چگونه قاطع باشیم؟

قاطعیت یکی از ویژگی‌های مهم افرادی است که هوش هیجانی بالایی دارند و یکی از مهمترین موارد برای داشتن زندگی و روابط سالم و موثر است. انسان قاطع کسی است که تکلیف خود را با خود و دیگران روشن کرده است. لازم نیست در رابطه با چنین افرادی دائما به این فکر کنیم که «الان در ذهن او چه می‌گذرد؟ الان چه فکری درباره من می‌کند؟ اقدام بعدی او چیست؟» چرا؟

پاسخ این سوال را در قالب راهکار‌هایی که در ادامه مقاله ارائه می‌دهیم، می‌توانید پیدا کنید. اما چگونه یک انسان قاطع شویم؟

خود را بشناسید. ابتدا خود را، علایق، توانایی‌ها و خواسته‌های خود را بشناسید. برای قاطع بودن باید نقشه شفافی از خود در دست داشته باشید تا راه را گم نکنید. باید بدانید چه چیز‌هایی را دوست دارید، چه چیز‌هایی را دوست ندارید. باید بدانید که در زندگی و مسائل آن چه می‌خواهید. باید ارزش‌های خود را شناسایی کنید. باید بدانید چه کار‌هایی را نمی‌توانید انجام دهید و هرگز مسوولیتی در آنها نپذیرید، و بدانید چه کار‌هایی را می‌توانید انجام دهید. اگر این موارد را ندانید راه را گم می‌کنید.

  • آیا می‌دانید چه چیز‌هایی را دوست دارید؟
  • آیا می‌دانید چه چیز‌هایی را دوست ندارید؟
  • آیا می‌دانید چه توانایی‌هایی دارید؟
  • آیا نقاط ضعف خود را می‌دانید؟

روی حرف خود بایستید. یکی از ویژگی‌های افراد متزلزل این است که دائما حرف خود را تغییر می‌دهند، به قول و تعهد خود نسبت به خود وفادار نیستند و دیگران به راحتی می‌توانند نظر آنها را تغییر دهند. اگر می‌خواهید قاطع باشید باید یاد بگیرید که:

  • اگر به خود تعهدی دادید به آن وفادار باشید.
  • اگر حرفی زدید، مکررا آن را تغییر ندهید.
  • اجازه ندهید دیگران شما را مجاب کنند که تعهد‌ها و ارزش‌های خود را زیر پا بگذارید.

«نه!» بگویید. از بارزترین خصوصیات افراد قاطع قدرت « نه » گفتن آنها است. اگر جواب آنها نه باشد، نه می‌گویند؛ اما انسان‌های متزلزل یا تعارفی یا مهر طلب و افرادی که قدرت «نه» گفتن ندارند، زمانی که جواب آنها نه هست هم «بله» می‌گویند. تفاوت این دو گروه در این است که گروه افراد قاطع دیگران را به اشتباه نمی‌اندازند، توقع برای خود ایجاد نمی‌کنند، نمی‌ترسند و هر چه هست را صادقانه گفته‌اند. اما گروه دوم، دیگران را به اشتباه می‌اندازند، از نه گفتن به آنها می‌ترسند، توقع و خستگی برای خود ایجاد می‌کنند، به عنوان فردی منفعل در ذهن فرد مقابل شناخته می‌شوند و ظاهر و باطن شان یکی نیست. این گروه بعد از مدتی به مشکل بر می‌خورند. اینطور نیست که افراد قاطع همیشه « نه » بگویند، آنها گاهی کاری خلاف میل خود انجام می‌دهند و بله می‌گویند اما به این بله گفتن آگاه هستند و مسوولیت آن را می‌پذیرند.

خواسته‌های خود را درخواست کنید. یکی دیگر از ویژگی‌های افراد قاطع این است که از درخواست کردن نه هراسی دارند و نه خجالت می‌کشند. آنها چیزی که می‌خواهند را درخواست می‌کنند. این افراد از آنجایی که احترام زیادی برای خود قائل هستند، از خواسته‌های خود نیز چشم نمی‌پوشند. از خواستن نهراسید و از نه شنیدن نیز واهمه‌‌ای نداشته باشید، شما حق دارید که خواسته خود را بخواهید و دیگران می‌توانند یا بله بگویند یا نه.

انتخاب کنید. یکی دیگر از ویژگی‌های افراد قاطع این است که به قدرت انتخاب خود واقف هستند و به آن ارزش می‌دهند. آنها خود را در انتخاب هر چیزی مجبور نمی‌دانند، اجازه نمی‌دهند دیگران به جای آنها تصمیم بگیرند و خود آنها نیز برای دیگران تصمیم نمی‌گیرند. این افراد خوب می‌دانند که انتخاب‌هایشان زندگی‌شان را شکل می‌دهد، بنابراین، در هر کاری دست به انتخاب می‌زنند و منفعلانه رفتار نمی‌کنند.

در روابط خود حد و مرز تعیین کنید. افرادی که قاطع نیستند روابط باز دارند، روابطی که هر کسی اجازه دارد در آن به حریم شان تجاوز کند. اما افراد قاطع از حریم خود در روابط حفاظت می‌کنند و حد و مرزهایی برای خود و دیگران در روابط‌شان تعیین می‌کنند. به عنوان مثال، در جایی که لازم باشد « نه » می‌گویند، زمانی که مشغله دارند یا می‌خواهند استراحت کنند، خود را وقف دیگران نمی‌کنند، احترام دیدن را حق خود می‌دانند و هم در رفتار و هم در گفتار آن را از دیگران طلب می‌کنند، به دیگران احترام می‌گذارند و...

بر خود و زندگی خود تسلط داشته باشید. افراد متزلزل به راحتی از دیگران تاثیر می‌پذیرند و همچنین اصطلاحا، دهن بین هستند. این افراد برای زندگی کردن نگاهشان به گفته‌های دیگران است، اجازه می‌دهند که دیگران برایشان تصمیم بگیرند، اجازه می‌دهند که دیگران با حرف‌های خود بر حال و رفتار آنها تاثیر بگذارند و... زندگی این افراد در دست دیگران است. اما افراد قاطع کنترل زندگی خود را در دست دارند، به پیشنهاد‌ها گوش می‌دهند و بر آن فکر می‌کنند، اما انتخاب کننده و تصمیم‌گیرنده نهایی خودشان هستند. اجازه ندهید که هر کسی با هر حرفی بتواند رفتار، روابط و تصمیمات شما را کنترل کند. قاطعیت یکی از مهمترین ویژگی‌های شخصیت سالم، با عزت نفس و با هوش هیجانی بالا است.