واکنش بورس به تغییر معادلات جهانی

بهزاد بهمن‌نژاد

دبیر گروه بورس

شوک انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید ایالات‌متحده، نه تنها بازارهای جهانی بلکه بورس تهران را به لرزه درآورد. به این ترتیب، چهارشنبه هفته گذشته شاخص سهام با ۸/ ۱ درصد کاهش، بیشترین افت از اواخر فروردین را در کارنامه خود به ثبت رساند. اما طولی نکشید که بازارهای جهانی به وجه مثبت انتخاب ترامپ وزن بیشتری داده و رشد دسته‌جمعی کالاهای پایه رقم خورد. بر این اساس، بورس تهران که از ابتدای پاییز به دنبال خوش‌بینی به تقویت قیمت کالاها در بازارهای جهانی روند مثبتی را تجربه کرده بود، در روزهای ابتدایی هفته نیز همگام با بازارهای جهانی توانست با رشدی نسبی بخشی از ریزش هفته گذشته را جبران کند. وعده‌های انتخاباتی ترامپ در بُعد اقتصادی را می‌توان در دو زمینه خلاصه کرد؛ نخست کاهش مالیات‌ها و نوسازی زیرساخت‌ها که سیگنالی بسیار مثبت برای قیمت کالاها است. دوم اما عقیده وی به «اقتصاد بسته» و وضع تعرفه‌های تجاری بر واردات است که نگرانی‌هایی را به‌ویژه در وضعیت اقتصادهای نوظهور و وابسته به صادرات کالاها ایجاد می‌کند.

رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در بُعد سیاسی نیز رویکردهای غیرپایداری دارد که برای کشورمان به‌ویژه در بحث برجام می‌تواند مهم باشد. فارغ از نوسانات فعلی بازارها و تردیدهایی که درباره امکان اجرای وعده‌های انتخاباتی ترامپ وجود دارد، به عقیده کارشناسان برهم‌ریختگی معادلات قدیمی حاکم بر بازارها مهم‌ترین مساله‌ای است که ریسک سرمایه‌گذاران را افزایش داده است. در این میان، پمپاژ پول در چین با افزایش رفتارهای سفته‌بازی نوسان قیمت جهانی کالاها را تشدید کرده است. بنابراین تا زمانی که این عدم قطعیت‌ها وجود دارد و پارادایم جدید بازارهای جهانی شفاف نشده، احتمالا بورس تهران نیز همگام با تحولات اقتصادی-سیاسی دنیا نوسان می‌کند