سیاسی‌کاری در برگزاری کمپین خودرویی

طی هفته جاری بازهم یادی شد از روزهایی که مشتریان داخلی از صنعت خودروی کشور رویگردان شدند و این صنعت تا مرز ورشکستگی پیش رفت. روزهایی که پارکینگ خودروسازان مملو شد از خودروهایی که مشتری نداشت و بازار در رکود بی‌سابقه‌ای به سر می‌برد. در این بین هرچند بسیاری از کارشناسان و مسوولان صنعتی شکل‌گیری «کمپین خرید خودروی صفر ممنوع » را عامل مهمی در رویگردانی مشتریان از خودروی داخلی خواندند، با این حال اما بسیاری دیگر بر سهم خودروسازان در بی‌توجهی به کیفیت و افزایش قیمت خودروهای قدیمی تاکید داشتند. در همین حال شکل‌گیری کمپین خرید خودروی صفر ممنوع بر بی‌توجهی مشتریان بر تولیدات خودروسازان افزود تا جایی که برخی منتقدان از مشتریان می‌خواستند که کمپین مذکور را تا جایی ادامه دهند که منجر به تغییر وضعیت تولید‌کنندگان خودرو در کشور شود.اما با گذشت یک‌سال و اندی نه تنها تغییری در تولید محصولات داخلی ایجاد نشد بلکه خودروسازان آب پاکی را روی دست مشتریان ریختند و تاکید کردند که تولید خودروهای قدیمی با توجه به متقاضیان بالا همچنان ادامه‌دار خواهد بود.

در همین حال به نظر می‌رسد که کمپین نخریدن خودروی صفر همچنان در اذهان مسوولان صنعتی کشور باقی مانده و آنها نمی‌توانند روزهای سیاه خودرویی‌ها را به فراموشی بسپارند، به‌طوری‌که طی هفته جاری محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت بار دیگر به بازگویی خاطرات آن روزها پرداخت و در کنار آن مقصر واقعی تشکیل چنین کمپینی را نیز معرفی کرد. هر چند برخی منتقدان صنعت خودرو از وزیر صنعت انتظار داشتند که در کنار معرفی عاملان کمپین، گریزی نیز به ضعف‌های صنعت خودرو بزند و به بازگویی سهم آنها در این زمینه بپردازد. با این حال اما اظهارات وی پس از گذشت یک‌سال و اندی ازتشکیل کمپین، منجر به تعجب خیلی از منتقدان این صنعت شد. محمدرضا نعمت‌زاده طی هفته جاری عنوان کرد که تشکیل‌دهندگان «کمپین خرید خودروی صفر ممنوع» با اهداف انتخاباتی اقدام به تشکیل چنین کمپینی کرده‌اند.

وی همچنین تصریح کرد افرادی که کمپین تحریم خرید خودروهای داخلی را ایجاد کردند در واقع حقوق‌بگیران از بیت‌المال بودند که لطمه‌ای را به صنعت کشور وارد کردند و البته ما نیز به آنها پاتک زدیم. وی حتی به این موضوع نیز اشاره کرد که سال گذشته که کمپین تحریم خرید خودرو ایجاد شد، این موضوع در دولت مطرح شد و عده‌ای گفتند که اینها تعدادی جوان هستند که آلت دست برخی افراد شده‌اند اما من این موضوع را پیگیری کردم و در نهایت اسامی این افراد به مقامات مربوطه اعلام شد. وی تصریح کرده که این افراد قصد داشتند با اهداف انتخاباتی مانع رشد صنعتی کشور از محل رشد صنعت خودرو شوند. به نظر می رسد وزیر صنعت در اظهارات خود شکل‌گیری کمپین را کاملا سیاسی‌عنوان کرده و با توجه به اظهارات وی، مشتریان اعتراضی به کیفیت و قیمت نداشته‌اند و تنها عده قلیلی آن هم با اهداف سیاسی‌کمپین یاد شده را تشکیل داده‌اند.در این زمینه یک کارشناس خودرو تاکید می‌کند که با توجه به اظهارات وزیر اگر هم اهداف برگزار‌کنندگان کمپین سیاسی بوده باز هم نمی‌توان از ضعف‌های بزرگ خودروسازی کشور غافل بود و اعتراضات مشتریان را نادیده گرفت.

این در حالی است که چه کمپین موردنظر مردمی بوده و چه نبوده باشد، نمی‌توان روی مشکلات کمی و کیفی خودروسازی ایران سرپوش گذاشت و مشتریان ناراضی و پردغدغه را آرام کرد. اما کمپین نخریدن خودروی صفر اگرچه مشکلاتی را برای دست‌اندرکاران صنعت خودرو ایجاد کرد، با این حال اما درس بزرگی نیز به خودروسازان داد مبنی بر اینکه نمی‌توان مشتری را طبق خواسته و تمایلات این شرکت‌ها پیش برد. مشتری ایرانی سال‌ها است که نسبت به کیفیت و قیمت خودرو معترض است، حال آنکه در بازار انحصاری که دولتی‌ها برای خودروسازان ایجاد کردند فریاد آنها هیچ‌گاه شنیده نشده این در شرایطی است که برگزاری کمپین نخریدن خودرو، منجر به آن شد که خودروسازان توجه بیشتری به خواست مشتریان کنند. اجابت خواست مشتریان را می‌توان از عدم افزایش قیمت خودروها با وجود مجوز از سوی شورای رقابت برای این منظور دریافت. در هر صورت آنچه مشخص است اگرچه کمپین نخریدن خودروی صفر به پایان رسیده با این حال بر کسی پوشیده نیست که خودروسازی کشور به دلایل مختلف نتوانسته چه در بعد کیفی و چه از جنبه ارائه خدمات پس از فروش، مشتریان را راضی نگه دارد و این یعنی، کمپینی غیررسمی در جامعه ایران علیه خودروهای داخلی وجود دارد.

این کمپین غیررسمی حرفش این است که خودروهای داخلی باید از یک حداقل کیفی برخوردار باشند تا حداقل بلافاصله پس از خروج از نمایندگی و تحویل به مشتری، راهی تعمیرگاه نشوند. حرف دیگر این کمپین این است که مشتری ایرانی هم حق دارد خودروی با کیفیت سوار شود و خدمات پس از فروش مناسب دریافت کند، درست مانند دیگر خریداران خودرو در دنیا. هرچند تشویق مشتریان به نخریدن کالاهای داخلی به‌خصوص خودرو که سهم قابل‌توجهی در رشد اقتصادی و اشتغال کشور دارد، پذیرفتنی نبوده و جای دفاع ندارد، با این حال خود مسوولان وزارت صنعت و خودروسازان نیز می‌دانند ایرانی‌ها از سطح کمی و کیفی خودروهای داخلی رضایت ندارند. در این زمینه یک دست‌اندرکار صنعت خودرو عنوان می‌کند که وزارت صنعت، معدن و تجارت و شرکت‌های خودروساز داخلی بهتر است به جای ریشه‌یابی کمپین سال گذشته، به کمپین واقعی و حرف‌های آن توجه کرده و راهی برای افزایش رضایتمندی مشتریان در حوزه‌هایی مانند کیفیت و خدمات پس از فروش بیابند. بدون شک اگر خودروسازی ایران با توجه به فرصتی که برجام در اختیارش قرار داده، به سمت بهبود کمی و کیفی برود، ضمن مقابله با کمپین‌های رسمی، کمپین اصلی در جامعه را علیه خود، رفته‌رفته تضعیف خواهد کرد.