رمضان و رفع تشنگی
عاطفه چهره‌گشا یکی از عمده‌ترین مسائلی که روزه‌داران در ماه مبارک رمضان با آن مواجه می‌شوند، کم‌آبی و تشنگی است. مخصوصا اگر ماه رمضان مانند امسال در فصول گرم سال قرار گرفته باشد که ساعات طولانی روز و گرمای هوا مساله کم‌آبی و تشنگی را تشدید می‌کند.
توجه به این امر به این علت اهمیت دارد که کم‌آبی باعث اختلال در وضعیت آب و الکترولیت‌ها در بدن می‌شود و سلامتی را به مخاطره می‌اندازد. به همین علت راه‌کارهایی برای حفظ سلامتی در روزهای گرم ماه رمضان توصیه می‌کنیم:
برای جلوگیری از تشنگی در طول روزه‌داری چه کارهایی نباید انجام دهیم؟
۱- در وعده سحری از مصرف غذاهای خشک و پر ادویه و تند، غذاهای سرخ شده و پر چرب و شیرین و همچنین از مصرف زیاد از حد گوشت باید پرهیز کرد.
۲- مصرف آب در بین وعده‌های غذایی به منظور پیشگیری از تشنگی، کار صحیحی نیست، زیرا باعث بروز نفخ و اختلال در هضم غذا می‌شود.
۳- در این ماه مصرف قهوه، کاکائو و چای پر رنگ تشنگی را تشدید می‌کند.
۴- در وعده افطار و سحر در صورت امکان کمتر از غذاهای نشاسته‌ای استفاده شود، زیرا این غذاها برای هضم شدن احتیاج به آب بیشتری دارند.
۵- از غذاهایی مانند حلیم ، کله پاچه و ماهی به خصوص در وعده سحر باید پرهیز کرد. این‌گونه غذاهای غلیظ برای هضم، حرارت بیشتری به سمت معده جلب می‌کنند و بدیهی است که با افزایش حرارت معده نیاز به آب نیز افزایش می‌یابد. به علاوه خلط غلیظ تولید شده توسط این غذاها در عروق به راحتی حرکت نمی‌کند و برای حرکت نیاز به رقیق شدن توسط آب دارد و تشنگی را تشدید می‌کند.
۶- مصرف آب یخ اگرچه در ابتدا و در ظاهر باعث فرو نشاندن تشنگی می‌شود، ولی در نهایت تشنگی را تشدید می‌کند.
۷- غذاهایی که در آنها مقدار زیادی سیر به کار رفته، باعث افزایش تشنگی می‌شوند.
۸- از غذاهای بسیار شور مانند گوشت‌های نمک سود شده، تن ماهی یا ماهی شور باید پرهیز کرد.
۹- از خوابیدن بلافاصله پس از وعده سحری به‌خصوص در صورتی که غذای با طبیعت گرم مصرف شده باشد، باید پرهیز کرد.
۱۰- در طول روزه‌داری باید از ورزش‌های سخت و معرق و حرکات ایروبیک پرهیز کرد، زیرا باعث تشدید کم‌آبی در بدن می‌شوند.
۱۱- در رمضان، در طول روز از حمام های بسیار داغ، سونا و ...باید اجتناب کرد، زیرا تعریق بیشتر از حد در این حمام‌ها باعث بروز کم آبی می‌شود.
۱۲- برای رفع تشنگی پس از افطار آب سرد را به یکباره نباید نوشید، بلکه باید مزه‌مزه کرده و جرعه جرعه بنوشند، زیرا به یکباره نوشیدن آب سرد حرارت بدن را از بین می‌برد.
۱۳- کسانی که از داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها و... استفاده می‌کنند باید زمان مصرف آنها را در شب پس از افطار قرار دهند و در صورت امکان در وعده سحر از این داروها استفاده نکنند.
مصرف چه موادی ما را از تشنگی در طول روزه داری در امان می‌دارد؟
۱- شروع افطار بهتر است با خرما و آب ولرم یا شیر ولرم باشد.
۲- به عنوان غذای ابتدای افطار مصرف انواع سوپ‌ها و اسفید باجات توصیه می‌شود.
(اسفید باج: نوعی آبگوشت است که در آن از گوشت جوجه مرغ و بزغاله و... به اضافه سبزیجاتی مانند اسفناج، کدو، ماش پوست گرفته شده، جو و... استفاده می‌شود. این غذا بسیار لطیف و رطوبت‌دهنده بوده و خلط صالح در بدن تولید می‌کند.)
۳- افرادی که معده گرم و خشک دارند می‌توانند از فرنی‌هایی استفاده کنند که از آرد جو و روغن بادام و شکر تهیه شده است.
(آرد جو مسکن تشنگی است و مصلح آن شکر است و روغن بادام نیز رطوبت دهنده به بدن است.)
۴- مصرف مربای آمله نیز در وعده افطار یا سحر در برطرف کردن تشنگی موثر است.
۵- حکیم محمد اعظم خان در کتاب اکسیر اعظم می‌نویسد: کسانی که در روزه از تشنگی اذیت یابند، آب باقلا و آب نخود نباید بخورند (غذاهایی که در آنها باقلا یا نخود با آب چخته شده باشد نخوردند)، چرا که هر دو عطش آوردند و به جای آن از مخلوط سرکه و روغن زیتون (به عنوان چاشنی غذا) استفاده کنند و اگر تشنگی شدید باشد، شربت جلاب بنوشند تا آب را به قسمت های مختلف بدن برساند.
طرز تهیه جلاب طبی: یک کیلو شکر را با ۳ کیلو گلاب روی حرارت ملایم قرار داده بجوشانند و کف آن را بگیرند تا مقدار آن به نصف برسد، سپس یک گرم زعفران ساییده را به آن اضافه کنند. مایه شربت را در ظرفی در یخچال نگهداری کنند و موقع مصرف با آب رقیق کرده، بنوشند.