دستکاری در کیلومتر‌شمار را تشخیص دهید

در هنگام خرید یک خودروی دست دوم اولین سوالی که از فروشنده می‌شود در مورد کارکرد خودرو است و اینکه خودروی مورد نظر چند کیلومتر کار کرده است؟ ثبت کیلومتر رانده شده نشان‌دهنده وضعیت خودرو است و اینکه همیشه ماشین‌هایی که کارکرد کمتری دارند، با قیمت بالاتری به فروش می‌رسند. به همین انگیزه نیز برخی فروشندگان ماشین‌های دست دوم، نخست کیلومتر ماشین را پایین آورده و سپس آن را با قیمت بیشتری به فروش می‌رسانند.در این مورد قانونگذار مجازاتی را برای فروشنده‌های متخلف در نظر گرفته است به‌طوری که مطابق ماده ۷۲۴ از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵هر راننده وسیله نقلیه‌ای که در دستگاه ثبت سرعت وسیله نقلیه عمدا تغییری دهد که دستگاه سرعتی کمتر از سرعت واقعی نشان دهد یا با علم به اینکه چنین تغییری در دستگاه مزبور داده شده با آن وسیله نقلیه رانندگی کند، برای بار اول به حبس از ده روز تا دو ماه و یا جزای نقدی از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال یا هر دو مجازات و در صورت تکرار به دو تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد.

همچنین برخلاف اطلاق این ماده و نیز با استناد به عمومیت کلمه دستگاه می‌توان چنین استفاده نمود و بیان کرد که دستگاه شامل مجموعه‌ای متشکل از سرعت سنج اتومبیل، کیلومتر شمار و سایر موارد مشابه آن است و فقط منحصر به سرعت سنج نخواهد بود، چه اینکه اعمال تغییرات و دست کاری کردن کیلومتر شمار وسیله نقلیه بیشتر از دست کاری کردن سرعت سنج اتومبیل اتفاق می‌افتد.بر این اساس مجازات مقرر در این ماده زمانی بر مرتکب قابل اعمال خواهد بود که وی عمدا عمل دست کاری را انجام داده باشد.برای اعمال مجازات صرفا نیازی نیست که خود فرد، مرتکب ایجاد تغییر و دست کاری بوده باشد بلکه حتی زمانی که فرد خود مرتکب دست کاری نشده است اما با علم به این امر که سرعت سنج و کیلومتر شمار اتومبیل دست کاری شده است، رانندگی کند، مشمول مجازات مقرر در ماده خواهد بود.

همچنین در این قانون آمده است که قاضی در اعمال مجازات حبس برای مرتکب چنین عملی در مرتبه اول مخیر خواهد بود، این در حالی است که در صورت ارتکاب این عمل توسط فرد برای مرتبه دوم، اعمال مجازات حبس الزامی خواهد بود. بدین ترتیب در حالی که قانونگذار نیز برای مجرمین در این زمینه مجازاتی در نظر گرفته اما عده‌ای باز هم به دنبال تخلفاتی در این زمینه هستند. اما دستکاری در کیلومتر شمار تنها در ایران انجام نمی‌شود بلکه در دیگر کشورها نیز به امری عادی تبدیل شده است.در این بین اما در اروپا، سالانه بیش از یک میلیارد یورو به جیب کسانی می‌رود که کیلومتر خودروهای کارکرده را پیش از فروش دستکاری کرده و کاهش می‌دهند. در این میان، خودروهای قدیمی که از کیلومتر‌های مکانیکی برخوردار هستند، به شیوه مکانیکی دست کاری می‌شدند. سوداگران برای این کار دو راه پیش رو داشتند. نخست باز کردن نشان‌دهنده کیلومتر شمار و دوم دستکاری کیلومتر و گرداندن آن در جهت عکس.در این بین برخی تصور می‌کنند که امکان دستکاری خودروهایی با امکانات و فناوری جدید شاید کمی سخت و ناممکن باشد، این در شرایطی است که کارشناسان فنی تاکید می‌کنند که از قضا خودروهای یاد شده امکان تغییر کیلومتر شمارشان راحت‌تر از دیگر خودروهایی است که از این امکانات محروم هستند. اما در این نوشتار به راه‌های شناسایی کارکرد خودرو می‌پردازیم تا متقاضیان خودروهای کارکرده بتوانند به سادگی دستکاری در کیلومتر شمار را شناسایی کنند.در این زمینه طی هفته جاری اقتصاد آنلاین به ذکر روش‌هایی در این زمینه پرداخت. روش‌هایی که در کارشناسی کیلومتر خودرو به کار می‌رود.

بهترین روش برای خودروهایی که تعمیرات خود را در نمایندگی‌ها انجام می‌دهند، بررسی دفترچه نمایندگی و آگاهی از کیلومترهای ثبت شده در آن نسبت به تاریخ است. بهترین راه پیشگیری از خرید خودروهایی که دارای کیلومتر شمار دستکاری شده هستند، دیدن کتابچه سرویس آن بوده که نشان‌دهنده کارکرد به هنگام هر سرویس است. از این گذشته، برگه معاینه فنی و زیست محیطی هر خودرو که در بر دارنده کیلومتر رانده شده هر مدل با تاریخ معاینه و کیلومتر به هنگام معاینه است نیز سند مهمی در راه اثبات کیلومتر واقعی یک خودرو به شمار می‌آید. همچنین با نگاهی به بدنه، کابین و موتور، تا اندازه‌ای می‌توان به درست بودن اعداد کیلومتر شمار پی برد. بدنه خودروهایی که زیاد کار کرده‌اند معمولا دارای رنگ خوردگی و فرسایش رنگ در قسمت جلو به ویژه سپر و درپوش موتور هستند (مگر اینکه رنگ شده باشند). صندلی‌های خودروهایی که زیاد کارکرده‌اند نیز فرسوده می‌شوند و پدال ها، فرمان و اهرم تعویض دنده از حالت مات نخستین، فرمی براق به خود می‌گیرند. در این میان، اگر فروشنده، سپر و درپوش موتور را رنگ کرده و شیشه، فرمان، اهرم تعویض دنده و صندلی‌ها را هم عوض کرده باشد، دیگر نیازی به دستکاری کیلومتر شمار ندارد، زیرا خرج اینگونه تعمیرات، بیشتر از درآمدی است که از کم کردن کیلومتر نصیب فروشنده می‌شود با وجود ارائه راهکارهای مذکور پیشنهاد می‌شود، اگر مایل به خرید خودرو از فروشنده‌های سطح شهر هستید، ابتدا آزمون کنید که آیا فروشنده دلال خرید و فروش خودرو است یا اینکه واقعا مصرف‌کننده بوده است. همچنین استفاده از کارشناسی خودرو کاملا منطقی و عقلانی به نظر می‌رسد.