بزرگ‌ترین رویداد اپل در سال ۲۰۱۷ با رونمایی طیف گسترده‌ای از محصولات این شرکت مطرح حوزه دیجیتال همراه بود. با این حال، مهم‌ترین و جذاب‌ترین محصولی که معرفی شد، آی‌فون x یا همان ای‌فون۱۰ در دهمین سالگرد عرضه آی‌فون بود. اپل در این رویداد طبق برنامه‌ریزی که پیش از این اعلام کرده بود، علاوه بر رونمایی از آی‌فون ۸ و ۸ پلاس، محصول منحصربه‌فرد و متفاوت از آی‌فون‌های قبلی ارائه کرد تا دوباره صنعت گوشی‌های هوشمند را متحول کند. تیم اپل سعی دارد با طراحی و تولید محصولات مختلف در حوزه لپ‌تاپ، تبلت و ساعت هوشمند بتواند حاشیه سود مطمئنی برای خود رقم بزند، اما همچنان بخش قابل‌توجهی از درآمد این شرکت از محل فروش گوشی هوشمند است


استراتژی‌های فروش اپل درحالی است که سهم آی‌فون در بازار جهانی گوشی‌های هوشمند از رقبای اندرویدی‌اش به‌ویژه سامسونگ کمتر است. گزارش گارتنر از فروش گوشی‌های هوشمند در سه ماهه دوم 2017 حاکی از سهم 1/ 12 درصدی اپل در بازار جهانی بوده درحالی‌که سامسونگ 5/ 22 درصد بازار را در دست دارد. پیش از رویداد 2017، بنابر پیش‌بینی مدیر بخش تولید اپل در آسیا مقرر بود این شرکت برای سه ماه نخست تولید چهار تا پنج دستگاه ای‌فون10 را در برنامه خود داشته باشد و برخی تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند در هفته نخست پس از عرضه، پنج میلیون نسخه از این نوع آی‌فون به فروش خواهد رسید.

همچنین بنا بر گفته مینگ‌چی کو، تحلیلگر معروف KGI، پیش‌خرید آی‌فون 8 و آی‌فون 8 پلاس آغاز شده و گزارش‌هایی مبنی بر کمبود موجودی و به تاخیر افتادن زمان تحویل این دو گوشی شنیده می‌شود. به این ترتیب اصلا بعید نیست محصول جذاب‌تر یعنی ای‌فون10 با محدودیت‌های حتی بیشتری روبه‌رو شود. وی پیش‌بینی می‌کند اپل قادر نخواهد بود تا پایان سال 2017 جوابگوی تقاضای فوق‌العاده زیاد ای‌فون10 باشد. اپل می‌تواند تا پایان سال تنها 40 میلیون دستگاه ای‌فون10 را به خریداران عرضه کند درحالی‌که تقاضا برای آن بیشتر از اینها خواهد بود. این شرکت سال 2018 نیز تصمیم دارد تا 90 میلیون ای‌فون10 را به خریداران تحویل دهد و سرانجام در نیمه اول سال 2018 اپل می‌تواند جوابگوی تقاضا باشد.

آی‌فون ۸ قربانی شد

اپل با رونمایی از ای‌فون10 پیشرفت قابل توجهی را در بازار گوشی‌های هوشمند رقم زده به‌طوری که بسیاری از دوستداران آی‌فون منتظر تاریخ پیش فروش این محصول در اوایل نوامبر هستند. با این حال، پیش‌بینی تحلیلگران آینده روشنی از بازار این گوشی نشان نمی‌دهد. بررسی آنها در فوربس حاکی از آن است که با وجود مهارت تیم کوک در زنجیره عرضه محصولات اپل، وی قادر نخواهد بود ای‌فون10 را به قیمت مناسب برای فصل تعطیلات عرضه کند. در نتیجه، اپل در همان ابتدا سرمایه‌گذاران خود را ناامید خواهد کرد. با این فرض که اپل میزان فروش انواع آی‌فون را 85 میلیون دستگاه و میانگین قیمت 729 دلار(34 دلار بیشتر از قیمت ماه دسامبر 2016) اعلام کرد باشد، تحلیل گران انتظار داشتند اپل در سه ماه آخر سال 2017، فروش اپل 8/ 86 میلیارد دلار شود. در سال گذشته این رقم 4/ 78 میلیارد دلار بود. اما در رویداد اپل وقتی اعلام شد ای‌فون10، تا ماه اکتبر در دسترس نیست و تا ماه نوامبر عرضه نخواهد کرد.

این موضوع پیش‌بینی‌های تحلیلگران را بر هم زد. زیرا، کسانی که مشتاق بودند آی‌فون 8 یا 8 پلاس را تهیه کند، دغدغه‌ای برای معرفی محصول بعد از اپل ندارند و تا زمان رونمایی از ای‌فون10 صبر کرده و با آی‌فون قبلی خود سر می‌کنند. این به‌طور قطع بر بازار گوشی‌های اپل در ماه‌های نوامبر تا دسامبر تاثیر خواهد داشت. به اعتقاد تحلیلگران، ای‌فون10 به‌طور بالقوه آی‌فون 8 قربان کرده و بازار آن را ضعیف خواهد کرد. این یک خطر بسیار بزرگ است. زیرا رویدادهای آی‌فون در اواخر ماه سپتامبر همیشه یک فروش بسیار بزرگ و بازار پررونقی را برای اپل در سه ماه آخر سال رقم می‌زد. در هفته اول فروش آی‌فون جدید، اپل به‌طور معمول بین 10 میلیون تا 12 میلیون دستگاه فروش می‌کند، اما در هفته اول فروش آی‌فون 8 و ای‌فون10، این رقم می‌تواند به نصف کاهش یابد. در صورتی که پیش‌بینی می‌شد فروش آی‌فون در این مدت 9/ 8 درصد بیشتر از مدت مشابه در سال گذشته باشد. البته برخی از گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که این افزایش درآمد برای اپل از دسامبر تا مارس 2018 رقم می‌خورد و در نهایت این تصمیم تیم کوک در بلندمدت تاثیری بر منافع اپل نخواهد داشت.

آی‌فون۱۰ در ایران

اپل زمانی جذاب‌ترین محصولش در سال 2017 را رونمایی کرد که با انتقادات کاربران ایرانی خود به‌دلیل حذف اپلیکیشن‌های شرکت‌های ایرانی مواجه شد به‌طوری که برخی از کاربران در اعتراض به این تصمیم گرفتند، دیگر آی‌فون‌های جدید را نخرند. اگرچه اپل نماینده رسمی در ایران ندارد، با این حال به گفته وزیر ارتباطات، توانسته 11درصد از بازار گوشی‌های هوشمند ایران سهم داشته باشد. با همه این اتفاقاتی که اخیرا رخ داده، محصولات جدید همچنان برای کاربران ایرانی جذاب است، به‌طوری که در حال حاضر پیش‌فروش آی‌فون 8 و 8 پلاس با قیمت 5/ 5 تا 6میلیون تومان در بازارهای تهران انجام می‌گیرد. به گفته محسن بهنامی، یکی از فروشندگان آی‌فون در پایتخت، همزمان با پیش‌فروش و عرضه محصولات اپل در دنیا، آی‌فون‌های جدید نیز در ایران قابل دسترس است. همچنین انتظار می‌رود مبلغ پیش‌فروش ای‌فون10 با حافظه 256گیگابایت با قیمت 5/ 10 میلیون تومان آغاز شود.

مشتریان پروپاقرص آی‌فون در ایران نیز همانند سایر کشورها برای خرید محصولات جدید لحظه‌شماری می‌کنند و اتفاقات اخیر اعم از حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از اپ‌استور اپل یا راه‌اندازی کمپین نخریدن آی‌فون تاثیری در علاقه آنها برای خرید آی‌فون‌های جدید نخواهد داشت. این فروشنده آی‌فون در ادامه گفت: ممکن است این اعتراضات در بلندمدت تاثیرگذار باشد، البته انتظار نمی‌رود درخصوص محصولات جدید اپل رخ دهد. به هر حال، در میان مشتریان ایرانی دوستداران تکنولوژی هستند که حاضر نیستند تجربه استفاده از گوشی‌های جدید اپل را از دست بدهند. وی درباره عرضه با تاخیر ای‌فون10 و تاثیر آن بر بازار فروشش در ایران بیان کرد: به‌طور قطع، شرکت خوشنامی مثل اپل با تیم‌ و مشاورهای قوی که در تیم برندینگ و بازاریابی که دارد، با نکته‌سنجی چنین تصمیمی گرفته‌اند. هرچند که این شرکت چنین تصمیمی را برای محصولات قبلی خود مانند گرفته بود. به‌هرحال، به‌نظر می‌رسد، سیاست اصلی اپل برای عرضه آی‌فون 8 و 8 پلاس با فاصله زمانی کمتری از عرضه ای‌فون10، ارائه گوشی‌ در قیمت‌های مختلف است به‌طوری که بتواند تقاضای افراد با قدرت مالی مختلف را تامین کند.

بهنامی ادامه داد: با توجه به اینکه بازار خاورمیانه و همچنین ایران به اصطلاح لوکس‌پسند است و از این حیث ای‌فون10 به محض ورود به این بازارها با استقبال مواجه خواهد شد. به‌نظر می‌رسد، در این مدت که خبری از آی‌فون10 در بازارها نیست، اپل نگران از دست دادن بازار خود حداقل در این مناطق نخواهد بود چراکه گذشته از لوکس بودن ای‌فون10، اپل برای کاربرانش فضای نرم‌افزاری ایجاد می‌کند که تغییر آن برای کاربران سخت می‌شود و همین امر موجب وفاداری آن به اپل خواهد شد. به اعتقاد این فروشنده، با توجه به میزان عرضه آی‌فون در بازارهای جهانی ممکن است کاهش قیمتی درخصوص آی‌فون10 مانند هر محصول دیگر اپل رخ دهد ولی نمی‌توان پیش‌بینی کرد این کاهش قیمت از چه زمانی شروع می‌شود. به‌هرحال، باید دید آیا سیاست‌های اخیر اپل درباره اپلیکیشن‌های ایرانی تاثیری بر بازار محصولاتش در ایران دارد.

شوک ای‌فون۱۰ در بازار سهام　

عرضه با تاخیر ای‌فون10 نه تنها پیش‌بینی کاهش فروش اپل در سه ماه آینده را رقم زد، بلکه معادلات مالی بسیاری از سرمایه‌گذاران و سهامداران اپل که در انتظار روزهایی طلایی سهام این شرکت پس از رونمایی از محصولات جدید بودند بر هم زد. آنها در آستانه رونمایی ای‌فون10، امیدوار بودند عرضه یک گوشی با این ویژگی‌های جدید و قیمت 999 دلار در 10سالگی آی‌فون، برای آنها سود بیشتر و بالا رفتن ارزش سهام اپل را در پی خواهد داشت. همزمان با برگزاری رویداد 2017 اپل رقابت بین سهامداران برای تصاحب سهم بیشتر این شرکت جدی‌تر شد. سهام اپل در ساعت‌های ابتدایی روز برگزاری رویداد، با ارزش 161.37 دلار معامله می‌شد. زمانی که تیم کوک معرفی آی‌فون جدید در این رویداد شروع کرد، ارزش سهام اپل در کمتر از یک ساعت از مرز 163.75 دلار گذشت. همین افزایش کمتر از 5/ 2 دلار کافی بود میلیاردها دلار به ارزش بازاری اپل اضافه شود.

روند افزایش ارزش سهام اپل خوب پیش می‌رفت تا اینکه مدیرعامل اپل خبر دادند، پیش فروش ای‌فون10 با فاصله زمانی کمتر از دو ماه در اواخر اکتبر آغاز خواهد شد. ظاهرا تصمیم جدید مدیران اپل به مذاق فعالان بازار سرمایه خوش نیامد تا ارزش سهام این شرکت در عرض یک ساعت یعد از اعلام این تصمیم به 160.20 دلار کاهش یابد. این رقم حتی کمتر از ارزش سهام در ساعات ابتدایی بود. سهامداران اپل همچنان با این کاهش ارزش سهام دست به گریبانند. با وجود این شوک خبری و کاهش ارزش سهام، اپل همچنان باارزش‌ترین شرکت جهان است. در این میان، سهامداران وفادار اپل معتقدند تاخیر در رونمایی ای‌فون10 تاثیری بر سود آنها نخواهد داشت، اما شکست اپل در رونمایی از Face ID (سیستم تشخیص چهره مالک گوشی) کمی آنها را نگران کرده است. به هر حال، روزهای پرچالش آی‌فون در این مدت به کاهش سهام ختم نمی‌شود چراکه در این مدت سامسونگ و حتی رقیب جدید آنها پیکسل گوگل گوشی جدید خود را عرضه می‌کنند و این مساله عرصه رقابت برای اپل را تنگ خواهد کرد. به‌ویژه درحال‌حاضر که اپل تولید آی‌فون 7 قرمز را متوقف کرده و قیمت آی‌پدپروها را بی‌سروصدا تا 50 دلار افزایش داده است.

پس‌لرزه‌های عرضه با تاخیر ای‌فون10 تنها به کاهش ارزش سهام اپل ختم نشد، بلکه بازارهای مالی آمریکا که این روزها تحت‌تاثیر آزمایش‌ موشک‌های اتمی کره‌شمالی و توفان ایرما قرار گرفته را به چالش کشید. سه‌شنبه شب همزمان با برگزاری رویداد 2017 اپل، بازارهای سهام آمریکا در واکنش به اعلام فروش دیرتر از انتظار و بهای بالای ای‌فون10 و در نتیجه افت سهام اپل، از اوج روزانه پایین آمد و این روند تا روز چهارشنبه ادامه داشت. بورس‌های آمریکا و در کل بازارهای سهام جهان، هم دوشنبه و هم سه‌شنبه قله‌های تازه‌ای را فتح کردند اما فشاری که اواخر وقت سه‌شنبه آغاز شد، چهارشنبه بخشی از توان شاخص‌های بورسی را گرفت، در نتیجه آن فشار روی طلا کم شد و در نهایت ارزش طلا قدری بالا رفت.

ای‌فون10 مورد استقبال علاقه‌مندان قرار گرفت اما تاریخی که برای خرید محصولات جدید اعلام شده، دیرتر از انتظار بود تا بازارهای سهام تحت‌فشار قرار بگیرند. چهارشنبه صبح، بازارهای سهام آسیا تحت‌فشار وضعیت سه‌شنبه شب بورس‌های آمریکا بودند، اما توانستند در ادامه مسیر روز سه‌شنبه خود، اوج 10 ساله تازه‌ای را تجربه کنند. با وجود این، کار برای بازارهای اروپایی دشوارتر بود. بورس‌های قاره‌‌سبز که کمتر تحت‌تاثیر تنش‌های ژئوپلیتیک اخیر و بیشتر متاثر از اخبار فناوری بودند، نتوانستند روز گذشته رشد کنند. قیمت اونس طلا نیز تحت‌حمایت اخبار وابسته به اپل و افزایش خریدها بالا رفت. سه‌شنبه پس از اوج‌گیری بورس‌های آسیایی تا اوج 10ساله و رشد بورس‌های اروپایی، هر سه شاخص مهم سهام وال‌استریت نیز رکوردی تاریخی را ثبت کردند. شاخص‌های اس‌اندپی500، داوجونز و نزدک؛ هر سه به بالاترین سطح در تاریخ رسیدند. دلیل خیز بورس‌ها، کاهش نگرانی‌ها درباره احتمال جنگ در شبه‌جزیره کره و تاثیر کمتر از انتظار توفان ایرما بود. با این همه، بورس‌های آمریکا تحت‌فشار افت سهام اپل، از اوج روزانه پایین آمدند تا طلا هم از کف روزانه بالا بیاید.

ردپای آی‌فون10 در بازارهای جهانی