شک اونس، تردید سکه

سرنوشت فلز زرد در سال پیش‌رو مانند همیشه هم در دست سیاست و هم در دست اقتصاد است. طلا در حالی سال جدید خورشیدی را آغاز می‌کند که تقریبا یک فصل از سال میلادی گذشته است. با این همه، سه ماه رفته از سال ۲۰۱۷، نه تنها چشم‌انداز میان‌مدت و بلند‌مدت روند بهای طلا را روشن‌تر نکرده، بلکه ابهام‌های تازه‌ای را نیز به بازار افزوده است.

اونس طلا سال ۲۰۱۶ را با بهای ۱۱۶۱ دلار به پایان برد تا بسیاری از معامله‌گران بازار فلزهای گرانبها امید دست کم کوتاه‌مدت خود را به این کالای سرمایه‌ای از دست بدهند. با وجود این، اونس طلا در دو ماه اول سال بسیاری از معامله‌گران را غافلگیر کرد. اونس طلا در ماه ژانویه روی قیمت ۱۲۱۰ دلار ایستاد تا در نخستین ماه میلادی حدود ۵ درصد جهش کرده باشد. این افت که تحت‌تاثیر افت ارزش دلار و افزایش نااطمینانی‌های سیاسی در آمریکا و اروپا رخ داد در ماه فوریه نیز با عوامل مشابه پی گرفته شد تا اونس در انتهای ماه دوم روی بهای ۱۲۴۷ دلار بایستد. به این ترتیب اونس در دو ماه نخست سال جدید میلادی بیش از ۷ درصد جهش را به خود دید که کمتر کسی در دسامبر ۲۰۱۶ انتظار آن را داشت. با این حال، ماه مارس شروع خوبی برای طلا نداشت و باعث شد اونس در ابتدای ماه سوم، پس از سر زدن به کانال پایین‌تر ۱۱۰۰ دلار در مقطعی درگیر مرز کانالی شود. این روند باعث شد که برخی معامله‌گران نگران ماه‌های پیش‌رو شوند، گرچه برخی دیگر بر رشد دو ماه نخست متمرکز ماندند.

این نگاه دو گانه عجیب نیست؛ زیرا از یکسو یک عامل کاهشی مهم مشغول تاثیرگذاری است و از سوی دیگر عوامل سیاسی افزایشی به گونه فزاینده‌ای در کار مانده‌اند. کمیته بازار آزاد فدرال رزرو بر آن است که در سال ۲۰۱۷ انقباض پولی بانک مرکزی بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را تشدید کند. افزایش نرخ‌های بهره می‌تواند به تقویت دلار و در نتیجه تضعیف طلا بینجامد، ولی در این حوزه ۳ نکته حائز اهمیت است؛ اول اینکه سیاست‌های دولت ترامپ ممکن است تشدید انقباض پولی را در اقتصاد ایالات متحده دشوار کند. دوم اینکه سرعت کم افزایش نرخ‌های بهره می‌تواند اثری وارونه بر روندها داشته باشد. نکته دیگر اینکه برخی معتقدند از آنجا که احتمال افزایش نرخ بهره وجوه فدرال در ماه‌های گذشته و آینده زیاد بوده و هست، بازارها این احتمال را پیشخور کرده‌اند که در ادامه سال، واکنش شدیدی به تغییر روند سیاست پولی آمریکا نخواهند داشت.

از سوی دیگر، نااطمینانی‌های سیاسی بیشتر از آن هستند که بتوان آنها را نادیده گرفت؛ در‌حالی‌که چند ماه قبل عمده نگرانی‌ها مربوط به دولت ترامپ بود، حالا احتمال پیروزی راست افراطی در چند کشور اروپایی وجود دارد که آینده قاره سبز را نامعلوم می‌کند. مهم‌ترین مورد، فرانسه است که سومین اقتصاد اروپا و ششمین اقتصاد جهان را در دست دارد و ممکن است چندی دیگر شاهد زلزله‌های سیاسی شود.از همین‌رو است که پیش‌بینی‌هایی که ماه‌های آینده یعنی ۹ ماه نخست سال ۱۳۹۶ خورشیدی را مد نظر قرار می‌دهند، اختلاف فاحشی دارند. بعضی از موسسه‌های جهانی انتظار عبور بهای اونس طلا از مرز ۱۴۰۰ دلار را دارند و بعضی گمان می‌کنند اونس به مرز ۱۱۰۰ دلار نزدیک خواهد شد.این اختلاف نظر باعث می‌شود که سکه‌های طلا در بازار داخلی نیز چشم‌انداز روشنی نداشته باشند، به‌ویژه از آن رو که سکه علاوه‌بر روند اونس، تحت‌تاثیر روند بهای دلار در بازار داخلی نیز هست. سکه تمام بهار آزادی سال ۹۵ را با قیمت یک میلیون و ۱۳ هزار تومان آغاز کرد، ولی در ادامه سال، تحت‌تاثیر بالا آمدن بهای دلار رشد بیشتری را تجربه کرد، به‌طوری‌که در روزهای انتهایی اسفند بیشتر در کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان نوسانات خود را انجام داد. به این ترتیب، سکه تمام در ۱۲ ماه حدود ۱۹۰ هزار تومان افزایش (معادل ۱۹ درصد) به ثبت رساند. یکی از عوامل اصلی تحریک قیمت سکه رشد حدود ۳۰۰ تومانی قیمت دلار بود. در این شرایط، روند بهای شاخص ارزی در سال آینده نیز نقش زیادی در تغییرات قیمت سکه خواهد داشت. در شرایط فعلی تعداد زیادی از سکه‌بازان اعتقاد دارند، سال آینده قیمت دلار رشد بیشتری را تجربه خواهد کرد و به کمتر از ۳ هزار و ۷۰۰ تومان نخواهد رسید.

با این وجود، سکه‌بازان انتظار دارند دو عامل قیمت سکه را تحت‌فشار قرار دهد. اولین متغیر، میزان حباب سکه است که در روزهای انتهایی سال‌جاری تحت‌تاثیر بالا رفتن تقاضا و سفته‌بازی دلالان به بالای ۱۴۰ هزار تومان رسید. شماری از معامله‌گران اعتقاد دارند، ممکن است با ترکیدن حباب، قیمت به سطوح پایین‌تری وارد شود. دیگر عاملی که ممکن است روند بهای سکه را تحت‌فشار قرار دهد، بالا رفتن نرخ‌های بهره و تضعیف بهای اونس خواهد بود. این در حالی است که چنانکه اشاره شد عده‌ای به افزایش بهای اونس تحت‌تاثیر وقایع سیاسی خوش بین هستند.