایشگاه نیز به غرفه بازی و سرگرمی ویژه بازی‌های دو نفره کاربران اختصاص داشت.
براساس گزارش‌های منتشر شده یک کاربر حرفه‌ای بازی‌های رایانه‌ای از نخستین ساعت بازگشایی این نمایشگاه از روز نخست تا روز چهارم در بخش بازی‌ها و سرگرمی‌ها مشغول بازی فوتبال بوده و بدون استراحت و البته بی‌هیچ رقیبی به بازی فوتبال پرداخته بود. این کاربر با این حرکت خود رکورد حضور در این نمایشگاه سه ساله را شکست.
از دیگر غرفه‌های شلوغ این نمایشگاه می‌توان به بخش نظام رده‌بندی بازی‌های رایانه‌ای یا اسرا اشاره کرد. مسوولان این غرفه با در نظر گرفتن برنامه‌های گوناگون سعی در جلب نظر والدین و بازی دوستان رایانه‌ای به این نظام رده بندی داشتند. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به پخش پرسشنامه در بین شرکت‌کنندگان در خصوص بازی‌های رایانه‌ای اشاره کرد.
به گفته یکی از مسوولان حاضر در این بخش، از طریق این پرسشنامه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای به اطلاعاتی در خصوص دلایل روانشناختی بازی و اثراتی که روی بازیکنان می‌گذارد خواهد رسید. همچنین به گفته وی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌‌ای با پخش این پرسشنامه‌ها و با یک هزینه اندک توانسته در این نمایشگاه والدین و کاربران بازی رایانه‌ای را نسبت به نظام رده بندی آگاه کند.
سومین نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای با تمام نقاط مثبت و منفی و با وجود تمام انتقادات کاربران راضی و ناراضی در حالی به کار خود پایان داد که اکثر شرکت‌کنندگان وضعیت این نمایشگاه را نسبت به سال گذشته بهتر ارزیابی کرده و اعلام می‌کردند که تا زمانی که سرمایه‌گذاران از این بخش در آمد زا حمایت نکنند نمی‌توان انتظار بهبود در وضعیت صنعت بازی رایانه‌ای و برگزاری باکیفیت نمایشگاه‌های مرتبط در این حوزه را داشت.