بهروز رسایلی

تیم‌ملی ایران با کسب پیروزی دو بر صفر برابر ازبکستان مقتدرانه‌ترین صعود تاریخش به مسابقات مرحله نهایی جام‌جهانی را تجربه کرد؛ اتفاقی شیرین و در عین حال عجیب که قطعا بیهوده رقم نخورده و دلایل و عوامل متعددی داشته است. اینکه کی‌روش در این ۶ سال در ایران چه کرد که به این نقطه رسیدیم، قطعا در نوع خودش بحث مفصلی است که مجال گسترده‌ای را می‌طلبد. در این مطلب اما به چند مورد از کلیدی‌ترین خدمات کی‌روش به تیم‌ملی اشاره می‌کنیم؛ کارهایی که باعث شد ما امروز دومین مسافر جام‌جهانی روسیه بین همه کشورهای دنیا باشیم و سرمان را با غرور بالا بگیریم.

جوانگرایی و پشتوانه‌سازی

کارلوس کی‌روش در طول ۶ سال گذشته تیم‌ملی فوتبال ایران را مرحله به مرحله جوان کرد. بخش اول حضور این مربی روی نیمکت تیم کشورمان، دو سال منتهی به جام‌جهانی برزیل بود که او ناچار شد با بضاعت آن زمان فوتبال ایران کار کند. پس از فراغت از جام‌جهانی۲۰۱۴ اما کی‌روش استارت جوانسازی تیم ایران را از جام ملت‌های آسیا در استرالیا زد و پروژه‌اش را پله‌پله پیش برد. سرمربی پرتغالی در این مدت نفراتی مثل بیرانوند، پورعلی‌گنجی، میلاد محمدی، رامین رضاییان، عزت‌اللهی، علی کریمی، جهانبخش، مهدی طارمی و سردار آزمون را به‌طور کامل در تیم‌ملی جا انداخته است. کی‌روش آنقدر بازیکن جوان و با استعداد تربیت کرده و دایره تیم‌ملی را وسعت داده که حالا خیلی از این نفرات می‌توانند پشتوانه‌های خوبی برای آینده تیم کشورمان باشند.

صادرات بازیکن

کی‌روش همیشه با غرور و افتخار می‌گوید زمانی که او به ایران آمد، فوتبال این کشور فقط یک لژیونر داشت؛ اما حالا این عدد به ۱۱نفر رسیده است. واقعیت هم همین است که مربی پرتغالی با تشویق بی‌امان استعدادهای ایرانی برای حضور در لیگ‌های خارجی استانداردهای آنها را افزایش داده. حداقلش این است که لژیونرهای ما در اروپا بهتر تمرین می‌کنند و سالم‌تر هم زندگی می‌کنند. کی‌روش گاهی حتی برای اعمال فشار در این زمینه، بازیکنان جوان را از باشگاه‌های داخلی به اردو دعوت نمی‌کند؛ اما بلافاصله بعد از حضور آنها در لیگ‌های خارجی اسم‌شان را در فهرست مدعوین می‌گنجاند. یک مثال خوب در این زمینه علیرضا جهانبخش است که از داماش دعوت نمی‌شد؛ اما به محض پیوستن به لیگ هلند سر از تیم‌ملی درآورد و در ترکیب اصلی این تیم ماندگار هم شد. کی‌روش حتی بعد از همین صعود دوم هم «بی‌خیال» تزش نشده؛ طوری که از الکساندر نوری سرمربی وردربرمن خواسته مقدمات حضور یکی، دو بازیکن ایرانی را در ترکیب تیمش فراهم کند!

از بین بردن حاشیه امنیت کاذب

برای سال‌های طولانی رسمی غلط در تیم‌ملی ایران وجود داشت که بر اساس آن برخی ستاره‌ها احساس می‌کردند همیشه در حاشیه امنیت هستند. برای اینکه کسی دلخور نشود اسم نمی‌آوریم، اما بازیکنان «ابدی» تیم‌ملی را همه هواداران می‌شناختند! در تیم کی‌روش اما از این خبرها نیست. او نشان داد اشتیاق به عملکرد موثر باید در لحظه لحظه فعالیت بازیکنان وجود داشته باشد تا جایگاه‌شان در تیم حفظ شود وگرنه به سرعت از چرخه خارج خواهند شد. واقعا یک سال پیش چه کسی تصورش را می‌کرد ستاره‌ای مثل آندرانیک تیموریان یا بازیکنی همچون خسرو حیدری از تیم‌ملی حذف شوند؟ کی‌روش اما افول فنی و افت انگیزشی آنها را سر بزنگاه تشخیص داد و جای این نفرات را با جوانان مستعد و تشنه خودنمایی پر‌کرد.

حفظ انضباط تیمی

بسیاری بر این باورند که این بزرگ‌ترین خدمت کارلوس کی‌روش به فوتبال ایران بوده است. او از همان روز اول حضورش در تیم‌ملی کشورمان با هیچ بازیکنی مماشات نکرد و حتی بزرگ‌ترین ستاره‌ها را هم صرفا در چارچوب نظم و انضباط تیمی خواست. دیگر لازم نیست در مورد مثال‌های بزرگ این ماجرا که مهدی رحمتی و هادی عقیلی بودند، حرف بزنیم. کی‌روش اعتبار و عظمت ازدست‌رفته پیراهن تیم‌ملی فوتبال را به این لباس برگرداند و کاری کرد که همه ایرانی‌ها برای در اختیار داشتن آن به آب و آتش بزنند و اگر به این پیراهن دست یافتند هرگز به آسانی آن را از دست ندهند. این‌گونه است که تیم بازیکنان نیمکت‌نشین به اندازه تیم بازیکنان اصلی برای کسب پیروزی عطش دارد و هیچ ساز ناکوکی در ارکستر سینیور به گوش نمی‌رسد. بدیهی است که این وحدت و همدلی تاثیر مستقیمش را روی نتایج تیم هم می‌گذارد.

مبارزه با سهل‌انگاری

یکی دیگر از خدمات کی‌روش به تیم‌ملی ایران این بود که او روح مبارزه و سختگیری را در کالبد این مجموعه دمید و به بازیکنان یاد داد که هیچ مسابقه‌ای آسان نیست. کاش اگر فرصت داشتید، سری به آرشیو رسانه‌ها بزنید و اظهارات کی‌روش در مورد رقبایی مثل هند و ترکمنستان را مرور کنید؛ تیم‌هایی که روی کاغذ آسان بودند؛ اما کی‌روش در نشست‌های خبری قبل از مسابقه طوری به ستایش از آنها می‌پرداخت که انگار قهرمانان جهان هستند. همین روحیه باعث می‌شود بازیکنان هرگز هیچ تیمی را دست‌کم نگیرند و در همه مسابقات با حداکثر توان به میدان بروند. پیش از همین بازی آخر با ازبکستان که همه پیروزی در آن و صعود به جام‌جهانی را در دسترس می‌دیدند، کی‌روش مصاحبه کرد و گفت این مسابقه برای او مثل «فینال جام‌جهانی» است، پس تمام بازیکنان، مربیان و مدیران باید حسابی حواس‌شان جمع باشد. ما با کارلوس دیگر مفت‌بازی نمی‌کنیم و هیچ فرصتی را از دست نمی‌دهیم. همین خصلت هم باعث شد مسابقات را از روز اول به شدت جدی بگیریم و دو هفته پیش از پایان بازی‌های مرحله گروهی صعودمان به دور بعد را قطعی کنیم.

کی‌روش در ایران چه کرد؟