تغذیه و اگزما

جاوید نجفی
کارشناس تغذیه
اگزما چیست؟
اگزما یا درماتیت به التهاب پوستی گفته می‌شود که در بیشتر موارد علت ایجاد آن نامشخص است. امکان بروز ضایعه پوستی در طول زندگی هر شخصی وجود دارد. برخی از این ضایعات، پس از مدت کوتاهی از بین می‌روند اما گاهی این مشکلات ، آنقدر پا برجا می‌مانند که فرد ناچار است به پزشک معالج خود مراجعه کند. یکی از مشکلات پوستی که ممکن است ماه‌ها و سال‌ها پابرجا مانده و موجب آزار و ناراحتی بیمار شود اگزما است. التهاب اگزمایی حاد از لحاظ بالینی با اریتم ادم و تشکیل وزیکول مشخص می‌شود، تراوش یا نشت از ضایعات حاد نوعا دیده می‌شود و خارش نیز اغلب شدید است.

جاوید نجفی
کارشناس تغذیه
اگزما چیست؟
اگزما یا درماتیت به التهاب پوستی گفته می‌شود که در بیشتر موارد علت ایجاد آن نامشخص است.امکان بروز ضایعه پوستی در طول زندگی هر شخصی وجود دارد. برخی از این ضایعات، پس از مدت کوتاهی از بین می‌روند اما گاهی این مشکلات ، آنقدر پا برجا می‌مانند که فرد ناچار است به پزشک معالج خود مراجعه کند. یکی از مشکلات پوستی که ممکن است ماه‌ها و سال‌ها پابرجا مانده و موجب آزار و ناراحتی بیمار شود اگزما است.التهاب اگزمایی حاد از لحاظ بالینی با اریتم ادم و تشکیل وزیکول مشخص می‌شود، تراوش یا نشت از ضایعات حاد نوعا دیده می‌شود و خارش نیز اغلب شدید است.
علل متعددی برای اگزمای حاد وجود دارد. از این میان می‌توان به افزایش حساسیت تماسی آلرژیک به آلرژن‌های گیاهی خاصی نظیر پیچک سمی، بلوط یا سماق یا سایر آلرژن‌ها اشاره کرد. نیکل مواد دارویی موضعی نظیر باسیتراسین، نئومایسین، بنزوکائین، عطرها، مواد نگهدارنده در محصولات بهداشتی فردی و افزودنی‌های لاستیک نیز از عوامل شایع التهاب اگزمایی حاد محسوب می‌شوند. تماس پوست بدن با موادی چون عصاره گوجه‌فرنگی می‌تواند به بروز اگزما و یا بدتر شدن آن منجر شود .برخی از مواد خوراکی نظیر آجیل و مغزها (مغز فندق، بادام زمینی و...) می‌توانند به تشدید شدن اگزما کمک کنند.در نهایت یکی از عوامل موثر در بروز اگزما، شستشوی مکرر دست با موادی چون صابون است. این مواد با از بین بردن چربی طبیعی و لایه محافظ پوست، موجب حساس شدن پوست بدن نسبت به مواد خارجی و بروز اگزما می‌شود. استفاده نکردن از دستکش هنگام استفاده از این مواد، علل شیوع اگزما در میان خانم‌هاست.درماتیت ایستایی‌گال، واکنش‌های تحریکی و اگزمای آتوپیک و دیس‌هیدروتیک ممکن است به صورت یک التهاب اگزمایی حاد تظاهر کنند. رژیم غذایی که می‌تواند برای این بیماری پوستی مفید باشد، عبارتست‌از:

مکمل پروبیوتیک‌‌ها
پروبیوتیک‌ها می‌توانند باعث پیشگیری از ابتلا به اگزما در خانم‌های باردار و کودکان شوند، محققان معتقدند که پروبیوتیک‌ها سیستم ایمنی بدن کودکان را تقویت می‌کند.
ماست
باکتری‌های موجود در ماست و همچنین کفیر، کمک زیادی به سلامت سلول‌های سیستم ایمنی بدن می‌کند. آن‌ها خواص ضدالتهابی دارند و به تولید گلبول‌های سفید و پادتن‌ها کمک می‌کنند. علاوه بر این باعث کاهش واکنش‌های آلرژیک بدن نسبت به مواد حساسیت‌زا می‌شوند.
چای اولانگ
محققان ژاپنی به مدت یک ماه روی ۱۱۸ فرد مبتلا به اگزما بررسی‌هایی انجام داده و به این نتیجه رسیدند که خارش پوستی افرادی که روزانه دو فنجان چای اولانگ می‌خورند، بعد از یک هفته کاهش چشمگیری پیدا می‌کند. علاوه بر این افرادی که به نوشیدن این چای ادامه می‌دهند در طول سه هفته به میزان ۶۳ درصد بهبود پیدا می‌کنند. به عقیده این محققان پلی‌فنول‌های موجود در این چای به احیای پوست کمک زیادی می‌کند. محققان مشاهده کرده‌اند که تانین موجود در چای نیز خاصیت ضدالتهابی دارد.
ویتامین C
بررسی‌ها نشان داده که این ویتامین مانند آنتی‌هیستامین در مقابل اگزما عمل می‌کند و در رفع علائم اگزما می‌تواند مفید باشد.
ویتامین A
این ویتامین نیز برای از بین بردن علائم اگزما مفید است، اما درصورتی‌که از این ویتامین زیاد استفاده شود، می‌تواند نقش توکسیک را برعهده بگیرد.
ماهی
پوست ماهی پوشیده از فلس است اما همین ماهی به بهبود اگزما و مشکلات دیگر پوستی کمک زیادی می‌کند. ماهی به خصوص ماهی‌های چرب، سرشار از اسیدهای چرب امگا هستند که پوست برای احیای سلول‌های خود و پیشگیری از التهاب به آن‌ها نیاز دارد. محققان آمریکایی به این نتیجه رسیده‌اند که روغن ماهی برای پیشگیری و درمان اگزما بسیار موثر است.

مواد غذایی غیر مجاز برای اگزما
قهوه: موجب ایجاد علائم اگزما می‌شود . می‌توان تا سه هفته خوردن قهوه را ترک کرد. درصورتی‌که علائم ناشی از اگزما بهبود پیدا کرده باشد، می‌توان به این نتیجه رسید که مصرف قهوه باعث تشدید علائم اگزما می‌گردد.
شیر گاو و تخم‌مرغ: این مواد غذایی امکان عکس‌العمل‌های آلرژیک را در بین کودکان مبتلا به حساسیت افزایش داده و باعث تشدید اگزما می‌شود. برای مشخص شدن اینکه به چه ماده غذایی حساسیت دارید، کافی است در ابتدا هر ماده غذایی حساسیت‌زا را از برنامه غذایی‌تان حذف کنید. سپس آن‌ها را وارد برنامه غذایی خودتان یا فرزندتان کنید.
گوشت قرمز: گوشت‌های قرمز حاوی اسیدهای چرب التهاب‌زا می‌باشند. افرادی که مبتلا به اگزما هستند باید مصرف آن را کاهش دهند.