توسعه صنعت فولاد و اصلاح رویکردها
مهدی کرباسیان معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در گفتگوی اختصاصی با ما از برخی تخلفاتی که در ایمیدرو رخ داده پرده برداشته است. او اعلام کرده در دولت گذشته به اسم خصوصی سازی بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان از دارایی های ایمیدرو را به شبه دولتی ها داده اند. کرباسیان در شرایطی از پروژه فساد و سومدیریت در این نهاد بزرگی صنعتی و معدنی کشور پرده برمی دارد که طی تمامی سال های گذشته مدیران ایمیدرو آمارهایی از توسعه فعالیت های این سازمان ارائه می دادند.
معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در مورد جزئیات این اتفاق هم گفته است: این سازمان پولدار و بزرگ از اموال و ثروت تهی شده است.
معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در مورد جزئیات این اتفاق هم گفته است: این سازمان پولدار و بزرگ از اموال و ثروت تهی شده است.
مهدی کرباسیان معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در گفتگوی اختصاصی با ما از برخی تخلفاتی که در ایمیدرو رخ داده پرده برداشته است.او اعلام کرده در دولت گذشته به اسم خصوصی سازی بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان از دارایی های ایمیدرو را به شبه دولتی ها داده اند. کرباسیان در شرایطی از پروژه فساد و سومدیریت در این نهاد بزرگی صنعتی و معدنی کشور پرده برمی دارد که طی تمامی سال های گذشته مدیران ایمیدرو آمارهایی از توسعه فعالیت های این سازمان ارائه می دادند.
معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در مورد جزئیات این اتفاق هم گفته است: این سازمان پولدار و بزرگ از اموال و ثروت تهی شده است. وقتی من به این سازمان آمدم ۶۰ میلیارد تومان بیشتر در حسابش نبود. حدود پنج هزار میلیارد تومان از منابع شرکت ملی مس را به خارج انتقال داده بودند. برای صادرات مس شرکتی در امارات تاسیس شده بود، آن هم توسط یکی دو نفری که دوملیتی بودند و پولهایی به حساب شان واریز می شد...
دغدغه‌های آقای رئیس
توسعـــه صنعت فـــــولادو اصـــلاح رویکردها
مهدی کرباسیان معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در گفتگوی اختصاصی با ما از برخی تخلفاتی که در ایمیدرو رخ داده پرده برداشته است.او اعلام کرده در دولت گذشته به اسم خصوصی سازی بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان از دارایی های ایمیدرو را به شبه دولتی ها داده اند.
کرباسیان در شرایطی از پروژه فساد و سومدیریت در این نهاد بزرگی صنعتی و معدنی کشور پرده برمی دارد که طی تمامی سال های گذشته مدیران ایمیدرو آمارهایی از توسعه فعالیت های این سازمان ارائه می دادند.
معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در مورد جزئیات این اتفاق هم گفته است: این سازمان پولدار و بزرگ از اموال و ثروت تهی شده است. وقتی من به این سازمان آمدم ۶۰ میلیارد تومان بیشتر در حسابش نبود. حدود پنج هزار میلیارد تومان از منابع شرکت ملی مس را به خارج انتقال داده بودند. برای صادرات مس شرکتی در امارات تاسیس شده بود، آن هم توسط یکی دو نفری که دوملیتی بودند و پولهایی به حساب شان واریز می شد.
وی افزود: چند روز قبل از ورودم سه تن از مدیران ارشد شرکت ملی مس دستگیر شده بودند اما۹۰ درصد پول برده شده شرکت به کشور عودت شده است.
به گفته وی رکود در تمام بخش صنعت، معدن و صنایع معدنی اثرگذار بوده است و بعضی از مصوبات فساد آور در روزهای نخست شروع به کار دولت یازدهم از سوی معاون اول ملغی اعلام شد.
تحلیل کرباسیان از وضعیت ایمیدرو با توجه به ناکارامدی دولت احمدی نژاد
من این سازمان را آگاهانه انتخاب کردم، چون بنای سازمان توسعه است. اعتقاد دارم که در وضعیت فعلی اقتصاد به ویژه اقتصاد مقاومتی ایمیدرو می‌تواند اثرات بسیار سازنده‌ای داشته باشد. واقعیت این است که در این حوزه به خارج هم وابسته نیستیم. ممکن است گفته شود که ماشین‌آلاتی نیاز دارد ولی اساساً به خاک وصل بوده و توسعه آن درون کشور قابل تحقق است و نقش موثری می‌تواند در رشد اقتصادی ما داشته باشد. ولی برای این سازمان، چند اتفاق ناگوار در سال‌های گذشته رخداده است.
اول اینکه این سازمان به اسم خصوصی‌سازی و به اسم اینکه کار مردم به مردم داده شود و اصل ۴۴ اجرا شود، بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان از دارایی‌اش در یک تصمیم‌گیری به اسم خصوصی‌سازی رد دیون شده و به سازمان‌ها، نهادها و شرکت‌های خصوصی یا در پوشش خصوصی ولی عمومی وابسته به نهادها داده شد. در نتیجه این سازمان پولدار و بزرگ از اموال و ثروت تهی شد و پول شرکت‌های واگذارشده‌اش به خود سازمان برنگشت تا بتواند طرح‌های توسعه نیمه‌تمام خود را تمام و طرح‌های توسعه‌ای جدید شروع کند. تعداد زیادی از طرح‌های بزرگ کشورمان در حوزه معدن و صنایع معدنی اعم از هفت طرح فولادی، طرح الکترود گرافیتی، تیتانیوم و طلای زرشوران نیمه‌تمام مانده بود که برخی از آنها حدود ۱۲ سال و برخی نزدیک به هفت سال متوقف بود یا کند پیش می‌رفت.
دلایل این توقفها یکی مساله مالی، دیگری مدیریت، و بخشی هم ناشی از تحریم بود. دومین نکته هم اینکه ظرف سه سال، یعنی از سال 1389 تا 1392، شش رئیس در ایمیدرو عوض شده است. خود این موضوع یعنی نبود ثبات مدیریت. هر کدام از این مدیران با سلایق خود رفتار می‌کردند و مخصوصاً اینکه از این شش رئیس تقریباً می‌توان گفت تعدادی از آنها سابقه کار مدیریتی اقتصاد کلان نداشتند. با وجود این مشکلات در وهله اول تصمیم گرفتیم ثبات مدیریت را سازماندهی کنیم و به دنبال راهکاری برای اتمام طرح‌های نیمه‌تمام باشیم. وقتی من به این سازمان آمدم 60 میلیارد تومان بیشتر در حسابش نبود و باید با این پول همه این پروژه‌ها را فعال می‌کردم. با افتخار می‌توانم بگویم که در نیمه دوم پارسال ما نزدیک به 700 میلیارد تومان، پروژه‌های نیمه‌تمام را فعال کردیم. با راهکارها و مشارکت‌هایی که با بخش‌های مختلف داشتیم، با هر هنر مدیریتی و تجربه‌ای که از ما برمی‌آمد، توانستیم به پروژه‌های نیمه‌تمام بپردازیم و آنها را فعال کنیم. ولی اساساً می‌توانم بگویم سازمان، سازمانی بود که مشکلات متعددی داشت که هنوز تمامی آنها برطرف نشده است. منتها در هر صورت من بسیار امیدوارم و با این هدف آمده‌ام که سازمان به پویایی و اقتدار گذشته بازگردد.
سهم ۱درصدی معدن در GDP کشور
ما سالانه حدود 400 میلیون تن انواع مواد معدنی از نزدیک به شش هزار معدنی که داریم، استخراج می‌کنیم که با توجه به ذخایر 60 میلیارد تنی‌مان بسیار ناچیز است. بر اساس نرم‌های جهانی هر کشور اگر سالانه بتواند یک درصد از ذخایرش را استخراج کند در بخش معدن توفیق یافته است. یعنی ما باید سالانه 600 میلیون تن استخراج داشته باشیم. ممکن است برخی بگویند این 60 میلیارد تن ذخایر احتمالی و قطعی را تشکیل می‌دهد و منظور سازمان‌های جهانی ذخایر قطعی (ذخایری که احتمال وجودشان در زیر زمین 70 درصد به بالاست) هستند که در ایران میزان آن حدود 40 میلیارد تن برآورد شده است.
بنابراین چون ما ۴۰۰ میلیون تن در سال استخراج داریم پس توانسته‌ایم حدود یک درصد ذخایرمان را استخراج کنیم. این فرضیه‌ای درست نیست چون تاکنون تنها ۷ درصد کشور (حدود ۱۰۰ هزار کیلومترمربع) به لحاظ معدنی مورد اکتشاف دقیق واقع شده و ما خبر نداریم که در ۹۳ درصد خاک کشورمان چه ذخایر معدنی نهفته است. کشورمان هنوز معادن ناشناخته‌ای دارد و به طور دقیق نمی‌دانیم چه معادنی داریم. هنوز به اعماق نرفته‌ایم و معدنکاری ما نسبت به معادن بزرگ دنیا در سطح انجام می‌شود.
می‌خواهم بگویم با اینکه تنها هفت درصد کشور اکتشاف شده ما این همه ذخیره داریم حال شما در نظر بگیرید که اگر آن 93 درصد هم اکتشاف شود چه خواهد شد. علاوه بر مزایای معدنی، کشورمان به دریای آزاد راه دارد و می‌توانیم با توجه به این موضوع و همچنین برخورداری از منابع غنی گازی، برخی صنایع معدنی انرژی‌بر نظیر فولاد را در سواحل جنوبی کشور فعال کنیم. حتی می‌توانیم با وجود اینکه در ذخایر سنگ معدنی آلومینیوم فقیر هستیم، به قطب تولید شمش آلومینیوم در منطقه تبدیل شویم. در حقیقت با تبدیل گاز به برق می‌توانیم به عنوان صادر‌کننده آلومینیوم هم مطرح باشیم. یعنی می‌توانیم پودر آلومینا را وارد و از مزیت برق و گاز استفاده کنیم و شمش آلومینیوم را تولید و صادر کنیم.
تقویت نگاه به شرق در دولت گذشته و ناگزیری ما در شرایط تحریم
فقط کشورهای صنعتی پیشرفته دنیا هستند که از لحاظ تکنولوژی بهترین هستند. شرکت‌هایی مانند ریوتینتو، بی‌اچ‌پی بیلتون و برخی دیگر از شرکت‌های معتبر بین‌المللی معدنی دنیا به دلیل تحریم در ایران حضور ندارند و به لحاظ تکنولوژیک به سختی می‌توانیم معادن و صنایع معدنی‌مان را با تجهیزات آنها مجهز کنیم. هیچ‌کدام از این شرکت‌ها به دلیل تحریم در ایران فعال نیستند و این واقعیتی است که پیش روی ما قرار گرفته است. بنابراین در چنین حالتی ما چاره‌ای جز حرکت به سمت شرق نداشتیم چون تامین منابع مالی و فاینانس و سرمایه‌گذاری باید انجام شود و دولت وقت هم در چند سال گذشته به آن سمت نگاه کرده‌اند. هنوز هم دولت فعلی به دلیل نیاز به سرمایه‌گذاری و با توجه به محدودیت‌هایی که وجود دارد، مجبور است از شرقی‌ها برای راه‌اندازی پروژه‌ها استفاده کند.
امیدواریم مذاکراتی که بین ایران و گروه ۱+۵ در حال انجام است به نتیجه برسد و تحریم برداشته شود تا ما بتوانیم سرمایه‌گذارانی از سایر نقاط دنیا را به ایران بیاوریم. همه فکر می‌کنند تنها مساله مهم سرمایه‌گذاری مساله مالی است، در صورتی که سرمایه‌گذار خارجی، در اصل با خود تکنولوژی روز را می‌آورد.
دغدغه های خام فروشی در معدن
خام‌فروشی ما آنقدر نیست که بخواهد نگرانی به وجود آورد. ما الان در حوزه مس و فولاد هم صادرات داریم. ضمن اینکه در سنگ‌آهن طرح‌هایی برای کنسانتره و گندله تعریف شده که طرح‌های خوبی است و می‌تواند سرمایه‌های زیادی را به این بخش هدایت کند. در چند ماه گذشته طرح‌ها فعال‌تر شده‌اند و پیش‌بینی‌مان این است که در دو سال آینده با همین میزان سنگ‌آهن تقریباً صادرات آن نزدیک به صفر خواهد شد یا بسیار کاهش پیدا خواهد کرد. چون سنگ‌آهن، فرآوری خواهد شد. اما در مقطع فعلی به دلیل اینکه نیاز کارخانجات فولادی ما به سنگ‌آهن کمتر از تولید آن است این ماده معدنی به خارج از کشور صادر می‌شود. به هر حال نباید فراموش کنیم که تولید هم‌اکنون در حالت رکود به سر می‌برد و مشکلات خاصی را به وجود آورده است.
وضعیت رکودی در صنایع معدنی
رکود در تمام بخش صنعت، معدن و صنایع معدنی اثرگذار بوده است. نمی‌توان گفت رکود بی‌تاثیر است. ولی خوشبختانه برخی از اقلام صنایع معدنی ما صادراتی است. همان طور که گفتم، بخشی از فولاد، آلومینیوم و مس کاتد را صادر می‌کنیم. در صادرات سنگ‌آهن هم رونق وجود دارد و از این طریق سهم معدن در صادرات کالاهای غیرنفتی افزایش یافته است. ولی در بعضی دیگر از مواد معدنی دچار رکودی جدی هستیم. نکته بسیار مهم این است که وقتی مشکل رکود ایجاد می‌شود، روی همه چیز اثر خواهد گذاشت. منتها در جامعه‌ای که همه چیز به هم مرتبط است، بعضی‌ها پررنگ‌تر است و بعضی‌ها کمرنگ‌تر. یکی از اقداماتی که پیشنهاد کردیم و وزیر صنعت مخالفت کردند آزادسازی صادرات فولاد است. الان یکی دوماه است که آزاد شده است و این اتفاق خوبی است. به نظرم این موضوع به گروه فولاد کمک فراوان کرد و الان با صادرات توانسته‌اند، کمابیش مشکلات شان را حل کنند.
جذب سرمایه برای شروع پروژه ها در گرو نتیجه مذاکرات با 1+5
در رابطه با جذب سرمایه خارجی باید منتظر ماند تا تلاش دولت در مذاکرات ۱+۵ به نتیجه برسد. اکنون ایران دو امتیاز پیدا کرده است. یکی اینکه مدیران شرکت‌های معتبر بین‌المللی از نظر تکنولوژی و سرمایه‌ای، از کشورهای مختلفی مانند بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اتریش و... رفت‌وآمدشان را به ایران آغاز کرده‌اند که می‌توانیم با استفاده از فضایی که به وجود آمده راحت‌تر با آنها مذاکره کنیم و به نتیجه برسیم. این خود یک امتیاز است. ولی از نظر اینکه پول داخل ایران بیاید و جذب سرمایه گسترده شود، چنین اتفاقی هنوز نیفتاده و نیاز به زمان و تعامل دارد. چون بالاخره کماکان تحریم‌های اروپا و سازمان ملل، برقرار است و تا به طور کامل رفع نشود سرمایه‌گذاران ریسک نمی‌کنند که به ایران بیایند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت عنوان کرد: با توجه به نقش صنایع معدنی در تامین مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان پایین‌دستی، به نظر می رسد در بسته خروج از رکود دولت، توجه کافی به موضوع خروج از رکود صنایع معدنی و معادن نشده است. با توجه به اینکه چندی پیش دولت بسته خروج از رکود تورمی را منتشر کرد، آن طور از سرفصل‌های این بسته تحلیلی برداشت می‌شود ، به بخش صنایع معدنی به عنوان یکی از بخش‌های بالادستی اقتصاد کشور اشاره شده و رونق این بخش می‌تواند در کنار تامین منابع لازم از طریق بانک و بورس منجر به رونق کسب‌وکارهایی در صنایع پائین‌دستی شود.
این در حالی است که اخیرا معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با انتقاد از نبود توجه کافی به معدن و صنایع معدنی در بسته دولت برای خروج از رکود، گفته است: با توجه به نقش صنایع معدنی در تامین مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان پایین دستی، به نظر می‌رسد توجه کافی به موضوع خروج از رکود صنایع معدنی و معادن نشده است.
مهدی کرباسیان با تاکید بر اینکه خروج از رکود معدن و صنایع معدنی باید در صدر برنامه‌های خروج از رکود دولت قرار گیرد، گفت: در رابطه با صنایع معدنی باید پذیرفت هر صنعت معدنی همچون فولاد، مس و آلومینیوم، تامین‌کنندگان صنایع پایین دستی خود هستند و می‌توانند محرک خوبی برای آنها باشند. بنابراین حل مشکل خروج از رکود صنایع معدنی باید در اولویت قرار گیرد.
همچنین معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با مهر عنوان کرده است: متاسفانه در آخرین پیش نویسی که از طرح خروج از رکود در وزارت صنعت، معدن و تجارت مشاهده می شود، صنایع معدنی مورد عنایت کامل واقع نشده، چرا که اگر چرخه فولاد به خوبی در حرکت باشد، صنایع دیگر نیز می‌توانند به راحتی به حرکت درآیند.
او دو مشکل اصلی را هم‌اکنون پیش روی صنایع معدنی دانست و تصریح کرد: صادرات و تامین نقدینگی برای صنایع معدنی متاسفانه با مشکلات جدی مواجه است، این در حالی است که امکان جابه‌جایی ارز و مسائل تحریم‌ها، فشار زیادی را بر صادرات محصولات معدنی وارد کرده است؛ ضمن اینکه در مشکل تامین اعتبار مورد نیاز برای تداوم کار صنایع معدنی نیز، به دلیل اینکه این صنایع، طرح های توسعه‌ای مهم و اساسی در دست اجرا دارند، مسئله تامین نقدینگی آنها باید به سرعت حل شود.
به گفته کرباسیان، بر این اساس مدیریت پروژه‌های بزرگی همچون فولاد مبارکه تصمیم گرفته است بخشی از سهام فولاد هرمزگان را در فرابورس به فروش برساند، ضمن اینکه صنایع ملی مس نیز تصمیم گرفته تا برخی پروژه‌های نیمه‌تمام خود را با مشارکت بخش غیردولتی به اتمام رساند؛ اما به هرحال نیاز است که برای صنایع معدنی، وضعیت به نحو دیگری از سوی دولت تغییر یابد و این صنایع در اولویت قرار گیرد.
او گفت: در رابطه با معادن نیز، بیشتر معادن کشور هم‌اکنون فعال هستند؛ اما باید پذیرفت که بزرگترین مشکل معادن کشور هم‌اکنون در معادن سنگ آهن متمرکز شده، چرا که در سال جدید قیمت‌ها به شدت در بازارهای جهانی افت کرده و بعضا تا 40 درصد ارزانتر از سال قبل معاملات صورت می‌گیرد. ضمن اینکه در برخی از فروش‌ها در بازارهای جهانی رقبای جدی برای فروشندگان ایرانی وجود دارد که در فروش‌های جدید، رقابت سنگینی را پیش‌روی صادرکنندگان ایرانی قرار داده است.
کرباسیان اظهار کرد: ایمیدرو به عنوان محوری‌ترین بخش معدن و صنایع معدنی کشور که دارای بزرگترین معادن کشور و ناظر بر صنایع معدنی است باید طرف مشورت در تصمیم‌گیری‌ها قرار گیرد.
معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در مورد جزئیات این اتفاق هم گفته است: این سازمان پولدار و بزرگ از اموال و ثروت تهی شده است. وقتی من به این سازمان آمدم ۶۰ میلیارد تومان بیشتر در حسابش نبود. حدود پنج هزار میلیارد تومان از منابع شرکت ملی مس را به خارج انتقال داده بودند. برای صادرات مس شرکتی در امارات تاسیس شده بود، آن هم توسط یکی دو نفری که دوملیتی بودند و پولهایی به حساب شان واریز می شد...
دغدغه‌های آقای رئیس
توسعـــه صنعت فـــــولادو اصـــلاح رویکردها
مهدی کرباسیان معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در گفتگوی اختصاصی با ما از برخی تخلفاتی که در ایمیدرو رخ داده پرده برداشته است.او اعلام کرده در دولت گذشته به اسم خصوصی سازی بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان از دارایی های ایمیدرو را به شبه دولتی ها داده اند.
کرباسیان در شرایطی از پروژه فساد و سومدیریت در این نهاد بزرگی صنعتی و معدنی کشور پرده برمی دارد که طی تمامی سال های گذشته مدیران ایمیدرو آمارهایی از توسعه فعالیت های این سازمان ارائه می دادند.
معاون وزیرصنعت معدن و تجارت در مورد جزئیات این اتفاق هم گفته است: این سازمان پولدار و بزرگ از اموال و ثروت تهی شده است. وقتی من به این سازمان آمدم ۶۰ میلیارد تومان بیشتر در حسابش نبود. حدود پنج هزار میلیارد تومان از منابع شرکت ملی مس را به خارج انتقال داده بودند. برای صادرات مس شرکتی در امارات تاسیس شده بود، آن هم توسط یکی دو نفری که دوملیتی بودند و پولهایی به حساب شان واریز می شد.
وی افزود: چند روز قبل از ورودم سه تن از مدیران ارشد شرکت ملی مس دستگیر شده بودند اما۹۰ درصد پول برده شده شرکت به کشور عودت شده است.
به گفته وی رکود در تمام بخش صنعت، معدن و صنایع معدنی اثرگذار بوده است و بعضی از مصوبات فساد آور در روزهای نخست شروع به کار دولت یازدهم از سوی معاون اول ملغی اعلام شد.
تحلیل کرباسیان از وضعیت ایمیدرو با توجه به ناکارامدی دولت احمدی نژاد
من این سازمان را آگاهانه انتخاب کردم، چون بنای سازمان توسعه است. اعتقاد دارم که در وضعیت فعلی اقتصاد به ویژه اقتصاد مقاومتی ایمیدرو می‌تواند اثرات بسیار سازنده‌ای داشته باشد. واقعیت این است که در این حوزه به خارج هم وابسته نیستیم. ممکن است گفته شود که ماشین‌آلاتی نیاز دارد ولی اساساً به خاک وصل بوده و توسعه آن درون کشور قابل تحقق است و نقش موثری می‌تواند در رشد اقتصادی ما داشته باشد. ولی برای این سازمان، چند اتفاق ناگوار در سال‌های گذشته رخداده است.
اول اینکه این سازمان به اسم خصوصی‌سازی و به اسم اینکه کار مردم به مردم داده شود و اصل ۴۴ اجرا شود، بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان از دارایی‌اش در یک تصمیم‌گیری به اسم خصوصی‌سازی رد دیون شده و به سازمان‌ها، نهادها و شرکت‌های خصوصی یا در پوشش خصوصی ولی عمومی وابسته به نهادها داده شد. در نتیجه این سازمان پولدار و بزرگ از اموال و ثروت تهی شد و پول شرکت‌های واگذارشده‌اش به خود سازمان برنگشت تا بتواند طرح‌های توسعه نیمه‌تمام خود را تمام و طرح‌های توسعه‌ای جدید شروع کند. تعداد زیادی از طرح‌های بزرگ کشورمان در حوزه معدن و صنایع معدنی اعم از هفت طرح فولادی، طرح الکترود گرافیتی، تیتانیوم و طلای زرشوران نیمه‌تمام مانده بود که برخی از آنها حدود ۱۲ سال و برخی نزدیک به هفت سال متوقف بود یا کند پیش می‌رفت.
دلایل این توقفها یکی مساله مالی، دیگری مدیریت، و بخشی هم ناشی از تحریم بود. دومین نکته هم اینکه ظرف سه سال، یعنی از سال 1389 تا 1392، شش رئیس در ایمیدرو عوض شده است. خود این موضوع یعنی نبود ثبات مدیریت. هر کدام از این مدیران با سلایق خود رفتار می‌کردند و مخصوصاً اینکه از این شش رئیس تقریباً می‌توان گفت تعدادی از آنها سابقه کار مدیریتی اقتصاد کلان نداشتند. با وجود این مشکلات در وهله اول تصمیم گرفتیم ثبات مدیریت را سازماندهی کنیم و به دنبال راهکاری برای اتمام طرح‌های نیمه‌تمام باشیم. وقتی من به این سازمان آمدم 60 میلیارد تومان بیشتر در حسابش نبود و باید با این پول همه این پروژه‌ها را فعال می‌کردم. با افتخار می‌توانم بگویم که در نیمه دوم پارسال ما نزدیک به 700 میلیارد تومان، پروژه‌های نیمه‌تمام را فعال کردیم. با راهکارها و مشارکت‌هایی که با بخش‌های مختلف داشتیم، با هر هنر مدیریتی و تجربه‌ای که از ما برمی‌آمد، توانستیم به پروژه‌های نیمه‌تمام بپردازیم و آنها را فعال کنیم. ولی اساساً می‌توانم بگویم سازمان، سازمانی بود که مشکلات متعددی داشت که هنوز تمامی آنها برطرف نشده است. منتها در هر صورت من بسیار امیدوارم و با این هدف آمده‌ام که سازمان به پویایی و اقتدار گذشته بازگردد.
سهم ۱درصدی معدن در GDP کشور
ما سالانه حدود 400 میلیون تن انواع مواد معدنی از نزدیک به شش هزار معدنی که داریم، استخراج می‌کنیم که با توجه به ذخایر 60 میلیارد تنی‌مان بسیار ناچیز است. بر اساس نرم‌های جهانی هر کشور اگر سالانه بتواند یک درصد از ذخایرش را استخراج کند در بخش معدن توفیق یافته است. یعنی ما باید سالانه 600 میلیون تن استخراج داشته باشیم. ممکن است برخی بگویند این 60 میلیارد تن ذخایر احتمالی و قطعی را تشکیل می‌دهد و منظور سازمان‌های جهانی ذخایر قطعی (ذخایری که احتمال وجودشان در زیر زمین 70 درصد به بالاست) هستند که در ایران میزان آن حدود 40 میلیارد تن برآورد شده است.
بنابراین چون ما ۴۰۰ میلیون تن در سال استخراج داریم پس توانسته‌ایم حدود یک درصد ذخایرمان را استخراج کنیم. این فرضیه‌ای درست نیست چون تاکنون تنها ۷ درصد کشور (حدود ۱۰۰ هزار کیلومترمربع) به لحاظ معدنی مورد اکتشاف دقیق واقع شده و ما خبر نداریم که در ۹۳ درصد خاک کشورمان چه ذخایر معدنی نهفته است. کشورمان هنوز معادن ناشناخته‌ای دارد و به طور دقیق نمی‌دانیم چه معادنی داریم. هنوز به اعماق نرفته‌ایم و معدنکاری ما نسبت به معادن بزرگ دنیا در سطح انجام می‌شود.
می‌خواهم بگویم با اینکه تنها هفت درصد کشور اکتشاف شده ما این همه ذخیره داریم حال شما در نظر بگیرید که اگر آن 93 درصد هم اکتشاف شود چه خواهد شد. علاوه بر مزایای معدنی، کشورمان به دریای آزاد راه دارد و می‌توانیم با توجه به این موضوع و همچنین برخورداری از منابع غنی گازی، برخی صنایع معدنی انرژی‌بر نظیر فولاد را در سواحل جنوبی کشور فعال کنیم. حتی می‌توانیم با وجود اینکه در ذخایر سنگ معدنی آلومینیوم فقیر هستیم، به قطب تولید شمش آلومینیوم در منطقه تبدیل شویم. در حقیقت با تبدیل گاز به برق می‌توانیم به عنوان صادر‌کننده آلومینیوم هم مطرح باشیم. یعنی می‌توانیم پودر آلومینا را وارد و از مزیت برق و گاز استفاده کنیم و شمش آلومینیوم را تولید و صادر کنیم.
تقویت نگاه به شرق در دولت گذشته و ناگزیری ما در شرایط تحریم
فقط کشورهای صنعتی پیشرفته دنیا هستند که از لحاظ تکنولوژی بهترین هستند. شرکت‌هایی مانند ریوتینتو، بی‌اچ‌پی بیلتون و برخی دیگر از شرکت‌های معتبر بین‌المللی معدنی دنیا به دلیل تحریم در ایران حضور ندارند و به لحاظ تکنولوژیک به سختی می‌توانیم معادن و صنایع معدنی‌مان را با تجهیزات آنها مجهز کنیم. هیچ‌کدام از این شرکت‌ها به دلیل تحریم در ایران فعال نیستند و این واقعیتی است که پیش روی ما قرار گرفته است. بنابراین در چنین حالتی ما چاره‌ای جز حرکت به سمت شرق نداشتیم چون تامین منابع مالی و فاینانس و سرمایه‌گذاری باید انجام شود و دولت وقت هم در چند سال گذشته به آن سمت نگاه کرده‌اند. هنوز هم دولت فعلی به دلیل نیاز به سرمایه‌گذاری و با توجه به محدودیت‌هایی که وجود دارد، مجبور است از شرقی‌ها برای راه‌اندازی پروژه‌ها استفاده کند.
امیدواریم مذاکراتی که بین ایران و گروه ۱+۵ در حال انجام است به نتیجه برسد و تحریم برداشته شود تا ما بتوانیم سرمایه‌گذارانی از سایر نقاط دنیا را به ایران بیاوریم. همه فکر می‌کنند تنها مساله مهم سرمایه‌گذاری مساله مالی است، در صورتی که سرمایه‌گذار خارجی، در اصل با خود تکنولوژی روز را می‌آورد.
دغدغه های خام فروشی در معدن
خام‌فروشی ما آنقدر نیست که بخواهد نگرانی به وجود آورد. ما الان در حوزه مس و فولاد هم صادرات داریم. ضمن اینکه در سنگ‌آهن طرح‌هایی برای کنسانتره و گندله تعریف شده که طرح‌های خوبی است و می‌تواند سرمایه‌های زیادی را به این بخش هدایت کند. در چند ماه گذشته طرح‌ها فعال‌تر شده‌اند و پیش‌بینی‌مان این است که در دو سال آینده با همین میزان سنگ‌آهن تقریباً صادرات آن نزدیک به صفر خواهد شد یا بسیار کاهش پیدا خواهد کرد. چون سنگ‌آهن، فرآوری خواهد شد. اما در مقطع فعلی به دلیل اینکه نیاز کارخانجات فولادی ما به سنگ‌آهن کمتر از تولید آن است این ماده معدنی به خارج از کشور صادر می‌شود. به هر حال نباید فراموش کنیم که تولید هم‌اکنون در حالت رکود به سر می‌برد و مشکلات خاصی را به وجود آورده است.
وضعیت رکودی در صنایع معدنی
رکود در تمام بخش صنعت، معدن و صنایع معدنی اثرگذار بوده است. نمی‌توان گفت رکود بی‌تاثیر است. ولی خوشبختانه برخی از اقلام صنایع معدنی ما صادراتی است. همان طور که گفتم، بخشی از فولاد، آلومینیوم و مس کاتد را صادر می‌کنیم. در صادرات سنگ‌آهن هم رونق وجود دارد و از این طریق سهم معدن در صادرات کالاهای غیرنفتی افزایش یافته است. ولی در بعضی دیگر از مواد معدنی دچار رکودی جدی هستیم. نکته بسیار مهم این است که وقتی مشکل رکود ایجاد می‌شود، روی همه چیز اثر خواهد گذاشت. منتها در جامعه‌ای که همه چیز به هم مرتبط است، بعضی‌ها پررنگ‌تر است و بعضی‌ها کمرنگ‌تر. یکی از اقداماتی که پیشنهاد کردیم و وزیر صنعت مخالفت کردند آزادسازی صادرات فولاد است. الان یکی دوماه است که آزاد شده است و این اتفاق خوبی است. به نظرم این موضوع به گروه فولاد کمک فراوان کرد و الان با صادرات توانسته‌اند، کمابیش مشکلات شان را حل کنند.
جذب سرمایه برای شروع پروژه ها در گرو نتیجه مذاکرات با 1+5
در رابطه با جذب سرمایه خارجی باید منتظر ماند تا تلاش دولت در مذاکرات ۱+۵ به نتیجه برسد. اکنون ایران دو امتیاز پیدا کرده است. یکی اینکه مدیران شرکت‌های معتبر بین‌المللی از نظر تکنولوژی و سرمایه‌ای، از کشورهای مختلفی مانند بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اتریش و... رفت‌وآمدشان را به ایران آغاز کرده‌اند که می‌توانیم با استفاده از فضایی که به وجود آمده راحت‌تر با آنها مذاکره کنیم و به نتیجه برسیم. این خود یک امتیاز است. ولی از نظر اینکه پول داخل ایران بیاید و جذب سرمایه گسترده شود، چنین اتفاقی هنوز نیفتاده و نیاز به زمان و تعامل دارد. چون بالاخره کماکان تحریم‌های اروپا و سازمان ملل، برقرار است و تا به طور کامل رفع نشود سرمایه‌گذاران ریسک نمی‌کنند که به ایران بیایند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت عنوان کرد: با توجه به نقش صنایع معدنی در تامین مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان پایین‌دستی، به نظر می رسد در بسته خروج از رکود دولت، توجه کافی به موضوع خروج از رکود صنایع معدنی و معادن نشده است. با توجه به اینکه چندی پیش دولت بسته خروج از رکود تورمی را منتشر کرد، آن طور از سرفصل‌های این بسته تحلیلی برداشت می‌شود ، به بخش صنایع معدنی به عنوان یکی از بخش‌های بالادستی اقتصاد کشور اشاره شده و رونق این بخش می‌تواند در کنار تامین منابع لازم از طریق بانک و بورس منجر به رونق کسب‌وکارهایی در صنایع پائین‌دستی شود.
این در حالی است که اخیرا معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با انتقاد از نبود توجه کافی به معدن و صنایع معدنی در بسته دولت برای خروج از رکود، گفته است: با توجه به نقش صنایع معدنی در تامین مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان پایین دستی، به نظر می‌رسد توجه کافی به موضوع خروج از رکود صنایع معدنی و معادن نشده است.
مهدی کرباسیان با تاکید بر اینکه خروج از رکود معدن و صنایع معدنی باید در صدر برنامه‌های خروج از رکود دولت قرار گیرد، گفت: در رابطه با صنایع معدنی باید پذیرفت هر صنعت معدنی همچون فولاد، مس و آلومینیوم، تامین‌کنندگان صنایع پایین دستی خود هستند و می‌توانند محرک خوبی برای آنها باشند. بنابراین حل مشکل خروج از رکود صنایع معدنی باید در اولویت قرار گیرد.
همچنین معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با مهر عنوان کرده است: متاسفانه در آخرین پیش نویسی که از طرح خروج از رکود در وزارت صنعت، معدن و تجارت مشاهده می شود، صنایع معدنی مورد عنایت کامل واقع نشده، چرا که اگر چرخه فولاد به خوبی در حرکت باشد، صنایع دیگر نیز می‌توانند به راحتی به حرکت درآیند.
او دو مشکل اصلی را هم‌اکنون پیش روی صنایع معدنی دانست و تصریح کرد: صادرات و تامین نقدینگی برای صنایع معدنی متاسفانه با مشکلات جدی مواجه است، این در حالی است که امکان جابه‌جایی ارز و مسائل تحریم‌ها، فشار زیادی را بر صادرات محصولات معدنی وارد کرده است؛ ضمن اینکه در مشکل تامین اعتبار مورد نیاز برای تداوم کار صنایع معدنی نیز، به دلیل اینکه این صنایع، طرح های توسعه‌ای مهم و اساسی در دست اجرا دارند، مسئله تامین نقدینگی آنها باید به سرعت حل شود.
به گفته کرباسیان، بر این اساس مدیریت پروژه‌های بزرگی همچون فولاد مبارکه تصمیم گرفته است بخشی از سهام فولاد هرمزگان را در فرابورس به فروش برساند، ضمن اینکه صنایع ملی مس نیز تصمیم گرفته تا برخی پروژه‌های نیمه‌تمام خود را با مشارکت بخش غیردولتی به اتمام رساند؛ اما به هرحال نیاز است که برای صنایع معدنی، وضعیت به نحو دیگری از سوی دولت تغییر یابد و این صنایع در اولویت قرار گیرد.
او گفت: در رابطه با معادن نیز، بیشتر معادن کشور هم‌اکنون فعال هستند؛ اما باید پذیرفت که بزرگترین مشکل معادن کشور هم‌اکنون در معادن سنگ آهن متمرکز شده، چرا که در سال جدید قیمت‌ها به شدت در بازارهای جهانی افت کرده و بعضا تا 40 درصد ارزانتر از سال قبل معاملات صورت می‌گیرد. ضمن اینکه در برخی از فروش‌ها در بازارهای جهانی رقبای جدی برای فروشندگان ایرانی وجود دارد که در فروش‌های جدید، رقابت سنگینی را پیش‌روی صادرکنندگان ایرانی قرار داده است.
کرباسیان اظهار کرد: ایمیدرو به عنوان محوری‌ترین بخش معدن و صنایع معدنی کشور که دارای بزرگترین معادن کشور و ناظر بر صنایع معدنی است باید طرف مشورت در تصمیم‌گیری‌ها قرار گیرد.
ارسال نظر