تولید بدون کارخانه، راه نجات صنایع کشور

رضا حمیدی*

متنی که در ادامه می‏آید را برای ارائه در مراسم تجلیل از صادرکنندگان نمونه خراسان رضوی (مراسم روز ملی صادرات مورخ ۲۴ آذر ماه ۱۳۹۵) تنظیم کرده بودم که این سخنرانی به دلایل نامعلومی از برنامه‌های مراسم حذف شد. «در کشور ما، در ایران عزیز ما، علیرغم تمام تحریمهای خارجی و تمام کاستی ها و تحریم های داخلی چنانچه از آنچه داریم خوب و به موقع و در محل مناسب استفاده نماییم، بدون دخالت و رانت‌ها و فسادها می‌‎توانیم وطنمان را، صنعتمان را و صادراتمان را با صرف مقداری زمان بیشتر و تلاش بیشتر بسازیم و تدریجا اقتصاد بدون نفت را محقق کنیم. مسلما برای رهایی از اقتصاد بدون نفت باید به صنایع صادرات محور توجه کرد. باید به گسترش برندینگ توجه کرد، برای توسعه صادرات غیرنفتی نباید فقط به نسخه‌های دکترهای پشت میزنشین وطن اتکاء کرد. ببینیم در قاره آسیا چه کردند، کره جنوبی، مالزی، ترکیه چه کردند. در ترکیه برای گسترش صادرات سازمانی به نام تورکوالیتی با هدف‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلار صادرات تا سال ۲۰۲۳ در صدمین سال جمهوریت تاسیس شد که باید تا آن زمان ۱۰ برند جهانی و ۵۰ برند ملی ایجاد کرد و چهار نعل به سمت این هدف می‌تازند.

غیر از مسائل امنیتی که اخیرا ایجاد شده است، اکثر برنامه‌های گسترش صادرات ما جنبه شعاری و غیر تخصصی دارد، نمونه آن عملکرد منفی اکثر نمایشگاههای تخصصی جمهوری اسلامی در دیگر کشورهاست که اخیرا در شهر رم ایتالیا نیز برگزار شد. با دستاردی غم‌انگیز، هنوز ما صنایعی داریم که پس از ۱۴ سال مطالبات و جوایز صادراتی خود را از دولت نگرفته‌اند. در اینجا لازم می‌دانم از یک گروه از صنایع که دارند با شعار روز صنایع صادرات محور به گوشه‎ای رانده می‎شوند یاد کنیم که نباید فراموش شوند یا مورد کم توجهی قرار گیرند، آن‌ها صنایعی هستند که با تولیدات با کیفیت مطلوب خود برای رقابت با کالاهای وارداتی و جلوگیری از خروج ارزهای کشور تلاش می‎کنند تا آرزوهای ما در مسیر بهتری به مصرف برسند.

دولت‌مردان به این دسته از صنایع نیز باید کمک شایسته کنند، گاه شنیده می‌شود باندهایی که واردات عظیم برخی کالا و اقلام ضروری را در انحصار خود دارند به طرق مختلف مانع ایجاد یا گسترش صنایع رقابتی می‎شوند. من همین امروز شنیدم در حالی که میهن‎مان امکان تولید اینورتور خانگی تبدیل برق خورشیدی منازل را دارد، مجوزهای ورود ۳۰۰ هزار اینورتور با تعرفه صفر به احتمال زیاد از کشور چین به ارزش دو میلیارد دلار درخواست شده است، یا برای بزرگترین کارخانه تولید حوله کشور که در مشهد در دست ساخت است و جلوی ورود سالیانه بیش از ۱۵ میلیون دلار حوله ترک و غیر را می‎گیرد، ده‌ها مانع تراشی بانکی و غیره می‎شود .

برای حفظ صنایع، برای توسعه صنایع صادرات محور، برای حفظ و توسعه صنایع رقابت‎پذیر، نیاز مبرم به تسهیلات بانکی با نرخ مناسب است که امروز اکثر بانک‎های ما یا نمی‎خواهند یا نمی‎توانند حتی یک دلار کمک کنند، در چنین زمانی ارزش تولید بدون کارخانه مشخص می‎شود. تولید بدون کارخانه یک پدیده نجات‎دهنده صنایع کشور برای واحدهای متوقف، نیمه متوقف، در حال کار و در حال احداث است. دو بخش تولیدکننده و صاحب سرمایه با تخصص در توزیع، با یاوری یکدیگر چرخ صنعت را به حرکت در خواهند آورد و صنعت را از دست این بانک‌ها نجات خواهند داد. تولید بدون کارخانه هم برای کاهش واردات هم برای رشد صادرات بهترین درمان است و در صورتی که جاده‎ها را برای حرکت قانونمند تولید بدون کارخانه هموار کنیم، ثروتی به مراتب بیش از نفت و تمام نشدنی به دست خواهد آمد. در پایان از واحدهائی که با تلاش بسیار موفق به اخذ جوایز صادراتی شده‎اند، آن هم در چنین ایامی که صادرات ناجی میهن است. تشکر می‌کنم و به آن‎ها تبریک عرض می‌گویم.»

*رئیس هیات رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی