لپ‌تاپ‌ها این روزها به جزئی جدا نشدنی از زندگی روزمره اغلب ما تبدیل شده‌اند که در واقع ما را در انجام اغلب کارهای روزانه کمک می‌کنند. ارتقای سخت‌افزاری لپ‌تاپ‌ها اما به آسانی کامپیوترهای رومیزی نیست و حتی ارتقای قطعات لپ‌تاپ‌های جدید سخت‌تر هم شده است. با این حال باز هم ممکن است بخواهید لپ‌تاپ خودتان را با رم بیشتر یا یک هارد SSD به‌روز کنید. بسیاری از لپ‌تاپ‌ها به راحتی قابل ‌ارتقا هستند. با این حال این کار نیاز به آگاهی از پیش‌ نیازهایی دارد که می‌توانید در اینجا با آنها آشنا شوید. به طور کلی اما بهتر است سخت‌افزار مورد نیاز خودتان در لپ‌تاپ را همان ابتدا در نظر بگیرید سپس مدل مطابق با آن را بخرید تا در آینده برای پیدا‌ کردن نسخه‌ مورد نظر خود وقت و هزینه‌ بیشتر تلف نکنید.
کامپیوتر رومیزی در مقایسه با لپ‌تاپ
وقتی که کامپیوتر رومیزی را خودتان اسمبل می‌کنید، یک کیس اختصاصی خواهید داشت که محتویات آن را متناسب با سلیقه، کاربرد و بودجه‌‌تان مشخص خواهید کرد. شما می‌توانید به کمک یک پیچ‌ گوشتی و باز کردن چند پیچ ساده، به همه قطعات موجود در داخل کیس خود دسترسی داشته باشید؛ اجزایی که در کیس نصب می‌کنید، دائمی نخواهند بود و می‌توان در صورت لزوم هر یک را تغییر داد. حتی اگر یک کامپیوتر رومیزی آماده را بخرید، احتمالا مادربورد آن با اسلات‌هایی خالی از رم و PCI Express همراه خواهند بود که می‌توانید رم و کارت‌های حافظه بیشتری را روی آن نصب کنید. بسیاری از سازندگان ممکن است تلاش کنند تا به‌ روزرسانی و تغییرات سخت‌افزاری در کامپیوترهای رومیزی آماده خود را سخت کنند؛ با این‌ حال ارتقای سخت‌افزار همین کامپیوترهای رومیزی هم از اغلب لپ‌تاپ‌های موجود آسان‌تر است.
لپ‌تاپ‌ها متفاوت هستند؛ بنابراین شما نمی‌توانید لپ‌تاپ اختصاصی خود را اسمبل کنید. تنها انتخاب شما، خرید لپ‌تاپ‌های آماده از سازندگان آن است. آنها شاسی یا همان کیس سفارشی خود را برای هر لپ‌تاپ می‌سازند و اجزایی را برای استفاده در آن متناسب با هدف و سیاست‌های خود انتخاب می‌کنند. اولترابوک‌های مدرن اینتل و مک‌بوک‌های اپل به‌ طور قابل توجهی در حال نازک و سبک‌تر شدن هستند و برای قابل ارتقا بودن از سوی کاربر ساخته‌ نمی‌شوند.pic۱
موانع موجود
برای ارتقای سخت‌افزاری یک لپ‌تاپ معمولا موانعی وجود دارند که ممکن است با آنها روبه‌رو شوید. این موارد رایج عبارتند از:
طراحی: بسیاری از لپ‌تاپ‌ها اصولا طوری طراحی می‌شوند که باز نشوند. به عنوان نمونه در سرفیس پرو 2 مایکروسافت باید با یک حرارت ‌دهنده مخصوص، موانع اطراف صفحه ‌نمایش را ذوب کرد تا بتوانید آن را باز کنید. اما هنوز مشکل اصلی وجود دارد؛ پس از باز کردن سرفیس پرو 2، با انبوهی از قطعاتی مواجه خواهید شد که به صورت کاملا فشرده و تو در تو در کنار هم قرار گرفته‌اند. باتری هم به نوعی به کیس پیوند خورده است که تعویض آن به آسانی ممکن نخواهد بود. مک‌بوک‌های اپل را هم می‌توان به کمک یک پیچ‌ گوشتی باز کرد که البته در آنها از پیچ‌های اختصاصی استفاده می‌شود. با این حال در این لپ‌تاپ هم شما با حجم زیادی از قطعات ریز و درشت و به هم ‌فشرده مواجه خواهید شد، علاوه‌ بر اینکه باتری هم در محل خود با چسب ثابت شده است.
باز کردن آن: حتی اگر باز کردن لپ‌تاپ ممکن باشد، ممکن است امتحان این کار تجربه خوشایندی نباشد. لپ‌تاپ‌ها از اجزای فراوانی تشکیل شده‌اند که با دقت و بسیار فشرده در کنار هم قرار گرفته‌اند، بنابراین ممکن است شما برای دسترسی پیدا کردن به یک قطعه خاص، مجبور باشید چند قطعه دیگر را جا‌به‌‌جا کنید. به‌عنوان مثال درون سرفیس پرو ۲ بیش از ۹۰ پیچ وجود دارد!قطعات لحیم‌ کاری شده: بسیاری از دستگاه‌ها با قطعاتی که لحیم ‌کاری شده‌اند عرضه می‌شوند. برای مثال مک‌بوک با CPU، GPU و Ram لحیم‌کاری شده روی بورد اصلی -چیزی شبیه مادربود در کامپیوترهای رومیزی- عرضه می‌شود. بنابراین شما نمی‌توانید به راحتی قطعه‌ای را بردارید و قطعه جدیدی را نصب کنید. لحیم‌کاری فرآیندی است که در آن با ذوب یک ماده فلزی در دمای بالا، دو قطعه دیگر به هم متصل می‌شوند. برای مثال در مک‌بوک، رم لپ‌تاپ با استفاده از لحیم به مادربورد متصل شده است. فرآیند جداسازی مواردی که به این شکل متصل می‌شوند، کاری تخصصی، سخت و البته زمان‌بر است.
گارانتی: حتی اگر شما بتوانید لپ‌تاپ خود را باز کنید و بسیاری از قطعات آن را هم جا به‌ جا کنید، اغلب سازندگان لپ‌تاپ دیگر دستگاه شما را مشمول گارانتی به حساب نمی‌آورند. حتی اگر لپ‌تاپ شما جز آن دسته از لپ‌تاپ‌هایی باشد که باز کردنشان آسان است، معمولا برچسب مربوط به گارانتی جایی نصب می‌شود که برای باز کردن لپ‌تاپ خودتان مجبور باشید آن برچسب را پاره کنید. معمولا سازندگان لپ‌تاپ‌ها یکی از اولین مواردی را که در مورد لپ‌تاپ‌های مرجوعی چک می‌کنند، شواهدی است که نشان دهد آیا شما لپ‌تاپتان را باز و دستکاری کرده‌اید یا خیر؛ بدیهی است در صورت تایید باز شدن لپ‌تاپ توسط شما در اغلب موارد لپ‌تاپ بدون تعمیر یا تعویض به شما برگردانده خواهد شد. به همین دلیل است که در شرایط گارانتی اکثر سازندگان، این موضوع و شرط عدم بازکردن، برای حفظ گارانتی قید شده است تا از این طریق از خرابی احتمالی دستگاه توسط کاربران غیرمتخصص جلوگیری شود. به بیان دیگر و از نظر تئوری، حتی اگر شما لپ‌تاپ خود را باز هم کنید، ولی در خراب شدن آن نقشی نداشته باشید، سازندگان موظفند طبق گارانتی دستگاه شما را تعمیر کنند. با این حال و در عمل بسیاری از سازندگان کامپیوتر، خدمات پس از فروش مناسبی را به مشتریان خود ارائه نمی‌دهند و باید بسیار خوش‌ شانس باشید که در چنین شرایطی و با چنین استدلالی، قانع به ارائه خدمات و عمل به گارانتی خودشان شوند.pic2
ارتقاهای متداول و امکان‌‌پذیر
بسیاری از لپ‌تاپ‌ها امکان ارتقای برخی از سخت‌افزارهای خود را دارند. این به‌روزرسانی‌های سخت‌افزاری به خصوص در مورد لپ‌تاپ‌های قدیمی که بزرگ‌تر و ارتقا ‌پذیرتر هستند، آسان خواهد بود.
نصب رم بیشتر: اگر مادربورد لپ‌تاپ شما اسلات خالی برای رم دارد، اضافه ‌کردن رم به آسانی خرید آن و قرار دادنش در همان اسلات خالی خواهد بود. اگر اسلات‌های رم مربوط به لپ‌تاپ شما خالی نیست، شاید ممکن باشد که رم فعلی را خارج کرده و آن را با رمی با حافظه و ظرفیت بیشتر معاوضه کنید. اکثر لپ‌تاپ‌ها به همراه بخشی مستقل مربوط به حافظه در پشت دستگاه ارائه می‌شوند. شما می‌توانید به راحتی فشردن یک شاسی، محافظ این بخش را برداشته و به اسلات‌های رم موجود دسترسی پیدا کنید. با این حال نکته مهمی که قبل از خرید رم جدید باید در نظر داشته باشید حداکثر حجم پشتیبانی شده‌ و میزان فرکانس مناسب برای هر اسلات است که این اطلاعات را معمولا در سایت سازنده لپ‌تاپ می‌توان پیدا کرد.
به‌ روزرسانی به یک هارد SSD: اگر شما لپ‌تاپی دارید که از هاردهای مکانیکی و کند قدیمی استفاده می‌کند، ممکن است بتوانید به راحتی آن را با یک نسخه سریع SSD جایگزین کنید. این کار نیاز به باز کردن لپ‌تاپ، برداشتن هارد قدیمی و نصب هارد جامد جدید دارد. قطعا شما باید از اطلاعات خودتان نسخه پشتیبان یا بک‌آپ تهیه کرده و پس از تغییر هارد هم اقدام به نصب ویندوز کنید. بعضی از لپ‌تاپ‌های بزرگ هم ممکن است توانایی استفاده از چند هارددیسک به صورت همزمان را داشته باشند. توجه کنید که حداقل شرط لازم برای این‌ کار این است که لپ‌تاپ شما از اتصالات ساتا پشتیبانی کند.
جایگزین کردن درایو لوح فشرده با یک درایو SSD: اگر می‌خواهید هارددیسک فعلی خودتان را حفظ کرده و یک هارد SSD هم به لپ‌تاپ‌تان اضافه کنید، ممکن است بتوانید درایو لوح فشرده (CD یا DVD یا بلوری) خود را با یک درایو SSD جایگزین کنید. البته شما نیازمند محفظه‌ای مناسب برای قرار دادن درایو SSD جدید در لپ‌تاپ خود به جای درایو لوح فشرده قبلی هستید.به‌ روزرسانی پردازنده محاسباتی (CPU) و پردازنده گرافیکی (GPU) هم ممکن است در بعضی از لپ‌تاپ‌ها امکان ‌پذیر باشد؛ اما قطعا کار ساده‌ای نیست. شما باید قبل از خرید و نصب هر قطعه‌ای، به اندازه کافی در مورد پشتیبانی لپ‌تاپ شما و BIOS آن از قطعات جدید، تحقیق کنید. از طرفی، پردازنده‌های محاسباتی و گرافیکی مختلف، میزان گرمای متفاوتی تولید می‌کنند؛ بنابراین ممکن است قطعات جدید، گرمای بیشتری را نسبت به فن و سیستم سرمایشی تعبیه ‌شده برای لپ‌تاپ شما تولید کرده و در نهایت از این نظر دردسرساز شوند. اینها همه موانع و مشکلاتی هستند که شما باید پیش از هر تصمیم برای ارتقا سخت‌افزاری لپ‌تاپ‌تان آنها را در نظر بگیرید.
تحقیق و بررسی کافی
شما می‌توانید با کمی جست‌وجو، منابع در دسترس و قابل اعتماد را در رابطه با امکان‌‌پذیر بودن ارتقا سخت‌افزار لپ‌تاپ‌تان پیدا کنید. همچنین بخشی از تحقیق خود را روی تجربیات سایر کاربران از ارتقا قطعات لپ‌تاپی مثل آنچه شما دارید، متمرکز کنید. در مورد حداکثر توانایی و نوع قطعاتی که لپ‌تاپ شما از آن پشتیبانی می‌کند در وب‌سایت سازنده و سایر وب‌سایت‌های تخصصی تحقیق و از کارآیی قطعات جدید روی لپ‌تاپ خود اطمینان حاصل کنید.بعضی از سازندگان لپ‌تاپ، راهنمای سرویسی را منتشر می‌کنند که می‌تواند به شما در انجام صحیح مراحل باز کردن لپ‌تاپ و خارج‌ کردن قطعات مختلف آن کمک کند. پس در مورد اینکه آیا برای لپ‌تاپ شما چنین راهنمایی به صورت رسمی ارائه شده است یا خیر، تحقیق کنید. اگر چنین راهنمایی وجود نداشت، ممکن است شما بتوانید راهنمایی غیر رسمی در این رابطه که از سوی سایر کاربران منتشر شده است را یافته و مورد استفاده قرار دهید. به هرحال مطمئن شوید که قبل از هر اقدامی، بررسی‌های لازم را انجام داده‌اید و تمامی جوانب را سنجیده‌اید.
تحقیقات خود را بدون در نظر گرفتن زمان و احتمالات در آینده انجام دهید. حتی اگر انجام برخی از امور در آینده امکان‌پذیر باشد، شاید خرید یک لپ‌تاپ بهتر با قطعات با کیفیت‌تر و جدیدتر در برابر تهیه قطعات قدیمی ولی گران و اضافه‌ کردن به لپ‌تاپ‌تان، توجیه بیشتری داشته باشد. در حقیقت بسیاری از لپ‌تاپ‌ها هنوز قابل ارتقا هستند؛ اما ما به سرعت به سمت آینده‌ای پیش می‌رویم که در آن اغلب کامپیوترها و لپ‌تاپ‌ها تمایلی به داشتن قابلیت سرویس از سوی کاربر و تغییر در قطعات را ندارند.