مصرف بلوک‌های سبک اتوکلاو شده، منافع ملی را تامین می‌کند
تاکنون در مورد مصرف بالای انرژی در ایران بحث های زیادی صورت گرفته و راهکارهای مختلفی برای جلوگیری از آن ارائه شده است. امروزه در صنعت ساختمان که بخش زیادی از اتلاف انرژی در آن صورت می گیرد، بکارگیری فناوری های نوین و استفاده از محصولات سبک رواج یافته که به نحو چشمگیری از اتلاف انرژی جلوگیری می کند. یکی از این محصولات مهم که مورد توجه بسیاری از متخصصان و مسئولان ساخت وساز قرار دارد، بلوک‌های سبک اتوکلاو شده است. مزایای این محصول در برابر زلزله ، سازگاری با محیط زیست و مزایای دیگر آن باعث شده است، کشورها یا خود به تولید آن بپردازند یا از طریق واردات نیازهای خود را تامین کنند. مسئله مهمی که وجود دارد، عدم شناخت دقیق این مواد و مصالح و عدم آشنایی دست اندرکاران ساخت و با این محصول است. گفت و گوی ما با مهندس رستگار مدیرعامل شرکت سیلیس آرا در همین زمینه صورت گرفت که می خوانیم.


مزایای کاربرد بلوک‌های سبک اتوکلاو در ساخت و ساز چیست؟
اولین مزیت آن، سبکی محصول است. این محصول نسبت به محصولات مشابه دارای وزنی کمتر از یک پنجم محصولات قدیمی است. سبکی ناشی از تخلخل این محصول و ضریب انتقال حرارتی پایین آن باعث می‌شود که این محصول عایق حرارت باشد و اتلاف انرژی در ساختمان به حداقل برسد. و به همین نسبت، ضریب انتقال صوتی پایینی دارد و عایق صدا است.
درواقع، با انتخاب مناسب و بهینه این محصول به دلیل کم بودن ضخامت آن و حذف مرحله گچ و خاک، حدود ۵ درصد به فضای مفید ساختمان افزوده خواهد شد که با توجه به قیمت بالای مسکن، این رقم بسیار چشمگیر است.
برای مثال، در یک آپارتمان یکصد مترمربعی، در صورت استفاده از این نوع بلوک‌ها می‌توان همان بهره‌وری را داشت که یک آپارتمان 105 مترمربعی ساخته شده با مصالح صنعتی دارد. در حالی که مزایای به دست آمده قابل مقایسه با هزینه استفاده از این فناوری نیست.
از طرف دیگر، در ساخت وساز با این فناوری، ساختمان سبک‌تر ساخته می شود و در نتیجه اثرات ناشی از زلزله تخفیف پیدا خواهد کرد. مزیت بعدی این محصول، سازگاری با محیط‌زیست است. اکثر مصالح سنتی مورد استفاده از رس پخته تشکیل یافته، یعنی خاک رسی که در کره‌زمین دارای محدودیت است و خاک مناسبی برای کشاورزی است، در فرآیند پخت قرار می‌گیرد و تبدیل به محصولی به نام سفال یا آجر می‌شود که دیگر هیچ‌گاه به چرخه طبیعت باز نمی‌گردد.
براساس تحقیقات، ثابت شده است که در اثر فرآیند تبدیل رس به آجر یا سفال، برای حجم واحد اگر بخواهیم بلوک ACC تولید کنیم، بیش از شش برابر در واحد حجم انرژی مصرف می‌شود، ضمن اینکه مزیتی از نظر عایق بودن هم ندارد.
متاسفانه ما جزو کشورهایی هستیم که مصرف سرانه انرژی بالایی داریم. ما نسبت به میانگین جهانی بین ۳ تا ۶ برابر مصرف انرژی داریم و نسبت به کشورهای پیشرفته صنعتی ۸ برابر مصرف انرژی داریم که این امر به دو دلیل است. ما هیچ‌گاه به اندازه یک شهروند غربی از تسهیلات انرژی بهره‌مند نمی‌شویم؛ یعنی ضریب واقعی مصرف‌مان کمتر است و بیشتر اتلاف انرژی داریم.
موضوع دیگر سرعت اجراست. به دلیل ابعاد بزرگ این مصالح، سرعت اجرای پروژه نزدیک به 3 برابر خواهد شد. اما می‌توان گچ و خاک را از فرایند دیوار چینی حذف کرد که باعث افزایش بهره‌وری خواهد شد. مزیت بعدی آن این است که به دلیل سبکی، هزینه حمل کمتری نسبت به مصالح سنتی پرداخت خواهید کرد.
از دیگر مزایای این محصول، مقاومت در برابر آتش‌سوزی است و نیز به دلیل جنس آن که نوعی کمپلکس شیمیایی تثبیت شده است، محیط این محصول برای لانه کردن موجودات موذی مناسب نیست.
چه پیشنهادی برای شناساندن مزایای این محصول به جامعه دارید؟
امروزه فعالیتهای عمده بخش ساختمان کشور توسط متخصصین هدایت و اداره می‌شود. بنابراین وقتی متخصص با کار طرف می شود، باید با روش های ویژه سطح آگاهی و دانش علمی را بالا بریم تا مورد قبول واقع شود.
خوشبختانه در این زمینه انجمن و نهاد‌های صنفی خود جوش شکل گرفته است، مانند سازمان نظام‌ مهندسی که به عنوان یک نماد پویا می‌تواند بهترین کمک را به بخش ساخت و ساز کشور نماید. ما همکاری تنگاتنگی با سازمان نظام مهندسی هم شروع کرده‌ایم و قصد داریم با هدف برگزاری کارگاه آموزشی، سمینارها و همایش‌ها آن طور که باید و شاید فارغ از زمینه تجاری و با تمرکز بر جنبه‌های فنی، به شناساندن این محصول کمک کنیم.
در کشور ما سالانه حدود ۲۰۰ میلیون مترمربع ساخت و ساز انجام می‌شود که حدود ۴۰ میلیون مترمکعب مصالح برای دیوارچینی دارد. ۱۰ کارخانه تولیدکننده بلوک سبک اتوکلاوه شده در کشور، ظرفیت تولید سالانه آنها حدود ۲ میلیون مترمکعب است که ۵ درصد از این نیاز را در سال می‌توانند تامین کنند و جا برای گسترش ظرفیت تولید وجود دارد. مشکل در میزان تولید نیست، بلکه در شناساندن این محصول به مصرف‌کنندگان است. در تمامی دنیا از جمله کشور ما جنگ بین سنت و مدرنیته وجود دارد. تعدادی از کشورها نیز مزایای این محصول را خوب درک کرده‌‌اند؛ برای مثال، از حدود ۲۰ سال پیش در کشور چین که تعداد اندکی واحدهای تولید بلوک ACC وجود داشت و اکثر ماشین‌آلات ساخت کشورهای غربی بود و فقط درچین بلوک تولید می شد. اما بعد از مدتی چینی ها شروع به کپی برداری از این خط تولید کرده و خط تولید بلوک ACC را تولید کردند. دو سال قبل، آنها طی یک سال هزار خط تولید بلوک ACC با ظرفیت متوسط ۱۵۰ تا ۲۰۰هزار مترمکعب ایجاد کردند و الگوی مصرف کشورشان را تغییر دادند، زیرا مزایای این محصول را درک کردند. به عقیده من این یک محصول ملی است و مصرف آن باعث حفظ منافع ملی می‌شود.
اگر دولت تمامی این محصولات را خریداری کند و به صورت رایگان در اختیار سازنده قرار دهد، شاید کمتر از دو سال صرفه‌‌جویی ناشی از عدم پرداخت یارانه این هزینه را به دولت خواهد گرداند.
با توجه به نفتی بودن اقتصاد ایران، هیچ‌گاه به هزینه‌های جاری ناشی از انرژی توجه نمی‌‌کنیم. در حالی که اگر یارانه انرژی کاملا حذف شود، در آینده حتی در انتخاب واحدهای مسکونی از نظر مصرف انرژی دقت می‌شود.
آیا در زمینه بلوک‌های سبک اتوکلاوه‌شده صادرات داریم؟
از میزان تولید سال گذشته این شرکت حدود ۱۵ درصد آن را صادر کردیم و بخش عمده صادرات به کشور عراق انجام شده است. به کشورهای آسیای میانه هم صادرات انجام شده ولی درصد آن خیلی بالا نبوده است.
بازار کشور عراق بسیار پیچیده‌ است، زیرا ترکیه در شمال این کشور از نظر عرضه این محصول حضور فعال دارد و در قسمت جنوبی عراق، عربستان، کویت و امارات حضور فعال دارند.
لازم به ذکر است که صادرکنندگان ترک این محصول به کشور عراق از همه گونه کمک و مساعدت دولت ترکیه برخوردار هستند.