در سال های نه چندان دور پرستاری را در نروژ دستگیر کردند که به درخواست بیمارانش، سرخود اقدام به اوتانازی می‌کرد. او مسوول مرگ ده‌ها تن از شهروندان نروژی شده بود که مدعی بود بنا به درخواست خود بیماران جان آنها را می‌گرفته است. او می‌گفت این بیماران هر روز را با درد بسیاری به شب می‌رساندند. این پرستار نروژی می‌گفت که بیماران از او ملتمسانه می‌خواستند آنها را راحت کند. قوانین اوتانازی یا همان مرگ راحت تنها در برخی کشورها امکان‌پذیر است. مباحث اخلاقی موجود مانع از تصویب فراگیر آن در بیشتر کشورهای جهان شده است. اواسط سال گذشته میلادی بود که پارلمان بلژیک به اوتانازی کودکان رای مثبت داد. در این قانون پیش‌بینی شده است که اگر از درمان کودکی قطع امید شود، اولیای وی می‌توانند دستور به خلاص شدنش بدهند. در هلند نیز که از همسایگان بلژیک به شمار می‌رود افراد بالای 12 سال در صورت داشتن اجازه والدین قادر به انجام اوتانازی هستند.اوتانازی در اصطلاح، شرایطی است که در آن، بیمار بنا به درخواست خودش به‌صورت طبیعی و آرام بمیرد. این شرایط معمولا در بیماری‌های سخت یا دردناک یا درمان‌های طولانی‌مدت و ناامیدکننده پدید می‌آید. در فارسی به آن «هومرگ»، «مرگ شیرین»،
«قتل ترحمی» یا «به‌مرگی» نیز گفته شده‌است.توقف روند درمان یک بیمار، قطع سرم و تغذیه وریدی، قطع اکسیژن، جلوگیری از تراکافت (دیالیز) و جداکردن فرد از دستگاه‌های حمایتی ارگان‌های حیاتی، همچنین دادن داروهای مسکّن با دوز بالا که موجب کاهش هوشیاری و تسریع مرگ می‌شوند، از روش‌های اوتانازی به حساب می‌آیند.برداشت‌های متفاوت از مفهوم هومرگ (اوتانازی)، وجود دارد؛ مثلا در روش غیرمستقیم، پزشک با تجویز دارویی، فقط مقدمات مرگ بیمار را فراهم می‌کند و بیمار با آگاهی کامل به استقبال مرگ اختیاری می‌رود، اما در روش مستقیم، پزشک یا پرستار خود عامل مرگ بیمار هستند. تزریق داروی کشنده و جداکردن بیمار از دستگاه‌های حمایتی، مثال‌هایی از این روش هستند که بعضی اوقات بدون اطلاع بیمار انجام می‌شوند.
در چه کشورهایی اوتانازی قانونی است؟
در برخی کشورها مانند هلند، سوئد، بلژیک و چند ایالت از ایالات‌متحده آمریکا شامل اورگان، واشنگتن و مونتانا اوتانازی به روش غیرمستقیم قانونی است. البته کمیسیون پزشکی باید وضعیت بیمار را کاملا بررسی کند. در سوئد کلینیکی وجود دارد که بیماران سراسر اروپا از مدت‌ها قبل وقت می‌گیرند تا به آنجا بروند و اقدام به اوتانازی کنند.در استرالیا هم که اوتانازی غیرقانونی است، یک بیمارستان دریایی مجهز روی یک کشتی، آن را انجام می‌دهد.جدول شماره (۱)
مخالفان اخلاقی اوتانازی، معتقدند که با قانونی شدن اوتانازی و رواج آن، انگیزه درمان برخی بیماری‌ها از بین خواهد رفت و جلوی پیشرفت علم پزشکی گرفته خواهد شد، نگهداری سالمندان برای افراد و بستگان آنها مشکل شده و از همه مهم‌تر، اعتماد بیمار به پزشک به علت ترس بیمار از قطع درمان توسط پزشک و انجام اوتانازی، از بین خواهد رفت؛ بنابراین دیگر نمی‌توان با خیال راحت به هیچ بیمارستانی پا گذاشت.عقیده مشترک بسیاری از ملل و مذاهب مختلف از جمله مسیحیت، اسلام و یهودیان این است که زندگی، هدیه خداوند است و باید با تمام توان در حفاظت از آن کوشید و بیماری و سختی‌های آن جزئی از زندگی و سرنوشت آدمی است که باید به طور طبیعی طی شود و هیچ‌کس حق ندارد جان انسانی را بگیرد.
نمونه‌هایی ازاوتانازی
یکی از مشهورترین سوابق اوتانازی در جریان جنگ دوم جهانی دیده شده‌است. در 1939 میلادی، آلمان نازی یک اوتانازی غیرداوطلبانه و سری را طراحی کرد. در این طرح - عملیات «تی فور» (T 4) کودکان زیر 3 سال که دارای عقب ماندگی ذهنی یا نقص عضو یا ناتوانی جسمی اساسی بودند کشته شدند. این طرح بعدها شامل حال کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان نیز شد. بیماران روانی تیمارستان‌های آلمان و اتریش به همین جهت به 6 اردوگاه مرگ منتقل می‌شدند. برنامه «تی فور» پس از آن به اردوگاه‌های کار و بازداشتگاه‌های اسرا نیز سرایت کرد به‌نحوی که زندانیانی که به‌شدت بیمار بودند در این برنامه قرار می‌گرفتند. نمونه‌ای دیگر در دهه اخیر، پیر جورجیو ولبی یک نویسنده ایتالیایی بود که به‌خاطر وخامت اوضاع بیماری‌اش اقدام به اوتانازی کرد، اما کلیسای ایتالیا اجازه نداده بود برای او مراسم مذهبی بگیرند و این مساله طرفداران اوتانازی را ناراحت کرده بود. اما یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌هایی که مطرح شده، موضوعی که در فضای رسانه‌ای محافظه‌کار اروپا، طرح آن جسارت خاصی می‌خواست، این ادعا است که پاپ ژان پل دوم، رهبر سابق کلیسای کاتولیک که مخالف اصلی اوتانازی بود، خود درخواست اوتانازی کرده‌ بود.تنها مدرک مدعیان اوتانازی کردن پاپ، فیلم و عکس‌هایی است که در آن مشخص است بر خلاف معمول، برای پاپ لوله تغذیه بینی-معده گذاشته نشده‌ بود. دوسال پس از مرگ پاپ، در سال 2007 میلادی خانم دکتر پاوانلی، یک ایتالیایی متخصص بیهوشی و از طرفداران اوتانازی، مقاله‌ای را در یک مجله محلی ایتالیایی منتشر کرد که در آن ادعا کرده بود که با بررسی‌های وی روی فیلم‌های مربوط به آخرین روزهای زندگی پاپ، کاملا مشخص است که پاپ در آخرین روزهای عمر خود، به علت پیشرفت بیماری پارکینسون، قادر به بلع نبوده و کاهش وزن شدیدی داشته‌است و اقدامات درمانی‌ای که روی پاپ ژان پل ‌دوم انجام می‌شده، برای مراقبت و زنده‌نگه‌داشتن او کافی نبوده‌است. این دکتر ادعا کرد احتمالا پاپ از این موضوع آگاه بوده و تیم پزشکی وی آگاهانه زمینه مرگ او را فراهم کرده‌اند.اگرچه در 3 روز آخر پزشکان برای پاپ لوله بینی گذاشتند، اما زمانی بود که به نظر بسیاری از متخصصان، دیگر دیر شده بود. این موضوع می‌توانست به یک اختلاف‌نظر پزشکی باشد، ولی انتشار آخرین کلمات پاپ در رسانه‌ها، باعث شد تا پاوانلی ادعای بزرگ خود را مطرح کند. پاپ در بستر بیماری گفته بود «بگذارید بروم به خانه پدر». دکتر پاوانلی در مقاله خود، این‌طور نتیجه‌گیری می‌کند که رهبر کلیسای کاتولیک، عملا با اجازه‌ ندادن به استفاده از اقدامات درمانی لازم، درخواست اوتانازی کرده بود و این جمله نیز می‌تواند احتمال درخواست آن را از طرف پاپ تقویت کند. یک نویسنده یهودی نیز این موضوع جنجالی را در هفته‌نامه تایم مطرح کرد. اما واتیکان به شدت این ادعا را رد کرد و آن را هیاهوی رسانه‌ای برای گیج کردن مردم خواند. بلافاصله دو بیانیه پشت سر هم از طرف واتیکان منتشر شد که این ادعا را بی‌اساس خواند. دکتر رناتو بوزونتی - پزشک 27 سالِ پایانی زندگی پاپ نیز مانند واتیکان اعلام کرد که دکتر مزبور به مدارک پزشکی پاپ دسترسی نداشته و ادعاهای او براساس بعضی تصاویر ویدئویی بوده که به هیچ وجه نمی‌تواند برای اظهارنظر کافی باشد و درحد حدس و گمان است.بوزونتی درمورد جمله آخر پاپ نیز گفت که آن جمله فقط یک دعای عرفانی بوده‌ است و پدر مقدس در آن حال داشته دعا می‌خوانده‌ است.