خودروهای تولیدی از چه کیفیتی برخوردارند؟

کیفیت خودرو در ایران سال‌ها است که به موضوعی چالش‌برانگیز تبدیل شده. این در شرایطی است که به‌رغم وعده خودروسازان و مسوولان صنعتی کشور مبنی‌بر ارتقای کیفیت، طی سال‌های گذشته تغییری در این زمینه حاصل نشده است. در این بین برخی از کارشناسان معتقدند که به‌دلیل قدیمی بودن پلت‌فرم خودروهای تولیدی توسط خودروسازان، کیفیت نیز در مورد این خودروها به حد نهایی خود رسیده و دیگر نباید انتظاری بیش از این داشت. در هر حال آنچه مشخص است خودروسازان با امضای قانون ارتقا کیفی خودرو در سال ۸۹ در مقابل عدم افزایش تعرفه واردات به‌نوعی متعهد به رشد کیفی محصولات خود شدند و حتی ماهانه گزارشی نیز در این زمینه به مجلس و مسوولان صنعتی کشور ارائه کردند، این در شرایطی است که نه تنها این گزارشات هیچگاه علنی نشد؛ بلکه برخی از نمایندگان نیز نسبت به بی‌توجهی تولیدکنندگان در مورد ارائه گزارشات انتقادات فراوانی کردند. در این قانون که سال ۸۹ در مجلس مصوب شد وزارت صنایع و معادن مکلف بود که ظرف مدت سه‌ماه از تاریخ تصویب این قانون، برنامه و سیاست‌های مرتبط با ارتقای کیفیت تولید خودرو، کاهش مصرف سوخت، اجرای کامل استانداردهای اجباری پنجاه‌و‌یک‌گانه و استانداردهای موردنیاز قطعه‌سازی، استانداردهای ایمنی و آلایندگی و همچنین رقابت‌پذیر کردن و توسعه شبکه و کیفیت خدمات پس از فروش را تهیه و پس از تصویب هیات‌وزیران جهت اجراء به کلیه خودروسازان و مراکز ذی‌ربط ابلاغ نماید.

همچنین این وزارتخانه مکلف بود از طریق موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و با استفاده از ظرفیت‌های قانونی، استانداردهای موضوع ماده «۱» را اعمال و از تولید یا ورود خودروها و قطعات خودرویی غیراستاندارد جلوگیری کند. بر این اساس به‌نظر می‌رسد که اگر خودروسازان طی شش سال گذشته نیز طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی عمل می‌کردند هم‌اکنون چالش‌هایی که این صنعت با آن روبه‌رو است را نداشتند. در هر حال کیفیت سال‌هاست که مورد شکایت مشتریان خودروهای داخلی قرار گرفته و انتشار آمار رده‌بندی کیفی خودروهای سواری نیز صحه‌ای بر این موضوع است، اما آمار ده ماهه کیفیت خودرو نیز در حالی طی هفته جاری از سوی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران منتشر شد که تنها دو خودرو از ۳۳ خودروی مورد ارزیابی با ارتقای کیفی نسبی همراه شده بودند. گرندویتارای ایران‌خودروی خراسان و همچنین برلیانس H۳۳ دو خودرویی هستند که در دی ماه با نمرات منفی کمتری همراه بودند.

در جدول رده‌بندی کیفی خودروها که با کلاس‌های قیمتی متفاوت مورد ارزیابی قرار گرفتند، گروه خودروهای با سطح قیمتی کمتر از ۲۵ میلیون تومان، در پایین‌ترین سطح کیفی ممکن قرار دارند و تنها یک ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کرده‌اند؛ این خودروها شامل تیبا، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۳۲ و سایپا ۱۱۱ هستند. این خودروها در تمامی کدهای ۹ گانه، نمرات منفی بالایی داشته‌اند مثلا از نظر نفوذ آب، صداهای غیر عادی، رنگ، بدنه، تزئینات داخلی و خارجی، تجهیزات الکتریکی، ترمز، موتور و انتقال قدرت و همچنین فنربندی تعلیق و فرمان، این خودروها دارای اشکال بوده، این در شرایطی است که هر ماه این اشکالات در خودروهای یاد شده تکرار می‌شود. اما در گروه خودروهای با سطح قیمتی ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومان، تنها ساندرو توانسته چهار ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کند و خودروهای پارس تندر، تندر-۹۰ اتوماتیک، تندر-۹۰ ایران خودرو، تندر-۹۰ پارس خودرو، رانا، پژو ۲۰۶ صندوق‌دار و پژو ۲۰۶ سه ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کرده‌اند. خودروهای نیو ام‌وی‌ام ۳۱۵ و دنا نیز دارای دو ستاره کیفی هستند.

باقی خودروهای قرار گرفته در این گروه شامل پژو پارس، پژو ۴۰۵، سمند، ام‌وی‌ام ۱۱۰ اس و تیبا هاچ‌بک نیز در پایین‌ترین سطح کیفی ممکن قرار داشته و تنها یک ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کرده‌اند. این گروه قیمتی بیشترین خودرو را در خود جای داده، حال آنکه خودروهای یاد شده نیز خارج از اشکال نیستند. این خودروها بیشتر در زمینه رنگ، بدنه و تزئینات داخلی و خارجی نمرات منفی کسب کرده‌اند. در گروه خودروهای با سطح قیمتی ۵۰ تا ۷۵ میلیون تومان نیز برلیانس اچ ۳۳۰ سه ستاره کیفی را کسب کرده است. خودروهای جک J۵ و آریو نیز دو ستاره کیفی کسب کرده‌اند. ام‌وی‌ام ۵۵۰ و لیفان ایکس ۶۰ نیز در پایین‌ترین سطح کیفی ممکن قرار داشته و تنها یک ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کرده‌اند. خودروهای یاد شده نیز بیشتر در زمینه بدنه و تزئینات با نمره منفی بالایی مواجه هستند. اما در گروه خودروهای با سطح قیمتی ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان، دو خودروی سراتو و تیگو ۵ معادل سه ستاره کیفی را کسب کرده‌اند. دو خودروی آسا و جک S۵ نیز دارای دو ستاره کیفی هستند. این خودروها بیشتر در زمینه تزئینات داخلی و خارجی همراه بودند.

در گروه خودروهای با سطح قیمتی بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان نیز، دو خودروی قرار گرفته در این گروه شامل نیو مزدا ۳ و سوزوکی گراند ویتارا چهار ستاره از پنج ستاره کیفی را کسب کرده‌اند. طبق اعلام شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در مدل ارزیابی کیفی خودروهای داخلی، این محصولات بسته به کیفیت خود یک تا پنج ستاره کسب می‌کنند. یک ستاره پایین‌ترین سطح کیفی و پنج ستاره بالاترین سطح کیفی را نشان می‌دهد. همانطور که از گزارش شرکت بازرسی و کیفیت و استاندارد ایران برمی‌آید خودروها هر چه به سمت کلاس قیمتی پایین‌تر حرکت می‌کنند، با اشکالات زیادی همراه می‌شوند.