رفتارهای پرخطر از سوی رانندگانی با اعتماد‌به‌نفس کاذب، عامل اصلی بسیاری از حوادث رانندگی است
کتی شمبرلین می‌گوید از اغلب راننده‌های اطرافش، راننده بهتری است. او که 41 سال دارد و ساکن سان‌فرانسیسکو است عقیده دارد بیش از یک راننده معمولی مراقب اطراف خود است، شاهد را هم این می‌گیرد که تا به حال عامل هیچ تصادف رانندگی نبوده و دو بار خودروهایی که به گفته او رانندگانش مشغول کار با گوشی موبایل بوده‌اند از پشت به خودرویش کوبیده‌اند. با این حال وقتی بحث به سرعت، رانندگی در حال خستگی و فرستادن پیامک پشت چراغ قرمز می‌کشد، صریح جواب می‌دهد:
«وقت‌هایی بوده که در ترافیک متوجه حرکت خودروها به جلو نشدم، چون مشغول فرستادن پیامک بودم یا محکم روی ترمز کوبیدم چون حواسم نبود که خودروها ایستاده‌اند.» بیشتر آمریکایی‌ها می‌گویند رانندگان خوبی هستند و دیگران را ناشی‌ می‌دانند، اما بیشتر به‌نظر می‌رسد در مقام انکارند. دو سوم رانندگان شرکت‌کننده در مطالعه‌ای به نام Allstate Survey رانندگی‌شان را عالی یا خوب توصیف کردند، اما درعین‌حال اغلبشان به ارتکاب رفتارهایی در رانندگی معترف بودند که خود و دیگران را به خطر می‌اندازد. ۴۰ درصد آنها گفتند که حدود ۳۰ کیلومتر بالای سرعت مجاز می‌رانند (مردان بیش از زنان به این تخطی علاقه دارند). نزدیک به نیمی از آنها -۴۵ درصد- تجربه رانندگی در حالتی را داشته‌اند که بسیار خسته و تقریبا خواب بودند و یک سوم رانندگان -۳۴ درصد- هنگام رانندگی پیامک یا ایمیل فرستاده‌اند.
چرا دیگران را به‌خاطر رانندگی بدشان سرزنش می‌کنیم و خود را به‌دلیل ارتکاب به همان رفتار نه؟ کریس آلن روان‌شناسی ساکن نیویورک است که می‌گوید چنین واکنشی در رانندگی یا امور دیگر چندان غیرطبیعی نیست: «وقتی خطایی از ما سر می‌زند، مانند عبور از چراغ قرمز، اغلب سعی می‌کنیم آن را به عاملی خارجی نسبت دهیم، مثلا وقت دکتر دارم و دیرم شده یا حواسم پرت شده، اما وقتی می‌بینیم یا می‌شنویم که فرد دیگری بد رانندگی می‌کند، عاملی داخلی را برای توضیح رفتارش برمی‌گزینیم، از جمله لابد رانندگی بلند نیست! یا حتی احمق است». به عقیده او گناه رفتار ما گردن محیط اطراف است و عامل رفتار دیگران ویژگی‌های شخصیتی.
آدرین لوند، مدیر یک موسسه غیرانتفاعی بیمه می‌گوید تمرکز بر آموزش رانندگان هم کافی نیست، چون بیشتر مردم هر روز سوار خودرویشان می‌شوند و تصادف نمی‌کنند؛ بنابراین اگر گاه و بیگاه چراغ قرمزی را رد کنند یا پشت فرمان پیامک بفرستند، چندان بابت تبعاتش نگران نخواهند بود، اما این رفتارها مرگبار هستند و سالانه [در آمریکا] ۳۰ هزار نفر در حوادث رانندگی کشته و صدها هزار نفر زخمی می‌شوند. برای مبارزه با چنین معضلاتی دو راه‌حل پیش از همه به ذهن می‌رسد: اول، به‌کارگیری قوانین سختگیرانه و به تبع آن وضع مجازات‌های سنگین‌تر و دوم، افزایش امکانات ایمنی و هشداردهنده خودروها. آقای لوند می‌گوید: «ما از مردم می‌خواهیم حواس خود را هنگام رانندگی بیشتر جمع کنند، اما نهایتا به روش‌هایی نیاز داریم که راننده‌ها به کمک آنها متمرکز شوند و در مواقع ضروری [به سرعت] از امور دیگر به واقعیت رانندگی بازگردند.» یک مقام رسمی در آژانس ملی امنیت حمل‌و‌نقل آمریکا باور دارد جریمه‌های نقدی و حتی مجازات حبس رانندگان را مجبور می‌کند ایمن برانند. او می‌گوید: «به لطف ترکیبی از تلاش برای آموزش عمومی و قوانین قدرتمند، میزان تلفات ناشی از حوادث رانندگی در سال ۲۰۱۰ به طرز چشمگیری کاهش یافت.»
مارک ادلمن یک مربی رانندگی است که موافق تقویت قوانین حاکم بر راه‌ها است. او خود چندی پیش هنگام آموزش یک دانش‌آموز دبیرستانی شاهد بود که راننده‌ای ناگهان از خط وسط به چپ پیچید و برای راننده کناری‌اش در خط چپ هیچ فرصتی برای جلوگیری از تصادف باقی نگذاشت. او نیز می‌گوید مشکل وقتی حاد می‌شود که راننده‌ها پشت فرمان همزمان مشغول کار دیگری - گاه حتی خواندن روزنامه- می‌شوند. جان رونی، استاد روان‌شناسی در دانشگاه لاسال ایالت فیلادلفیا می‌گوید راننده‌های «چندکاره» به غلط فکر می‌کنند همزمان از عهده همه‌چیز به خوبی برمی‌آیند: «شواهد به روشنی نشان می‌دهند چندکاره‌ها کاملا بر رانندگی متمرکز نیستند و حواسشان بین رانندگی و مشغولیت دیگری در نوسان است. مردم اغلب فکر می‌کنند توانایی‌شان در مشغولیت به کار دیگر هنگام رانندگی؛ یعنی رانندگان بسیار ماهری هستند، اما در حقیقت به این معناست که از نوع تمرکزی که لازمه رانندگی امن است بی‌خبرند.»
تقریبا تمامی رانندگان به یاد می‌آورند که دست‌کم یک بار راننده دیگری را به‌دلیل سبقت غیرمجاز یا عدم رعایت فاصله ایمن با خودرو جلویی سرزنش کرده‌اند، اما اغلب آنها اگر صادق باشند اعتراف خواهند کرد که دست‌کم یک بار وقتی «عجله داشته‌اند» یا «با دوستی در خیابان قرار گذاشته و دیر کرده‌اند» درست مثل همان راننده رانده‌اند. اتفاقا شاید برای همه دست‌به‌فرمان‌ها این بهترین راه برای تفکر در نحوه رانندگی‌شان باشد؛ مساله بسیار ساده است: آنچه دیگران را به‌خاطرش سرزنش می‌کنید، خود نکنید و دیگر اینکه وقتی از نظر علمی ثابت شده رفتارهای پرخطر از سوی رانندگانی با اعتماد‌به‌نفس کاذب، عامل اصلی بسیاری از حوادث رانندگی است، بدانید که مکافات سرانجام از راه خواهد رسید، مکافاتی که هر راننده‌ای آرزو می‌کند جریمه نقدی سنگین یا حتی حبس باشد، اما به کسی در درون و بیرون خودرویش آسیبی نرسد.
منبع: سی‌ان‌ان