آبان معلی*
درقرن پانزدهم میلادی با اختراع اسلحه آتشین (توپ و تفنگ)، کم کم اهمیت و نقش تیراندازی با تیر و کمان در ارتش‌ها روبه کاستی گذاشت و از آن پس بهره‌گیری از این وسیله برای شکار، سرگرمی و ورزش مورد توجه قرار گرفت و مسابقات مختلفی با تیر و کمان بر پا گردید.
در اوایل قرن شانزدهم میلادی، با ساخت اسلحه‌های گرم و تفنگ‌های لوله بلند، تیراندازی در مراسم مذهبی و اعیاد مختلف به صورت آداب و رسوم مردم آن زمان شکل گرفته و مسابقاتی نیز با تفنگ برگزار می‌شد.با توسعه و ساخت ابزارهای تیراندازی با سلاح، اولین مسابقات رسمی در قرن 19میلادی آغاز و اولین المپیک سال 1896 آتن در 9 رشته ورزشی برپا گردید که در بین آن‌ها تیراندازی از بیشترین شرکت‌کننده برخوردار بود. رشته‌ای که حتی در اسلام نیز سفارش شده و با توصیه پیامبر اکرم(ص) از آن پس به دنیای مسلمانان هم ورود پیدا کرده است.

ورزش تیراندازی که ده‌ها رشته رسمی و تعدادی رشته غیررسمی دارد یکی از متنوع‌ترین و مدال‌آورترین رشته‌های ورزشی است که درعین حال جذابیت‌های خاص خود را در هر شاخه و گرایشی دارد.
از تیراندازی با کمان که بگذریم ، انواع سلاح‌ها به شکل تفنگ‌ها و تپانچه‌های گوناگون برای تیراندازی ورزشی به کار گرفته می‌شوند، از جمله تفنگ و تپانچه بادی، تفنگ‌ها و تپانچه‌های خفیف، انواع سلاح‌های شکاری و جنگی و... .
در تیراندازی اصول و فنونی وجود دارد که در همه شاخه‌ها کم و بیش مشابه است.

اصول اساسی تیراندازی عبارتند از:
اصل ایمنی (Safety)
حالت‌گیری (Positioning)
نگهداری سلاح (Holding)
تنفس (Breathing)
نشانه‌روی (Aiming)
ماشه‌کشی (Triggering)
عملیات تکمیلی (Follow Through)

رعایت این اصول در هر شلیک از طریق روش‌هایی (فنون/ Technics) انجام می‌پذیرد و ضامن یک شلیک خوب و اصابت به مرکز هدف است.
در تیراندازی علاوه بر تکنیک خوب ، توان بدنی ، توان ذهنی و تاکتیک هم شروط لازم برای موفقیت هستند و همه این‌ها با آموزش و تمرین به دست می‌آیند
شروع تیراندازی معمولا با رشته‌های بادی است و کسانی‌که در یک رشته بادی پیشرفت و موفقیت قابل‌قبولی به‌دست می‌آورند گاهی وارد رشته‌های خفیف و سایر گرایش‌های تیراندازی ورزشی می‌شوند و گاهی هم در همان رشته بادی فعالیت خود را ادامه می‌دهند

آشنایی با تجهیزات تیراندازی:
1- انتخاب سلاح
در بیشتر باشگاه‌های ورزشی ،‌ تنها از چند سلاح استفاده می‌شود. در این باشگاه‌ها ممکن است چند نفر با یک سلاح تمرین کنند. این امر می‌تواند در کیفیت تیراندازانی که می‌خواهند به سطوح بالایی برسند تاثیر منفی بگذارد. اگر مصمم هستید تا در این رشته پیشرفت کنید باید از سلاح شخصی استفاده کنید.

۲-عینک مخصوص تیراندازی
اگر برای مطالعه به عینک احتیاج دارید، هنگام تیراندازی نیز باید از عینک استفاده کنید. حتی اگر چشم شما از نظر بینایی مشکلی نداشته باشد، استفاده از عینک می‌تواند در مشخص‌تر شدن آلات نشانه‌روی و کم کردن خستگی چشم موثر باشد. در اکثر رشته‌های تیراندازی، از عینک استفاده می‌شود.

۳- گوشی مخصوص تیراندازی
گوشی یکی از وسایل بسیار ضروری در تیراندازی است. استفاده از این وسیله می‌تواند علاوه بر حفظ سلامت شنوایی تیرانداز ، صدای انفجار گلوله را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد و از تاثیر نامطلوب آن بر عضلات هنگام رها شدن ماشه و حتی در زمان حرکت تیر و خرج آن از لوله سلاح جلوگیری کند.
استفاده از گوشی تنها به کاهش صدای گلوله محدود نمی‌شود و تیراندازان حتی می‌توانند از آن در سالن‌های بادی نیز استفاده کنند، زیرا کاهش صدای محیط که گاه ناشی از حضور تماشاچیان در سالن‌های تیراندازی است می‌تواند در ایجاد تمرکز هنگام تیراندازی سهم تعیین‌کننده و موثری داشته باشد. با توجه به تنوع گوشی‌های موجود باید در انتخاب آن‌ها بسیار دقت کرد.

۴- لباس مخصوص تیراندازی
دستکش، کلاه، کفش و لباس مخصوص تیراندازی نیز از دیگر تجهیزاتی هستند که به هرچه بیشتر حرفه‌ای شدن ورزشکار کمک کرده و هرکدام بنا به ضرورت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تیراندازی فنی است وابسته به تکنیک، قدرت بدنی و میل به کسب پیروزی در فردتیرانداز که این موارد،عناصر لازم دراجرای تمرین‌های تیراندازی بوده و به ترتیب زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

۱- آمادگی بدنی ۲- آمادگی تکنیکی ۳- آمادگی روحی و روانی ۴- آمادگی تاکتیکی
ورزشکاران باید تمرینات خود را در زمینه‌های مذکور به‌طور مستمر ادامه داده تازمانی که روش صحیح فکر کردن و رفتار صحیح روانی و تاکتیکی به‌صورت یک عادت برای آن‌ها درآمده و عضلاتشان آمادگی لازم را کسب نمایند. تمرینات بدنی کافی درجهت کسب حالت‌های خوب بدنی امری کاملا ضروریست. اگرفرد ازلحاظ بدنی فعال نباشد، نمی‌تواند از سلاح خود انتظار داشته باشد که درطول مسابقه در دست‌هایش محکم و بدون لرزش باقی بماند.
در استان خراسان هم در سال‌های اخیر باشگاه های تیراندازی بیشتر از قبل رونق گرفته است؛ چه در مشهد و چه در شهرهای دیگر استان. در مشهد زمین اختصاصی تیراندازی آستان قدس رضوی همراه با تجهیزات جانبی، زمین تیراندازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و چندین باشگاه خصوصی وجود دارد.
ورود چندین نفر از کمانداران استان خراسان به اردوهای تیم ملی و کسب عنوان دهم جهان و قهرمانی دانشجویان جهان و چندین عنوان قهرمانی کشور در رشته کمان کامپوندر و ریکرو، از نتایج روی آوردن به این ورزش المپیکی‌ست.
برای روی آوردن به ورزش کافیست به دنبال اشتیاقمان برویم.